دولت افغانستان و طالبان اعلام آتش‌بس کردند

زلمی خلیل‌زاد، نماینده آمریکا در امور صلح افغانستان به اسلام آباد سفر کرده است. مقصد بعدی او کابل و سپس قطر خواهد بود تا نمایندگان طالبان و دولت افغانستان را برای نشستن به پای میز مذاکره مجاب کند. طالبان به مناسبت عید قربان سه روز آتش‌بس اعلام کرد و دولت غنی هم پذیرفت. رهبر طالبان گفت این گروه به‌ شرط آزادی هزار زندانی طالب تا عید قربان، آماده مذاکره است. همزمان گزارش‌های سازمان ملل از نقش پررنگ طالبان و داعش در کشتن غیرنظامیان و ارتباط میان این دو گروه خبر می‌دهند.

تصویری از زلمی خلیل‌زاد، نماینده ویژه آمریکا در امور صلح افغانستان در کاخ ریاست جمهوری این کشور دراسفند ۹۸/مارس ۲۰۲۰ – خلیل‌زاد این‌بار برای گفتگو‌های بین افغان به منطقه بازگشته است
(عکس از وکیل کوهسار / AFP)

سفر زلمی خلیل‌زاد، نماینده ویژه کاخ سفید در گفتگوهای صلح با طالبان به منطقه، احتمال شروع مذاکرات بین افغان را قوت بخشیده است. خبرگزاری اسوشیتدپرس سه‌شنبه ۲۸ ژوئیه/۷ مرداد اعلام کرد خلیل‌زاد به اسلام‌آباد سفر کرده و قرار است برای ازسرگیری مذاکرات میان طالبان و دولت افغانستان به کابل و سپس قطر (محل دفتر سیاسی طالبان) برود.

گفته می‌شود پیامی کم‌سابقه از سوی رهبر طالبان، منجر به سفر دوباره زلمی خلیل‌زاد به منطقه شده است. هبت‌الله آخوندزاده، رهبر طالبان سه‌شنبه گذشته پیامی را منتشر کرده و برای آغاز مذاکرات با دولت افغانستان که مذاکرات بین افغان خوانده می‌شود، اعلام آمادگی کرده است.

برخی این پیام را پیامی مبنی بر «آشتی» دانسته‌اند چرا که آخوندزاده برخلاف سوابق تاریک این گروه در خشونت‌طلبی و زن‌ستیزی، در پیام خود ادعا کرده نیروهای جهادی طالبان به‌دنبال انحصاری کردن قدرت در ساختار سیاسی آینده افغانستان نیستند و اگر بر سر قدرت بیایند به دختران اجازه تحصیل و به زنان اجازه اشتغال خواهند داد.

در این پیام اما بدون اشاره به جزئیات، بارها بر برقراری امارت اسلامی در افغانستان تاکید شده است.

آتش‌بس سه‌روزه و شرط آزاد سازی «جنایتکاران»

به رغم آنکه نیروهای ایالات متحده و ناتو مطابق با قرارداد صلح با طالبان، خروج نیروهایشان از افغانستان را آغاز کرده‌اند، اجرای بخشی از این توافقنامه که طالبان را ملزم به نشستن به پای میز مذاکره با حکومت افغانستان می‌کند، تاکنون به تعویق افتاده است.

رهبر طالبان اما در پیام هفته گذشته گفته که به توافق صلح دوحه با آمریکا پایبند است و اگر دولت افغانستان تا عید قربان باقی زندانیان طالب را آزاد کند، برسر میز مذاکره خواهد نشست.

بر اساس توافق آمریکا با طالبان دولت افغانستان می‌بایست پیش از آغاز مذاکرات بین ‌افغان پنج هزار تن از زندانیان طالب را آزاد کند. طالبان هم متعهد شده هزار نفر از وابستگان به دولت را که در اسارت به سر می‌برند، به دولت افغانستان تحویل دهد. طالبان و دولت افغانستان اما هنوز به تعهد خود کاملا عمل نکرده‌ و به ترتیب ۸۰۰ و ۴ هزار زندانی را آزاد کرده‌اند، چرا که حکومت افغانستان زندانیان طالبان را جنایتکار و مسئول برخی از جرائم عمده در افغانستان می‌داند و تمایلی به آزاد کردن آن‌ها ندارد.

براساس گزارش‌ها طالبان پس از امضای توافق«صلح» با نمایندگان کاخ سفید و مطابق با تعهدات خود به نیروهای ناتو و ایالات متحده در افغاستان حمله نکرده‌اند. با این وجود هرگز از حمله به نیروهای امنیتی افغانستان دست نکشیده‌اند. رهبر طالبان اما هفته گذشته گفت حاضر است آتش‌بس با دولت را نیز در مذاکرات وارد کند.

ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان هم امروز سه‌شنبه از آتش‌بس سه‌روزه به مناسبت عید قربان خبر داده است. او گفته نیروهای طالبان با نیروهای امنیتی «برادر» نخواهند بود و در صورت حمله، پاسخ خواهند داد اما به مدت سه روز و سه‌شب به آن‌ها حمله نمی‌کنند.

دولت اشرف غنی، رئیس جمهوری افغانستان از این پیشنهاد استقبال کرده و اعلام کرده که نیروهای دولتی نیز این آتش‌بس را نقض نخواهند کرد.

۵۸ درصد از غیرنظامیان قربانی درگیری‌های نظامی، به‌دست طالبان و داعش کشته می‌شوند

طبق آخرین گزارش سازمان ملل که دوشنبه ۲۷ ژوئیه/۶ مرداد منتشر شده، گفتگوهای صلح و توافق طالبان با ایالات متحده، مرگ غیرنظامیان در درگیری‌های نظامی را تنها ۱۳ درصد کاهش داده است. طالبان همچنان مسئول مرگ نزدیک به نیمی از قربانیان غیرنظامی‌ست.

گزارش سازمان ملل متحد حاکی از آن است که درگیری‌های مسلحانه شش ماهه نخست سال جاری میلادی در افغانستان، جان نزدیک به ۱۳۰۰ شهروند غیرنظامی را گرفته و این کشور همچنان در زمره مرگبارترین نقاط جهان برای غیرنظامیان به‌شمار می‌رود. برپایه یافته‌های سازمان ملل، از ژانویه تا ژوئن ۲۰۲۰، دست کم ۱۲۸۲ غیرنظامی در مناقشات نظامی در افغانستان کشته شده و بالغ بر ۲۱۷۶ نفر زخمی شده‌اند. ۳۴۰ تن از کشته‌شدگان و ۷۲۷ نفر از زخمی‌ها کودک بوده‌اند.

۳۵ درصد از شهروندان غیرنظامی کشته شده، در حملات زمینی (۳۳۶ تن کشته و ۸۵۹ تن زخمی)، ۲۴ درصد به خاطر مواد انفجاری تعبیه شده، ۲۱ درصد در قتل‌های هدف‌مند و عمدی، ۹ درصد در حملات هوایی، ۶ درصد درپی انفجار بقایای جنگی شش درصد کشته شده‌اند.

سازمان ملل، طالبان و داعش را مسئول گرفتن جان جان بالغ بر ۵۸ درصد از غیرنظامیان اعلام کرده است. مسئولیت جان ۲۳درصد از کشته‌ها و زخمی‌ها نیز بر عهده نیروهای وابسته به دولت است.  

سازمان ملل پیش از این نیز از ارتباط میان شاخه‌ای از طلبان پاکستان موسوم به گروه «تحریک طالبان» با شاخه‌ خراسان گروه دولت اسلامی (داعش) در شرق افغانستان پرده برداشته بود. گزارشی که می‌گوید بیش از شش هزار نیروی معارض پاکستانی، متعلق به شاخه‌ای از طالبان در افغانستان حضور دارند و مسئولیت بسیاری از حملات به اهداف نظامی و غیرنظامی بر عهده آن‌هاست.

بیشتر بخوانید:

سازمان ملل: طالبان با داعش در افغانستان در ارتباط است