نمایش اسلام یا پیاده کرده اسلام

چکیده :مهرداد فرهمند از وقتی ایا صوفیا دوباره مسجد شده، رسانه ها روی لعن و نفرین اردوغان متمرکز شده اند. من در گزارشم درباره نخستین نماز جمعه در ایا صوفیا پس از ۸۶ سال، کوشیده ام از این نگاه یکسویه بپرهیزم و نشان دهم که تا از روزن هواداران تبدیل ایا صوفیا به مسجد هم نگاه...

مهرداد فرهمند

از وقتی ایا صوفیا دوباره مسجد شده، رسانه ها روی لعن و نفرین اردوغان متمرکز شده اند. من در گزارشم درباره نخستین نماز جمعه در ایا صوفیا پس از ۸۶ سال، کوشیده ام از این نگاه یکسویه بپرهیزم و نشان دهم که تا از روزن هواداران تبدیل ایا صوفیا به مسجد هم نگاه نکنیم، درک درستی از این تصمیم نخواهیم داشت. عنایت داشته باشید که چه در گزارشم و چه در این نوشته، به واقعیتهای موجود پرداخته ام که نادیده گرفته شده نه اینکه این واقعیتها را تبلیغ یا با آنها همدلی کنم. واقعیتهای دیگر را ده روز است صداهای بلندتر از من دارند می گویند.

ایا صوفیا برای ترکیه فراتر از کلیسایی است که مسجد شده، مسجد ایا صوفیا نماد غرور ملی ترکیه است، نماد تاریخ و هویت این مردم است. تمام غرور و روحیه ملی ترکیه بر پایه فتح قسطنطنیه بنا شده. سلطان محمد فاتح برای مردم ترکیه، تنها پادشاه و حکمرانی در پانصد سال پیش نبوده، پدر و بانی ملت بوده و قداست دارد. همان گونه که سقوط شاهنشاهی ساسانی هزار و چهارصد سال است عقده ای در دل ملت ایران شده، همان گونه که گلستان و ترکمانچای بر پیکر این ملت زخم زده، عقده سقوط امپراتوری عثمانی هم بر دل مردم ترکیه مانده، هنوز عزادار کشوری اند به پهناوری کانادا که به سرزمینی تقریبا نصف ایران فرو کاسته شد.

داغ ایا صوفیا ۸۶ سال بر دل مذهبی و ملی ماند. جمع مذهبی و ملی یعنی اکثریت قاطع مردم ترکیه. بر خلاف ملی گرایی ایرانی که امروزه مد شده اسلام ستیزی را هم چاشنی خود کند، ملی گرایی ترکی از دین اسلام جدایی ناپذیر است. نماز جمعه در ایا صوفیا، آرزویی بود که ۸۶ سال بر دل ملتی مانده بود. در ترکیه البته اقلیت انتلکتوئل (به قول خودشان سوسیته) با مسجد شدن ایا صوفیا مخالفند اما هیچ جای دنیا این اقلیت، مردم را نمایندگی نمی کند. همان گونه که در ایران هم اقلیت انتلکتوئل با هر آنچه نشانی از میهن و ملیت داشته باشد، دشمنی می ورزد.

اگر اردوغان بزودی به هجده سالگی فرمانروایی اش می رسد، برای این است که همه اینها را بخوبی می داند. آنهایی که هر بار انتخابات می شود، سقوط اردوغان را پیش بینی می کنند، این واقعیتها را نمی فهمند و درک نمی کنند. هجده سال است می گویند اردوغان می خواهد ترکیه را ایران کند و چادر سر زنها و کشور را اسلامی کند. کدام اسلامی؟ ترکیه همچنان دارد از گازینوها (کاباره ها) و کارخانه ها (روسپی خانه ها) پول در می آورد و توریستهای لخت و پتی را در ساحلش به آغوش می کشد. رابطه اش با اسرائیل اندکی خدشه دار نشده. بازارهای اسرائیل پر از کالای ترکیه ای است.

اردوغان هر چه کرده، نمایش اسلام بوده نه پیاده کردن اسلام. بخوبی انگشت روی نقاط حساس ملی و مذهبی مردم گذشته و حکومت کرده. اگر هم روزی به زیر کشیده شود، از سر اسلامگرایی نخواهد بود. او ردای سلطان محمد فاتح را به تن کرده، ردایی که به تنش گشاد است و زار می زند. سقوط او روزی خواهد که بخواهد اسب سلطان محمد فاتح را هم سوار شود و این اسب به زمینش بزند.

منبع: بی‌بی‌سی