آثار با ثبت در کمیته ملی حافظه جهانی از گوشه گیری خارج می‌شوند

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، محمدرضا سحاب رئیس هیأت مدیره مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب که در آخرین جلسه کمیته ملی حافظه جهانی گواهی ثبت اثر «مجموعه نسخه‌های خطی نقشه‌های جغرافیایی ترسیمی عباس سحاب» را دریافت کرده است؛ بر ضرورت توجه به ثبت آثار علمی و فرهنگی کشور تاکید کرد و گفت: اقدام کمیته ملی حافظه جهانی برای به ثبت رساندن آثار بسیار با اهمیت و ستودنی است.

وی در این باره افزود: توجه به این مهم از جهات مختلف حائز اهمیت بوده به طوری که آثار پراکنده جمع آوری و انسجام داده می‌شود، همچنین آثار از گوشه گیری خارج و به جامعه داخل و خارج معرفی می‌شوند.

سحاب با بیان این مطلب که در ادامه ثبت ملی، ثبت جهانی آثار در دفتر میراث جهانی یونسکو مطرح است؛ ادامه داد: این امر سبب می‌شود که غنی بودن کشور در زمینه‌های مختلف اعم از علمی، فرهنگی و غیره به جهان عرضه شود.

وی در ادامه صحبت‌های خود به مقدمات ثبت این مجموعه آثار زنده یاد استاد عباس سحاب توسط سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در سال گذشته اشاره کرد و گفت: پیرو این امر پس از طی مراحل ارزیابی آثار در کمیته ارزیابی، «مجموعه نسخه‌های خطی نقشه‌های جغرافیایی ترسیمی استاد عباس سحاب» در کمیته ملی حافظه جهانی به ثبت رسید که گواهی آن نیز از سوی ریاست سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران دریافت شد.

وی درباره آثار استاد سحاب بیان داشت: آثار استاد شامل نقشه‌های جغرافیایی و تابلوهای نقاشی می‌شود، اما آنچه که در اینجا مطرح شده فقط نقشه‌های جغرافیایی است.

سحاب یادآور شد: نقشه‌های جغرافیایی با کمترین امکانات موجود و فقط با استفاده از قلم هاشور در طول ۶۰ سال (۱۳۱۳ تا ۱۳۷۵) توسط استاد عباس سحاب ترسیم شده است.

وی تاکید کرد: این امر علاوه بر اهمیتی که به لحاظ فنی دارد، ارزش هنری بی نظیری دارد و امید است با حمایت دستگاه دولتی امکان تهیه اسکنر و دیگر تجهیزات لازم برای تصویر برداری دقیق از این نقشه‌های جغرافیایی فراهم شود تا بتوان از این طریق برای بهره مندی عموم منتشر شوند.

فرزند استاد عباس سحاب در ادامه تاکید کرد: این نقشه‌های جغرافیایی که عمرشان گاهی به ۸۵ سال گذشته باز می‌گردد شناسنامه جغرافیایی شهرها، استان‌ها و مناطق مختلف کشور هستند که از گذشته تا به امروز باقی مانده اند، البته متأسفانه در طول زمان بخشی از این آثار از بین رفته اما در تلاش هستیم آثار باقی مانده را به بهترین شکل ممکن محافظت کنیم.

وی به فعالیت مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب از سال ۱۳۱۵ اشاره کرد و افزود: این مؤسسه دارای ۲ هزار و ۷۰۰ اثر است که از این بین ۱۵۰ اثر نفیس قلمی مربوط به استاد عباس سحاب می‌شود.

سحاب با بیان اینکه آثار چاپ شده استاد عباس سحاب برای بهره مندی پژوهشگران و افراد علاقمند در اختیار سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران قرار گرفته است، یادآور شد: در کنار نسخه‌های قدیمی که با تلاش بسیار جمع آوری شده است، بیش از ۱۶ هزار سند مربوط به خلیج فارس از آغاز تاریخ تمدن تا قرن بیستم میلادی در این مؤسسه گردآوری شده است.

وی همچنین به ارزش و اهمیت کتابخانه این مؤسسه اشاره و اضافه کرد: اهمیت این کتابخانه به لحاظ آثار و دارا بودن اطلس‌های جغرافیایی قدیمی به میزانی است که مرحوم پروفسور محمدحسن گنجی استاد بزرگ جغرافیا از آن به عنوان غنی‌ترین «کتابخانه تخصصی جغرافیایی» در خاورمیانه یاد کرده است. آثار این کتابخانه عموماً به زبان‌های خارجی است و کمتر از ۱۰ درصد آن به فارسی نگاشته شده است.

سحاب ادامه داد: این مجموعه (کتابخانه و آرشیو) شامل کتب و نقشه‌هایی است که استاد ابوالقاسم سحاب، استاد عباس سحاب و نسل‌های بعدی از گوشه و کنار جهان در طول یک قرن گردآوری کرده اند.

چنانکه اشاره شد استاد سحاب در طول سال‌ها فعالیت با سفر به بیش از سی هزار روستا از شهرها و مناطق ایران و ضمن تحقیق و پژوهش و گردآوری اطلاعات جغرافیایی و تاریخی این نقشه‌ها را شخصاً با قلم و مرکب بر روی کاغذ کالک ترسیم کرده است.

سبک خاص استاد سحاب در تألیف و ترسیم این نقشه‌ها سبک ویژه ای است که بطور خلاصه می‌توان گفت که تلاش کرده برای آشنایی مردم با نقشه‌های جغرافیایی و جذب و ایجاد علاقه درآنها با بکار بردن تصاویر زیبا و جذاب مرتبط با نقشه‌ها و سادگی ارائه اطلاعات جغرافیایی مخاطبین بیشتری را به نقشه خوانی و استفاده از نقشه برانگیزد.

علاوه برآن با تأسیس نخستین مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی در خاورمیانه در سال ۱۳۱۵ با کمک پدرش استاد ابوالقاسم سحاب، گام بلندی در ارائه نقشه‌های جغرافیایی به عموم مردم در زمینه‌های گردشگری و آموزش جغرافیا بردارد.

از دهه ۴۰ خورشیدی فرزندان استاد ضمن همکاری با وی نسبت به توسعه فعالیت‌های علمی و فرهنگی مؤسسه اقدام کرده و صدها نقشه و اطلس و کتاب در این دوره تهیه و منتشر کرده اند. پس از درگذشت استاد عباس سحاب درسال ۱۳۷۹ به دنباله فعالیت‌های مؤسسه در زمان حیات استاد سحاب، در ۲۰ سال گذشته علیرغم مشکلات فراوان، این مؤسسه با مدیریت محمدرضا سحاب (فرزند ارشد استاد) که عمر و زندگی خود را وقف مؤسسه سحاب کرده است و کمک و همکاری همسر و فرزندانش که نسل چهارم این مؤسسه می‌باشند، توانسته است ضمن ادامه کار به تحقق بسیاری از پروژه‌های ناتمام و انجام طرح‌های نو در زمینه فعالیت مؤسسه بپردازد.