حقابه تالاب‌های خوزستان باید تامین شود

محمدجواد اشرفی روز پنجشنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا افزود: ۷۰۰ میلیون مترمکعب حقابه در شورای کشاورزی برای هورالعظیم در فصل تابستان تعیین شده بود اما این حقابه فقط روی کاغذ ماند و تامین نشد.

وی با بیان اینکه سازمان آب و برق هیچ نظارتی بر برداشت آب کشاورزی نمی‌کند، اضافه کرد: کشت گسترده برنج در بالادست هورالعظیم انجام شده و آب قابل توجهی توسط کشاورزان بدون کنترل، برداشت می‌شود که مانع رسیدن آب به هور شده است.

اشرفی با بیان اینکه حقابه تالاب‌ها با توجه به طرح‌های کشاورزی و صنعتی در مسیر کرخه و جراحی هرگز به طور کامل تامین نمی‌شود، گفت: با توجه به شرایط نامناسب سد مارون امسال برای تالاب شادگان حقابه‌ای تعیین نشده، اگرچه به صورت غیررسمی کشت برنج در بالادست این تالاب انجام شده است.

وی افزود: اکنون کمتر از یک مترمکعب برثانیه از طریق رودخانه جراحی (منبع اصلی تغذیه کننده تالاب) وارد این تالاب می‌شود.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان تصریح کرد: واقعیت این است که در سال‌های اخیر آبی که از رودخانه جراحی وارد تالاب شادگان شده بسیار ناچیز بوده است لذا برای تامین آب این تالاب از جراحی هیچ امیدی نداریم.

اشرفی با اشاره به تلاش برای تامین آب تالاب شادگان از منابع دیگر گفت: طرح انتقال آب از رودخانه کارون به شادگان با ظرفیت پنج مترمکعب برثانیه اجرا شده البته این طرح با تمام ظرفیت کار نمی‌کند.

وی افزود: برنامه بهره برداری به صورتی است که در حال حاضر سه تا چهار مترمکعب برثانیه از این طریق به تالاب شادگان منتقل می‌شود که باعث شده اکوسیستم آن منطقه احیا شود.

مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان بیان کرد: ۱۲ تا ۲۰ مترمکعب برثانیه پساب نیشکر نیز وارد تالاب شادگان می‌شود که اگرچه شوری این پساب پایین آمده اما برای ما قابل قبول نیست و در شرایط بحرانی مجبوریم آن را قبول کنیم.

وی افزود: در حال حاضر ۸۰ درصد مساحت بخش ایرانی هورالعظیم و حدود ۷۵ درصد از مساحت تالاب شادگان آب دارد اما تبخیر بالای آب در منطقه باعث کاهش شدید آب تالاب‌ها شده است.

اشرفی گفت: تالاب بامدژ نیز هم اکنون هیچ حقابه‌ای دریافت نمی‌کند و تالاب‌های میانگران و بندون که حقابه آنها از باران تامین می‌شود نیز در تابستان آبی دریافت نمی‌کنند و خشک می‌شوند.

به گفته وی برای تامین حقابه بامدژ طرحی در حال اجرا است که آب دائمی به این تالاب برساند.

وی با بیان اینکه برای حقابه تالاب‌ها در حال جنگ با مدیریت سدها و با مصارف بالادست تالاب‌ها هستیم، افزود: نگاهی که به تالاب‌ها وجود دارد، نگاه خوبی نیست و این مساله باید در مدیران استان تغییر کند.

ساخت سازه‌های آبی در تالاب شادگان

مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان همچنین از احداث سازه‌هایی برای جلوگیری از خروج آب شیرین تالاب شادگان به دریا خبر داد و گفت: احداث پنج سرریز در جاده آبادان به ماهشهر از هفته گذشته آغاز شده و قرار است تعداد آنها به ۵۴ سرریز افزایش پیدا کند.

وی افزود: این طرح‌ها با جلوگیری از خروج حجم زیادی از آب شیرین تالاب به دریا، کمک موثری به احیای این تالاب می‌کند.

اشرفی تاثیر منفی این سازه‌ها بر اکوسیستم تالاب شادگان را رد کرد و اظهار داشت: اولویت نخست ما نگهداشتن آب شیرین در تالاب است؛ این سازه‌ها مجاری آب را مسدود نمی‌کند بلکه آب در تراز مشخصی به سمت دریا سرریز می‌شود و به قسمت اکوسیستم لب شور تالاب می‌رود.

وی درباره تاثیر این سازه‎ها در اکوسیستم شور و لب شور تالاب شادگان، گفت: با توجه به شرایط اقلیمی و دستکاری‌هایی که پیش از این در طبیعت صورت گرفته، ناچار به مدیریت شرایط برای حفظ تالاب هستیم.

اشرفی تاکید کرد: این سازه‌ها تاثیری بر خروج تالاب شادگان از فهرست تالاب‌های بین المللی نخواهد داشت.

تالاب بین المللی شادگان در جنوب خوزستان با بیش از ۵۰۰ هزار هکتار مساحت بزرگترین تالاب ثبت شده بین المللی کشور است که سال‌ها است در فهرست قرمز تالاب‌های بین المللی قرار دارد.

اشرفی مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان پیش از این گفته بود خطر خروج این تالاب از لیست تالاب‌های بین المللی وجود دارد.

تالاب مرزی هورالعظیم با بیش از ۳۰۰ هزار هکتار مساحت در جنوب غربی کشور قرار دارد که یک سوم آن در ایران و دوسوم در عراق است.

در روزهای اخیر، در پی مرگ و میر گسترده ماهیان در تالاب هورالعظیم، ساکی رییس اداره حفاظت محیط زیست هویزه از تامین نشدن حقابه هورالعظیم انتقاد کرده و گفته بود: در هفته‌های اخیر ورودی آب به هورالعظیم کاهش شدید داشته و نزدیک به صفر رسیده که باعث مرگ و میر گسترده ماهیان شده به طوری که حدود سه هزار قطعه ماهی در مخزن شماره پنج تالاب در منطقه طلائیه تلف شده‌اند.

این در حالی است که رابعی معاون مطالعات جامع منابع آب سازمان آب و برق خوزستان، مرگ و میر آبزیان در هورالعظیم به دلیل کاهش شدید حقابه را رد کرده و گفته است: امسال حجمی بیش از حقابه برای تالاب هورالعظیم تامین شده که جزو سال‌های استثنایی است.

تالاب‌های شادگان و هورالعظیم بعد از ساخته شدن سدهای کرخه و مارون، همیشه از بی‌آبی رنج می‌برند. سیل فرودین پارسال باعث آبگیری کامل این تالاب‌ها بعد از ۲ دهه شد اما امسال بازهم حقابه آنها تامین نشده است.

کلانتری رییس سازمان حفاظت محیط زیست تیر ماه ۹۸ در سفر به خوزستان بر تامین شدن حقابه محیط زیستی خوزستان تاکید کرده و گفته بود: سدها حقابه تالاب‌ها و دشت‌ها را سلب کرده‌اند و طبق قانون حقابه تالاب‌ها همانند حقابه کشاورزی باید تأمین شود و وزارت نیرو نمی‌تواند آن را اختصاص ندهد، بر همین اساس مدیران محیط زیست در استان‌ها می‌توانند به دلیل تأمین نشدن حقابه تالاب‌ها، از مدیران آب به مراجع قضائی شکایت کنند.

کیانی‌راد دادستان شادگان نیز مرداد ۹۸ بر ضرورت حفظ و تامین حقابه تالاب بین المللی شادگان و جلوگیری از خروج آب این تالاب به دریا تاکید کرده و گفته است: هرگونه کوتاهی در حفظ و تامین حقابه تالاب شادگان تخلف محسوب شده و پیگرد قانونی به دنبال دارد.