دستگاه سیدالشهدا(ع) عامل وفاق ملی است/ دادستان ورود کند

به گزارش خبرنگار مهر وحید قاسمی از شاعران شناخته‌شده آئینی و از بانیان بسیاری از جلسات ادبی با محوریت شعر اهل بیتی(ع) است. او همچنین از شاعرانی است که در بسیاری از جلسات مذهبی در هیئات به شعرخوانی می‌پردازد و متولی یکی از هیات مهم تهران هم است. او شاعری دغدغه‌مند است که به موضوعات و مسائل اجتماعی و فرهنگی در جامعه ایرانی اصلا بی‌تفاوت نیست. به فراخور موضوعات مبتلابه دست به تحقیق و نگارش کتاب‌های تاریخی پژوهشی زده و در اشعاری که با تم مذهبی می‌سراید همواره نیم‌نگاهی به وضعیت کنونی جامعه ایرانی دارد و رویدادهای حماسی، فرهنگی و مذهبی تاریخ معاصر را در شعرش وارد می‌کند. قاسمی به اقتضای این رویحه‌اش، نسبت به برگزاری مراسم عزاداری ایام محرم در وضعیت همه‌گیری «ویروس کوید نوزده» با خبرگزاری مهر گفت‌وگو کرد که مشروح و اهم سخنانش در زیر از نظر خوانندگان می‌گذرد؛

عزاداری دهه اول محرم و عاشورای امام حسین(ع) عامل وفاق ملی 

در حال حاضر بحث اپیدمی ویروس کرونا و برگزاری هیئات مذهبی در دهه اول ماه محرم چالش‌هایی جدی را بوجود آورده. در این زمینه آنچه که پیش از هر چیز باید مورد توجه قرار گیرد این موضوع است که در طول تاریخ همیشه عزاداری دهه اول محرم و عاشورای امام حسین(ع) عامل وفاق ملی بوده، ولی الآن با یکسری رفتارهای تحریک‌آمیز و سخنان غیرمسئولانه، این عامل وفاق در حال تبدیل شدن به یک اختلاف و عدم وفاق جدی شده است. در همین زمینه که مانند یک آب گل‌آلود شده است، رسانه‌های بیگانه، معاند و مخالف با نظام و انقلاب را هم می‌بینیم که با انواع ترفندها در حال ماهی گرفتن هستند و از این وضعیت دو قطبی بهره‌برداری منفعت‌طلبانه‌ای متعددی می‌کنند. به همین دلایل در این موقعیت حساس باید حواس ما خیلی جمع باشد، و بدانیم که این ماه محرم، با همه محرم‌هایی که تاکنون داشته‌ایم خیلی فرق می‌کند.

اولا و پیش از هر چیز یک نفر باید از دوستان بزرگوار مداح و سخنران بپرسد که آیا شما نماینده و سخنگوی تام‌الاختیار جامعه‌ مذهبی و هیئتی ما هستید که در این زمینه اظهارنظرهای قاطع و صریحی می‌کنید که در اصل منطق آنها می‌توان شبه‌های جدی وارد کرد؟ کسی باید به این بزرگواران گوشزد کند که شما نمی‌توانید از طرف بقیه و همه کسانی که هر یک به نوعی دل در گروی محبت اهل بیت (ع) دارند و برای مراسم عزای حضرت سیدالشهدا (ع) در ماه محرم بسیار بسیار اهمیت و ضرورت قائلند، صحبت کنید! باید به این دوستان عزیز یادآور شد که شما فقط می‌توانید و باید به جای خودتان صحبت کنید و صحبت‌های شما هم باید به گونه‌ای باشد که بحث مهم و حیاتی مبارزه ما با این بیماری فراگیر و اپیدمیک را به چالش نکشد.

در این زمینه شخصیت مهم و برجسته‌ای چون رهبر معظم انقلاب اسلامی را داریم، شخصیت و چهره‌ای که بزرگ‌تر و مهم‌تر از ایشان برای هدایت‌گری و رهنمود دادن به جامعه وجود ندارد و منش و سلوک ایشان می‌تواند برای ما درس باشد؛ ببینید در همین ایام و بعد از شروع اپیدمی کرونا، خود ایشان تا به حال چند جلسه عمومی برگزار کرده‌اند؟ یک یا دو جلسه بوده که یکی از آنها در دل یک ساختار ناگزیر دیپلماتیک با رئیس‌جمهور عراق جلسه گذاشتند که آن هم با حفظ فاصله ایمن و رعایت همه پروتکل‌ها انجام گرفت. به غیر این جلسات ضروری، همه ما دیده‌ایم که باقی جلسات مهم ایشان با ویدئو کنفرانس انجام گرفته است. از سوی دیگر خود ایشان اولین مسئولی بودند که در تصاویری که از ایشان مخابره شد، از ماسک استفاده کردند و ما باید این‌ها را مدنظر قرار دهیم.

مداح و شاعر اهل‌بیت سنجیده سخن بگوید/ سوءاستفاده‌گران منتظرند

با توجه به این موقعیت و حساسیت‌های بوجود آمده، می‌طلبد که مداح، سخنران، شاعر و همه چهره‌هایی که به این قضایا ارتباط دارند، یک مقدار سنجیده‌تر صحبت کنند و شرایط را به‌خوبی بسنجند و حرفی نزنند یا رفتاری نکند که باعث بهره‌برداری سوء‌استفاده‌گران و مغرضان و معاندان شود. متاسفانه تا همین‌جای قضیه گاه حرف‌هایی زده شده که اصلا ریشه منطقی نداشتند و فضا را متشنج‌تر کرد. اینکه کسی بیاید بگوید ویروس کرونا، یک ویروس سکولار است، یا بگویند کرونا یک ویروس غربی است، یا گفته شود که اختیار جانمان دست خودمان است و می‌خواهیم جانمان را در این راه بدهیم و دسته عزاداری برگزار کنیم و... به نظر من اصلا جای دفاع ندارد. یا مثلاً فرض کنید کسی می‌گوید جنگ جهانی اول و دوم هم ما روضه خودمان را در این کشور گرفتیم و باز هم می‌گیریم و... این قیاس‌ها، اساساً قیاس‌های اشتباهی است؛ شما نمی‌توانید وضعیت اپیدمیک این ویروس را با مقوله جنگ مقایسه کنید. یا مثلا شخص دیگری می‌گوید زمانی که در این مملکت طاعون و وبا آمد ما روضه خود را گرفتیم! بله، درست است، ولی بقیه‌اش را هم بگویید که در همان زمان بیماری طاعون و وبا خیلی از این مردم تهران از روی ناچاری به حضرت معصومه(س) پناه بردند، چون امکانات بهداشتی وجود نداشت و مردم درباره آن وضعیت آگاهی نداشتند و این باعث از بین رفتن بسیاری از انسان‌ها شد؛ مردم از روی ناآگاهی به قم رفتند و آن شهر را هم آلوده کردند و تلفات زیادی در قم و حتی کاشان ایجادشد؛ این نکات تاریخی را هم به مردم بگویید. ما امروز این آگاهی را داریم و وظیفه ما این است که از این آگاهی بهره ببریم.

به هیچ وجه مراسم محرم را تعطیل نمی‌کنیم؛ اما شرایط برگزاری فرق می‌کند

از نظر بنده به عنوان عضو کوچکی از خدمت‌گزاران دستگاه سیدالشهدا (ع)، چاره‌ای نداریم جز اینکه در محرم امسال مانند تمام بخش‌های دیگر حاکمیتمان، سازمان‌ها و ارگان‌های دیگر کشور که هماهنگ با ستاد ملی مقابله با کرونا عمل کرده‌اند، ما هم با این ستاد هماهنگ باشیم. ما راهی نداریم جز اینکه نهادها، جلسات مذهبی و حتی گردانندگان مراسم عزاداری اعم از مداح، شاعر، سخنران و... با دستورات و آگاهی‌های بهداشتی هماهنگ کنیم. و این هماهنگی هم البته به این معنا نیست که مراسم عزای سیدالشهدا (ع) در ماه محرم تعطیل شود؛ به هیچ وجه. مسئله این است که این مراسم باید با همه جلساتی که پیش از این داشتیم تفاوت داشته باشد.

ما در همان دوره اول شیوع کرونا، مثلا حدود اسفندماه سال گذشته نمونه این نوع موضع‌گیری‌ها را در کشورهای دیگر دیدیم؛ یکسری از مسیحیان بنیادگرا و یهودیان متعصب پافشاری می‌کردند که ما تن به محدودیت نمی‌دهیم، زیرا این مکان‌های مذهبی ما، این کلیساها و کنیسه‌های ما مقدس و متبرک هستند و خدا به ما کمک می‌کند و ما مانند سابق مراسم و مناسک خود را برگزار می‌کنیم و... . اما دیدیم که وقتی رهبران و پیشوایان خودشان تلفات دادند، آن‌ها هم مجبور شدند این محدودیت‌ها را بپذیرند و پروتکل‌ها را رعایت کنند. واقعاً اعتقاد ما این است که دین با علم تقابلی ندارد و من نمی‌دانم چرا برخی‌ها همچنان می‌خواهند بر این موضوع پافشاری کنند و به این تقابل‌های ساختگی دامن بزنند و بهانه به دست مغرضان بدهند.

آدمی موجودی است که می‌تواند به فراخور محدودیت‌هایی که برایش ایجاد می‌شود دست به خلاقیت زده و همواره راهکارهای جدیدی ابداع کند؛ مثلا در همین دوران شیوع کرونا کارهای خوبی انجام شد که می‌تواند ادامه هم داشته باشد و حتی بهتر هم بشود؛ مثلا در ماه رمضانی که پشت سر گذاشتیم یکی از هیئت‌ها اقدام جالبی انجام داد؛ در محوطه پارکینگ پارک ارم سن زدند و ماشین‌ها با حضور خانواده‌ها در فاصله‌هایی که تعیین شده بود قرار می‌گرفتند و کسی هم از ماشین پیاده نمی‌شد، یک ویدئو پروژکتوری گذاشته بودند و مداح و سخنران و شاعر می‌آمدند برنامه اجرا می‌کردند و در ۳۰ شب از ماه رمضان کار خودشان را به نوعی انجام ‌دادند. یک شب هم خود من را دعوت کردند و راستش اول نمی‌خواستم بروم، ولی برای اینکه ببینم شکل کار چطور است رفتم و دیدم برنامه خوبی است و از بازخورد و استقبال خوبی هم برخوردار شد. این‌ها شیوه‌های جدید و خلاقانه برگزاری مناسک اهل‌بیت(ع) است و ما می‌توانیم در این وضعیت به سمت این خلاقیت حرکت کنیم. حتی نقل‌قولی از وزیر بهداشت شنیدم که گفتند مقام معظم رهبری از تشکیل گروه‌های سرود و اجرای برنامه‌های خیابانی و پخش آن از تلویزیون که در ماه شعبان انجام گرفت خیلی استقبال کرده و رضایت داشتند و فرموده بودند همین کار در محرم هم انجام شود.

عاشورا ایستادگی متعصبانه بر اشکال قدیم عزاداری نیست

در این زمینه و موقعیت حساس، باید به این درک برسیم که ماه محرم و عزاداری عاشورا که فقط در سروصورت زدن نیست؛ محرم و عاشورا که ایستادگی متعصبانه بر اشکال قدیم عزاداری نیست؛ ما باید به این باور برسیم که عظمت و شکوه امام حسین(ع) در علم و کُتل و سینه زدن و... نیست؛ عظمت و شکوه امام حسین(ع) در نامشان نهفته و در عقلانیتی حضور دارد که پیروانشان از خودشان نشان می‌دهند. آنچه که طبیعی است این است که امسال واقعاً نمی‌توانیم مراسم عزاداری‌مان را شبیه محرم‌های سال‌های قبل برگزار کنیم. به نظر من مراسم عید غدیر فرصت خوبی است برای جا انداختن این مهم. هیئت رزمندگان، جامعه ایمانی مشعر، خانه مداحان، بنیاد دعبل و دیگر نهادهایی که از نظام حاکمیتی ما بودجه می‌گیرند، بیایند یکسری از هیئت‌های معیار را نشان بدهند که با رعایت پروتکل‌ها و فاصله‌های فیزیکی مناسب، با ماسک و دستکش و در فضای باز مراسم گرفته‌اند و این قضیه را جا بیندازند که چنین کاری ممکن است. یا مثلا این موضوع را جا بیندازیم که کودکان و بچه‌های خردسال در این مراسم شرکت نکنند، چون کنترل بچه‌ها در این وضعیت بسیار دشوارتر از بزرگسالان است. یا موارد محدودیت‌ساز دیگر را اعمال کنیم و این الگوهای معیار را در عید غدیر اجرایی کنیم و در تلویزیون هم نشان بدهیم. این‌ها واقعاً تأثیر دارد و می‌تواند فرهنگ‌سازی کند و زمینه‌ای باشد برای برگزاری مراسم ماه محرم در بهترین اشکالش و بدون هیچ خاطره غم‌انگیزی.

مردم فارغ از هر نگاه و اعتقاد سیاسی سر سفره و دستگاه امام حسین(ع) می‌آیند

محرم همیشه برای ما و مردم ما خاطره‌انگیز بوده خاطره‌ای خوش به جا گذاشته است؛ مردم فارغ از هر نگاه و اعتقاد سیاسی سر سفره و دستگاه امام حسین(ع) می‌آیند و متنعم می‌شوند، باید تلاش کنیم این روال همچنان حفظ شود. خدایی ناکرده نیاییم خاطره تلخی را در اذهان مردم بگذاریم که در نهایت ضررش به این دستگاه عظیم و مقدس بازگردد. متاسفانه الان این بستر وجود دارد و مغرضان و معاندان هم منتظر چنین چیزی هستند!

بخشی از هدایت این مسئله در ماه محرم به مراجع ما برمی‌گردد. ما امروز نمی‌توانیم بگوییم مصالح و منافع امام حسین(ع) یک چیز است و مصالح و منافع کشور چیزی دیگر! این‌ها باید با هم عجین شده و گره بخورند، کمااینکه گره خورده‌اند. متأسفانه برخی از مراجع ما سکوت می‌کنند و مع‌الاسف برخی انگشت‌شمار هم هستند که خلاف جهت حاکمیت حرکت می‌کنند.

وقتی به متون تاریخی رجوع می‌کنیم می‌بینیم امام حسین(ع) چندین بار در کربلا خطبه خوانده‌اند و چند بار با عمر سعد مذاکره و گفت‌وگو کرده‌اند. اولین دلیل قطعا «هدایت» است، ولی همانطور که خودشان هم به صراحت فرموده‌اند «حفظ جان همراهان حضرت» برایشان بسیار مهم بوده است. اساساً چرا حضرت در شب عاشورا می‌فرمایند از اینجا بروید و جانتان را حفظ کنید؟ یا مثلا حضرت عباس(ع) که مظهر غیرت الهی هستند،  خطبه می‌خوانند که بسیار هم معتبر است؛ ایشان می‌فرمایند حسین(ع) را رها کنید تا به سرزمین‌های دیگری برود! چرا چنین چیزی را به زبان می‌آورند؟ معلوم است که برای حفظ جان امام و بقیه اهل‌بیت(ع) این را می‌فرماید. بنابراین ما به عنوان پیروان آن حضرات نمی‌توانیم غیرمسئولانه صحبت کنیم.

اگر  مراعات و پیروی نکنیم ممکن است فجایع بسیار بزرگتری در راه باشد

همانطور که قبلا هم اشاره کردم بحث اصلا این نیست که برگزار نکنیم، خیر. برگزار می‌کنیم، اما حتی اگر بنا به فرض، یک هفته مانده به محرم، شرایط بدتر شد و متخصصان ستاد مبارزه با کرونا گفتند برگزار نکنید، باز آنجا وظیفه ما گوش دادن است. چون شرایط، شرایط خاصی است. هنوز برگزار نشده و محرم نرسیده، می‌بینید که چقدر تبلیغات سوء می‌کنند که کار و کسب مردم را اجازه ندادند، ولی جلسات مذهبی را اجازه می‌دهند! ما باید با این تبلیغات سو مقابله کنیم که یک موقع خدایی ناکرده دستگاه امام حسین(ع) تخطئه نشود و شبهات تازه‌ای شکل نگیرد. نباید طوری باشد که یکسری بر این طبل بکوبند که «دیدید گفتیم، دین با علم تقابل و تضاد دارد!»، «دیدید، این‌ها می‌خواهند جلوی مسائل علمی و عقلانی بایستند!»، باور ما این است که دینمان هیچ تقابلی با علم ندارد. امام جواد(ع) که جانم فدای او باد می‌خواستند حجامت کنند به اطرافیان و شاگردان می‌فرمایند بروید بگویید فلان پزشک مسیحی بیاید. اطرافیان به حضرت می‌فرمایند ما پزشک مسلمان هم داریم که حجامت انجام دهد. حضرت می‌فرماید خیر، من می‌دانم و شنیدم این پزشک در این عصر از همه حاذق‌تر و متبحرتر است، جایگاه علم در گفتمان شیعی ما چنین چیزی است و ما نباید اجازه ‌دهیم این گفتمان لطمه ببیند.

اگر ما مراعات و پیروی نکنیم ممکن است فجایع بسیار بزرگتری در راه باشد؛ اصلا شوخی ندارد و هیچ بعید نیست که بدون کمک و همراهی ما خدای ناکرده کل نظام سلامت ما تا آستانه فروپاشی پیش برود. این خیلی اتفاق سخت و تلخی است. حرف من این نیست که بچه‌های هیئتی و مذهبی ما مقصر هستند. همین الآن بسیاری از مردم ما که اعتقاد چندانی به این مسائل ندارند، مراسم عروسی خود را می‌گیرند و به مهمانی‌ها می‌روند و کارهای روزمره خود را بدون هیچ محدودیت و مراعاتی انجام می‌دهند. ولی مسئله اینجاست که ما باید تا جایی که می‌توانیم، انگشت اتهام را از سمت جلسات مذهبی منحرف کنیم. تا اگر حرف و حدیثی ایجاد شد، بگوییم ما کارمان را درست انجام دادیم و اگر اتفاق بدی افتاد و شیوع این بیماری بیشتر شد، این اتفاق متوجه جلسات مذهبی نیست.

الان وقت سکوت منبری‌ها نیست 

اما در این وضعیت می‌بینیم که برخی از دوستان مذهبی که از اهل علم هستند، باسواد و تحصیل کرده هستند، چه مدا، چه منبری چه شاعر و غیره متاسفانه سکوت می‌کنند. اتفاقا در این وضعیت باید حرف زد و روشنگری کرد. وقتی به آمارها نگاه می‌کنیم واقعا وحشتناک است؛ ما ۸۴ میلیون نفر جمعیت داریم با ۱۳۰ هزار تخت بیمارستان! نظام سلامت ما در وضعیت اپیدمی کرونا بسیار شکننده شده! اقتصاد ما به خاطر تحریم‌های ظالمانه غرب اصلا وضعیت خوبی ندارد؛ دولت ۱۸۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه دارد و هزینه‌های کرونا هم به این اضافه شده است. مگر چقدر تاب هزینه را داریم که ما هم یک هزینه دیگر به این‌ها اضافه کنیم؟! چند روز پیش هم رهبر انقلاب فرمودند که آقایان منبری و مداحان و دست‌اندرکاران مجالس مذهبی با ستاد ملی مبارزه با کرونا هماهنگ باشند و حتی اظهار کردند من خودم هم به حرف این‌ها عمل می‌کنم.

در پایان می‌خواهم تقاضا داشته باشم؛ خواسته‌ای که درباره آن با برخی از دوستان هم صحبت و مشورت کردم و همه ما به عنوان خادم عزاداران امام حسین (ع) همین اعتقاد را داریم؛ تقاضای ما این است که دادستان محترم مقرارات و قواعد برگزاری این جلسات را با هماهنگی ستاد ملی مبارزه با کرونا اعلام کند و بگوید با جلساتی که این پروتکل‌ها را رعایت نکنند و به همان شیوه قبلی مراسم را برگزار کنند و باعث شوند جان عزاداران و محبان اهل بیت و حضرت ابا عبدالله(ع) به خطر بیفتد، برخورد می‌کنیم. چون ما در شهادت امام جواد(ع) و ایام مسلمیه (ع) دیدیم که برخی جلسات با همان شیوه قبلی برگزار شد و این اصلا درست نبود. چون اعتقاد ما این است که امروز منافع دستگاه امام حسین(ع) با منافع ملی گره‌خورده و ما نمی‌توانیم نسبت به این قضیه ساکت یا بی‌اعتنا باشیم.