مالیات متوسط خانه‌های خالی: تا ۱۵۰ میلیون تومان در سال

سخنگو و نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در دو گفت‌وگوی جداگانه اعلام کردند با تغییراتی که در قانون و پیش‌نویس قانون مالیات خانه‌های خالی اعمال شده، مالیات بر درآمد اجاره برای سال اول شش برابر، سال دوم ۱۲برابر و سال سوم ۱۸برابر در نظر گرفته شده است. سامانه مطمئنی برای ثبت خانه‌های خالی وجود ندارد، بنابراین قانون‌گذار مبنا را بر «خوداظهاری» گذاشته است.   

• مالیات متوسط خانه‌های خالی: ۵۰ تا ۱۵۰ میلیون تومان در سال

نرخ خانه‌های خالی کشور در سال  ۱۳۸۵ از ۶۳۳ هزار واحد خالی (حدوداً معادل ۴ درصد)  به حدود هشت میلیون و ۲۰۰ هزار واحد خالی (معادل حدود ۸ درصد) در سال جاری رسیده است. این وضعیت بیانگر شکاف قابل توجهی بین نرخ طبیعی و نرخ واقعی خانه‌های خالی در بازار مسکن ایران است. محمود محمودزاده، معاون وزیر راه و شهرسازی گفته بود دولت قصد دارد با وضع مالیات حداقل ۴۰ درصد از خانه‌های خالی را وارد بازار کند با این امید که نرخ اجاره‌بها کاهش یاید.

مهدی طغیانی، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس شامگاه پنجشنبه ۹ مرداد در ارتباط تصویری با بخش خبری ۲۱ شبکه یک سیمای جمهوری اسلامی درباره میزان مالیات بر خانه‌های خالی گفت:

«بر اساس متوسط درآمد ماهانه، برای ارزش اجاره خانه در شهر تهران حدود ۵۴ میلیون تومان در نظر گرفته شده است که مالیات آن طبق ماده ۱۳۱ قانون مالیات‌های مستقیم حدود ۸ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان می‌شود که در سال اول حدود ۵۰ میلیون تومان و در سال دوم ۱۰۰ میلیون تومان و در سال سوم ۱۵۰ میلیون تومان می‌شود.»

خانه‌های لوکس

خانه‌هایی با ۲ میلیارد رهن و ۲۰۰ میلیون اجاره مختص آقازاده‌ها

مهم‌ترین هدف از اخذ مالیات برای خانه‌های خالی تأمین درآمد برای دولت است. فردین یزدانی، کارشناس ارشد شهری می‌گوید شرایط و بسترهای لازم هنوز فراهم نیست:
فرض کنید مالیات بر خانه‌های خالی که اکثراً خانه‌های لوکس هستند، ‌تحقق بگیرد، مالک خانه اولین کاری که می‌کند این است میزان مالیات را به قیمت خانه یا میزان اجاره اضافه می‌کند. بنابراین نه تنها مشکلی حل نمی‌شود، حتی ممکن است به گرانی قیمت مسکن هم بینجامد.
شرایط بازار به گونه‌ای است که خانه‌های لوکس خالی می‌مانند. لذا با این کار ساختار بازار تغییر نمی‌کند و صرف اخذ مالیات نمی‌تواند کمکی به حل مشکل کند. در شرایط کنونی مردم و به خصوص جوانان قدرت خرید خانه‌های معمولی و کوچک را ندارند، خانه‌های لوکس که جای خود دارد.
مشکل اصلی بافت اقتصادی کشور در بسیاری زمینه‌ها است. در بخش مسکن ساز و کار مناسب و هدایت شونده‌ای برای بازارمسکن وجود ندارد و ‌نظام عوارض ساختمانی بهینه نیست. راه‌اندازی سامانه املاک و بارگذاری اطلاعات مربوط به مسکن کار زمانبری نیست و بیشتر از یکی دو سال زمان نمی‌برد. با راه‌اندازی این سامانه باید شفافیت ایجاد کنیم که هرایرانی چند ملک دارد که بخش زیادی از این موضوع نیاز به اراده سیاسی دارد، ‌هر چند کار پیچیده است اما چنانچه عزم و اراده سیاسی وجود داشته باشد کار غیرممکنی نیست.

موانع اخذ مالیات بر خانه‌های خالی

از پنج سال پیش تاکنون سامانه‌ای به نام «املاک و اسکان» برای شناسایی خانه‌های خالی راه‌اندازی شده. سازمان امور مالیاتی کشور و وزارتخانه‌های راه و شهرسازی و نیرو و دیگر وزارتخانه‌های ذی‌ربط  مکلف‌ بودند تمامی اطلاعات لازم برای شناسایی خانه‌های خالی از سکنه را در اختیار شهرداری کشور قرار دهند. اما هنوز اطلاعات سکونتگاهی کافی و قابل اتکا در این سامانه به ثبت نرسیده است. اکنون کمیسیون تلفیق مجلس جمع‌آوری این اطلاعات را به شهرداری‌ها محول کرده است اما شهرداری هم از ساز و کار و ابزارهای لازم برای راه‌اندازی سامانه املاک برخوردار نیست.

مهدی طغیانی، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس درباره موانع موجود برای اخذ مالیات خانه‌های خالی گفت اخذ مالیات از خانه‌های خالی با روش خوداظهاری قابل اجرا است.

احسان خاندوزی، نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شامگاه پنجشنبه در گفت‌وگوی جداگانه‌ای با شبکه دو صدا و سیمای جمهوری اسلامی گفت:  

«همه مالکان واحد‌های مسکونی یا کسانی که در واحد ساکن هستند، اما مالک آن نیستند باید در مدت دو ماه کد ملی خود و خانواده‌شان را مقابل کد واحد مسکونی که ساکن یا مالک آن هستند درج کنند. اگر این کار انجام نشود، آن خانه خالی تلقی و مالیات آن در زمان معامله یا اجاره اخذ می‌شود. در این طرح تعداد خانه برای هر فرد محدودیت ندارد، اما مالک باید یا از واحد مسکونی استفاده کند یا آن را اجاره دهد تا احتکار اتفاق نیفتد.»

به گفته خاندوزی بر اساس این طرح، سکونتگاه فرعی نیز از مالیات معاف است. اما جز آن هر خانه مسکونی مستقل با هر متراژی مشمول طرح جدید مالیات بر خانه‌های خالی می‌شود.

سهم شهرداری‌ها از مالیات بر خانه‌های خالی ۵۰ درصد است. نیمی دیگر به حساب خزانه واریز می‌شود. اخذ مالیات از خانه‌های خالی اما ممکن است سبب توقف ساخت و سازها شود و درآمد شهرداری‌ها از این محل را کاهش دهد.

همزمان با این تحولات تازه بانک مرکزی ایران اعلام کرد متوسط قیمت هر متر مربع مسکن در تیر سال جاری در شهر تهران به ۲۰ میلیون و ۹۱۰ هزار تومان رسیده است. بنابراین برای خرید یک واحد ۵۰ متری به صورت متوسط حدود یک میلیارد و ۴۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان پول نیاز است. نیمی از ساکنان تهران اجاره‌نشین‌اند.

بیشتر بخوانید:

خانه‌هایی با ۲ میلیارد رهن و ۲۰۰ میلیون اجاره مختص آقازاده‌ها