۶ ویژگی رزمایش بزرگ سپاه در خلیج فارس

 سلسله رزمایش‌های «پیامبر اعظم» از حدود 15 سال پیش آغاز شده و عموما در این رزمایش‌ها، یگان‌های مختلف سپاه، جدیدترین دستاوردهای رزمی خود را مورد تست و ارزیابی قرار می‌دهند.

در رزمایش «پیامبر اعظم 14»، دو نیروی دریایی و هوافضا با بکارگیری یگان‌های شناوری، موشکی، پهپادی، هوایی، راداری، مشترکا به انجام عملیات پرداختند.

در این رزمایش همچنین برای اولین بار از تصاویر ارسالی ماهوراه نور استفاده شد.

در گزارش زیر به 6 ویژگی مهم رزمایش «پیامبر اعظم14» خواهیم پرداخت.

* تصویربرداری نور از پایگاه آمریکا در قطر

همانطور که در بالا اشاره شد، در رزمایش پیامبر اعظم14، برای اولین بار از تصاویر ماهواره نور برای رصد و پایش منطقه استفاده شده است.

ماهواره نور به عنوان اولین ماهواره نظامی ایران، محصول نیروی هوافضای سپاه است که اردیبهشت امسال بوسیله ماهواره‌بر قاصد به مدار 420 کیلومتری زمین فرستاده شد.

پیش از این، سردار علی جعفرآبادی فرمانده فضایی نیروی هوافضای سپاه در گفتگوی اختصاصی با تسنیم گفته بود که در جریان اعزام نفتکش‌های ایرانی به ونزوئلا نیز از ماهواره نور برای پایش موقعیت این نفتکش‌ها در اقیانوس اطلس استفاده شده است.

با وجود پرتاب چند ماهواره مجهز به دوربین طی سال‌های گذشته در کشور، ماهواره نور اولین ماهواره‌ای است که از تصاویر آن استفاده کاربردی شده است.

با تنظیم دوربین ماهواره روی بیشترین قدرت تفکیک یا رزولوشن، تصاویری از منطقه مورد نظر -مثلاً یک پایگاه هوایی دشمن- گرفته می شود. سپس با کنار هم قرار دادن این تصاویر با تکنیک‌های خاص یا به اصطلاح چینش موزائیکی تصاویر، یک تصویر بزرگ با کیفیتی در حد نهایی دوربین ماهواره به دست می آید که تمام محدوده هدف مورد نظر را پوشش می‌دهد و بسته به میزان رزولوشن دوربین، جزئیات مختلفی از عوارض طبیعی و مصنوعی در منطقه قابل تشخیص خواهد بود.

با توجه به اینکه نفوذ دادن پهپادها در منطقه هدف در شرایط صلح یا آتش بس دارای بار حقوقی است و در شرایط جنگی نیز در صورت رهگیری توسط جنگنده‌ها و پهپادهای دشمن به نتیجه مطلوب نمی‌رسد، ماهواره‌ها و پهپادها به صورت مکمل با یکدیگر عمل می‌کنند و برای دریافت تصاویر روزانه از ماهواره و برای دریافت تصاویر زنده به صورت دائمی در کل یک روز از پهپادها استفاده می‌شود.

با استفاده از ماهواره نور و نمونه‌های بعدی آن که به دوربین‌های قوی‌تر یا رادار سار مجهز می‌شوند، امکان ایجاد پایگاه داده‌ای کامل‌تری از اهداف دشمن در مناطق مختلف ایجاد شده است. این فرایند برای اولین بار در رزمایش پیامبر اعظم-14 و تنها 100روز پس از پرتاب اولین ماهواره سپاه، توسط متخصصان نیروی هوافضا عملیاتی شده است.

به گزارش تسنیم، در کلیپ منتشر شده از این رزمایش، تصاویر یکی از پایگاههای آمریکایی (العدید در قطر) دیده می‌شود.

با انتشار این تصاویر مشخص است که ماهواره نور حداقل از 2 دوربین، یکی مرئی و دیگری حرارتی استفاده می کند.

** هجوم موشک‌های بالستیک از زیر زمین

دستاور دیگر در این رزمایش، شلیک موشک‌های بالستیک راهکنشی (تاکتیکی) از عمق زمین به صورت کاملاً استتار شده بود.

این مواضع شلیک، بر خلاف پایگاه‌های موشکی زیرزمینی و شهرهای موشکی، لزوماً از نوع استقراری و ثابت نیستند و می توانند در گسترده بسیار وسیع تری ایجاد شوند.

موشک‌های شلیک شده در رزمایش اخیر، از نوع سوخت جامد و از نسل فاتح، ذوالفقار یا دزفول بودند که با شلیک از زیر یک زمین مسطح به سمت هدف شلیک شدند؛ این در حالی است که به صورت بصری این مواضع شلیک غیرقابل تفکیک از محیط پیرامونی هستند.

البته پرتاب از زیر زمین دارای شیوه‌های مختلفی بوده و هنوز جزئیاتی از این عملیات سپاه منتشر نشده است اما سپاه به عنوان دارنده فناوری شلیک موشک از سیلوهای زمینی در عمق بالا از بیش از 20 سال پیش، کار خیلی سختی برای این شیوه پرتاب نیز نداشته است.

این نوع پرتابگرهای زیرزمینی ممکن است به صورت ثابت به سمت اهداف مشخصی هدفگیری شده باشند که جزئیات مختصات هدف با توجه به هدایت شونده بودن موشک توسط خود آن در طی مسیر اصلاح می شود

همچنین ممکن است فضایی زیر زمین در اطراف پرتابگر ایجاد شده باشد که امکان چرخش پرتابگر را با قید ثابت ماندن نقطه خروج موشک از زمین را به وجود آورد.

** رونمایی از پرتابگر جدید بالستیک‌ها

سومین دستاورد موشکی امروز، شلیک موشک‌های بالستیک تاکتیکی برای اولین بار از محفظه پرتاب یا کَنیستِر بود. پیش از این برخی از موشک‌های پدافند هوایی میانبرد و دوربرد و نیز موشک‌های کروز ضد کشتی و ضد اهداف زمینی از محفظه‌های پرتاب جعبه ای یا کنیستر پرتاب می‌شدند.

به واسطه پرتاب موشک از پرتابگرهای دارای محفظه یا کنیستر، قابلیت‌های تحرک و جابجایی بالاتری نسبت به پرتابگرهای قبلی خواهد داشت.

این پرتابگرها موشک را در برابر عوامل خارجی از تأثیرات انفجار گرفته تا شرایط مختلف آب و هوایی مورد حفاظت قرار داده و کار حمل و انتقال سامانه شامل پرتابگر حاوی موشک آماده شلیک را نیز ساده‎تر و مطمئن‎تر می‎‌کنند.

همچنین بارگذاری مجدد موشک های داخل کنیستر روی خودروی پرتابگر نسبت به پرتابگرهای بدون کنیستر قبلی سریعتر و با ایمنی بیشتری صورت می پذیرد زیرا بخش دشوار کار یعنی جا دادن موشک روی ریل پرتاب داخل کنیستر در محیطی امن صورت پذیرفته و بارگذاری محفظه پرتاب روی کامیون در محیط عملیاتی ساده است. در صورتی هم که محفظه یا کنیستر روی کامیون به صورت ثابت بوده و قابل تعویض نباشد هم نسبت به پرتابگرهای قبلی کاستی مشاهده نمی شود.

علاوه بر موارد فوق با توجه به ارتباط زمان سوزش پیشران سوخت جامد با دمای اولیه آن، با قرار دادن موشک در محفظه امکان تنظیم دمای آن در حدود بهینه (با قرار دادن ساز و کارهای لازم) وجود دارد که سبب ایجاد عملکرد موشک از نظر پروفیل تولید نیروی رانش در نزدیک حالت نسبت به حالت طراحی می‌شود.

نحوه تولید نیروی رانش نیز در عملکرد موشک خصوصاً برد و نیز دقت تأثیر مستقیم دارد. این پرتابگرها با نیتروژن که گازی خنثی بوده و واکنش شیمیایی در شرایط عادی با مواد مختلف ایجاد نمی کند پر می شوند تا ماندگاری خواص سوخت جامد موشک مشابه شرایط طراحی به بیشترین مقدار ممکن برسد.

از تصاویر رزمایش به نظر می رسد که موشک شلیک شده از محفظه پرتاب از نوع زمین به زمین، موشک راهکنشی یا تاکتیکی از نسل فاتح با برد 300 کیلومتر یا نمونه های برد افزایش یافته آن با بردهای 700 و 1000 کیلومتر باشد. این موشک ها پرکاربردترین سلاح ها در زرادخانه موشکی سپاه علیه پایگاه های دشمن هستند که دقت بالای خود را نیز در چند عملیات جنگی تا کنون ثابت کرده‌اند.

** آتش داغ روی سر غول‌های آهنی

دو اتفاق مهم دیگر که در رزمایش امروز در معرض دید ناظران مختلف آزمایش شده و به نمایش گذاشته شد، انهدام پل فرماندهی ناو دشمن با بمب های هواپرتاب نقطه زن توسط پهپادهای بومی شاهد 181 و 191 بود.

این بمب ها از خانواده بمب‌های سدید با هدایت اپتیکی و دقت نقطه زنی بودند که انهدام هدفی به کوچکی پل فرماندهی ناو دشمن بار دیگر بر دقت بالای آنها صحه گذاشت.

پهپادهای شاهد 181و 191 از نمونه‌های ساخته شده از پهپاد به غنیمت گرفته شده آمریکایی RQ-170 هستند که توسط نیروی هوفضای سپاه در حدود 9 سال پیش به زمین نشانده شد.

** حمله با یاسین خارج از رینگ پدافندی

رخداد مهم دیگر که همانند مورد فوق در حوزه قدرت رزم هواپایه بود، رهاسازی بمب های هدایت ماهواره ای و نقطه زن یاسین از هواپیمای تهاجمی بهسازی شده سوخو-22 نیروی هوافضای سپاه بود. این هواپیماها از جهات گوناگون بهسازی شده اند که خود گزارش مفصلی می طلبد.

بمب های هدایت ماهواره ای یاسین دارای بال باز شونده بوده که به آنها توان پرواز تا مسافت های 60 کیلومتر تا 100 کیلومتر را می دهد. این بمب ها با دقت نقطه زنی و سرجنگی 500 پوندی یا 225 کیلوگرمی توان انهدام دقیق اهداف را با صرف کمترین مهمات دارند.