رسانه‌های فارسی‌زبان خارجی و تلاش برای تطهیر یک تروریست

دستگیری «جمشید شارمهد» سرکرده گروه تروریستی «تندر» رخدادی بود که وزیر اطلاعات یازدهم مردادماه در یکی از بخش‌های خبری سیما از آن خبر داد. این رخداد و پیامدهای آن به صورت گسترده و مستمر در رسانه‌های فارسی زبان خارجی بازتاب یافت. یکی از خطوط خبری این رسانه‌ها تلاش برای تطهیر شارمهد و زدودن پیشینه تروریستی او به هر نحو ممکن بود.

تندر؛ اسم رمزی برای حمایت از تروریست‌ها

سابقه تشکیل گروهک «تندر» به دهه ۱۳۸۰ باز می‌گردد. در این زمان بود که افرادی همچون «فتح الله منوچهری» و «جمشید شارمهد» با اداره این گروهک و ایجاد تارنما و رادیویی با عنوان تندر، تلاش برای ضربه زدن به نظام جمهوری اسلامی ایران از طریق انجام عملیات‌های تروریستی را آغاز کردند. پس از ناپدید شدن منوچهری، شارمهد اداره این گروهک را عهده‌دار شد؛ گروهکی که نه تنها در رسانه‌های خود دست به آموزش تروریست‌ها زده است که به صورتی رسمی، مسئولیت چند عملیات تروریستی در ایران را پذیرفته است.

با این حال به نظر می‌رسد رسانه‌های فارسی زبان خارجی، با وجود تمامی شواهد و قرائن و اذعان شارمهد و سایر اعضای این گروهک به انجام عملیات‌های تروریستی تلاش دارند چهره او را با اخبار و گزارش‌های خود تطهیر کنند؛ اقدامی که البته نمی‌تواند تغییری در واقعیت‌ها به وجود آورد و طبق تعاریف بین‌المللی و قواعد حقوقی، شارمهد براساس اظهارات علنی اعضای این گروهک در تارنما و رادیوی تندر، رهبر یک گروهک تروریستی بوده است.

«ایران اینترنشنال» و استانداردهای دوگانه

بررسی محتوای خبری برخی رسانه‌های فارسی زبان خارجی، نشان از سناریوهای مختلف این رسانه‌ها جهت تطهیر چهره شارمهد دارد. شبکه تلویزیونی ایران اینترنشنال که به رغم عمر کوتاه سابقه‌ای طولانی در حمایت از گروهک‌ها تروریستی دارد و بطور مداوم برنامه‌های تروریست‌ها را پوشش خبری می‌دهد، در گزارش‌های خود تلاش کرد تا سناریوهای مختلفی را درباره چگونگی دستگیری شارمهد طرح کند؛ سناریوهایی که اغلب با استناد به منابعی نامشخص و غیرقابل اثبات و یا از سوی اطرافیان و خانواده شارمهد طرح شده‌اند. با این حال سناریوهای ادعایی شبکه ایران اینترنشنال حاوی تناقضاتی اساسی است. بطور مثال این شبکه ادعا می‌کند که شارمهد در یکی از کشورهای منطقه دستگیر شده و از طریق کشور دیگری به ایران انتقال پیدا کرده است؛ اما به این سوال پاسخ نمی‌دهد که چنین اتفاقی با وجود سختگیری‌های شدید کشورهای منطقه در شرایط شیوع ویروس کرونا و بسته بودن مرزهای زمینی و دریایی در کشورهای یاد شده و محدودیت‌های جدی ترددهای هوایی، چطور ممکن است؟

 علاوه بر این، شبکه مذکور تلاش داشت تا از طریق پخش مصاحبه‌های متعدد فرزند شارمهد با این رسانه، شارمهد را از قامت یک تروریست به چهره یک بازرگان درآورد. اما این شبکه به این سوال نیز پاسخ نمی‌دهد که رئیس‌ یک گروه تروریستی به چه دلایلی به صورت مداوم به برخی کشورهای منطقه سفر کرده بود و از این سفرها چه هدفی داشته است؟ آن هم در شرایطی که شارمهد بارها از طریق رسانه‌های خبری یا تارنما و رادیوی اختصاصی گروهک خود، ایران را تهدید به اقدامات مسلحانه و تروریستی کرده بود.

در حالی که این شبکه، گروه‌هایی را که در کشورهای مختلف جهان دست به اقدامات مسلحانه می‌زنند تروریست خطاب کرده است، همواره از تروریست خواندن گروهک‌هایی همچون «منافقین»، «الاحوازیه» و «تندر» که حتی در فهرست گروه‌های تروریستی برخی کشورهای اروپایی و آمریکایی نیز قرار دارند، خودداری می‌کند.

حامیانی که دست و پا می‌زنند

برخی دیگر از رسانه‌های فارسی زبان خارجی نیز تلاش کردند از شارمهد دفاع کنند. «ایندیپندنت فارسی» در خبری اعترافات شارمهد را «نمایشی» توصیف کرد و مدعی شد این اعترافات شامل اتهامات سنگینی می‌شوند که «قابل اثبات» نیستند. ادعاهای ایندیپندنت فارسی در حالی است که شارمهد خود پیش از این در برنامه‌های رادیویی و تارنمای تندر، مسئولیت اقدامات مذکور را عهده‌دار شده و به آن انجام چنین عملیات‌هایی افتخار کرده بود. از همین رو اعترافات شارمهد، موضوع جدیدی نیستن و با توجه به اظهارات قبلی شارمهد و پذیرش مسئولیت برخی حوادث تروریستی در شهرهای شیراز یا مشهد از سوی وی، نمی‌توان آن‌ها را انکار کرد.

شارمهد در یک دهه گذشته بارها از طریق رسانه‌هایی که در اختیار داشت، ایران را به انجام اقدامات تروریستی تهدید و مسئولیت برخی از بمب‌گذاری‌ها و عملیات‌های تروریستی در ایران را پذیرفته بود.

تارنمای «دویچه وله فارسی» نیز در گزارش خود و به نقل از فرزند شارمهد، دستگیری وی را «نقض حقوق بشر» توصیف کرده و مدعی شده که شارمهد بیماری‌های مختلفی داشته و تنها سخنگوی گروهک مذکور بوده است. اما نکته‌ای که این تارنما آن را توضیح نمی‌دهد آن است که فردی که به صورت علنی مسئولیت برخی اقدامات تروریستی را پذیرفته است، یک مجرم تحت تعقیب تلقی می‌شود و پیش از این نیز ایران به کشورهایی که وی را پناه داده بودند، اعتراض کرده بود. همچنین با یک نگاه به تارنمای این گروهک می‌توان دریافت که شارمهد مدت‌ها است این گروهک را هدایت می‌کند و از طراحی عملیات‌های تروریستی متعدد علیه ایران سخن به میان آورده است.

تارنمای «رادیو فردا» فردا نیز برای شارمهد سنگ تمام گذاشت. این تارنما اتهامات شارمهد را «شایعاتی» توصیف کرد که «قابل اثبات» نیست. نکته مهم آن است که «رادیو فردا» گویا نگاهی به تارنمای این گروهک نیانداخته است که گزارش‌های مفصل شارمهد درباره اقدامات تروریستی انجام داده شده در ایران از سوی این گروهک را مورد توجه قرار دهد و بداند پیش از این شارمهد و اعضای گروهک تندر، مسئولیت برخی از اقداماتی را که شارمهد به آن‌ها اعتراف کرده است از پیش پذیرفته‌ بودند.

در ادامه، تارنمای «رادیو فردا» هجدهم مردادماه مصاحبه‌ای را با دختر شارمهد ترتیب داد. فرزند شارمهد بدون آنکه توضیح دقیق و مشخصی درباره دلایل سفر شارمهد به منطقه بدهد، مدعی شد که پدر وی تنها یه ژورنالیست است و دخالتی در تصمیمات گروه تندر نداشته است. این در حالی است که شارمهد پیش از دستگیری در تارنمای مذکور به عنوان رهبر این گروه معرفی می‌شد و هرگز این مسئله را انکار نکرده بود. در عین حال روزنامه‌نگاری با هدایت عملیات‌های تروریستی تفاوت آشکاری دارد و نمی‌توان تهییج افراد و هدایت آن‌ها برای انجام اقدامات مسلحانه را فعالیت رسانه‌ای توصیف کرد. 

واقعیت آن است که تلاش‌های رسانه‌های فارسی زبان خارجی، نمی‌تواند واقعیت‌ها را تغییر دهد و تلاش برای تطهیر چهره یک تروریست، ممکن نیست. آن هم تروریستی که تا پیش از این در رسانه‌های خود، با افتخار از تلاش برای انجام عملیات‌های تروریستی در ایران سخن به میان آورده بود.