کام تلخ مردم از توقف اجراهای زنده موسیقی

محمد اللهیاری، محسن رجب‌پور و محمد حسین توتونچیان در گفت‌وگو با روزنامه ایران از عدم استقبال مردم و هنرمندان از کنسرت‌های موسیقی می‌گویند: برخی از کنسرت‌گذاران تأکید دارند چرخه اقتصادی درحوزه موسیقی برمبنای اجرای کنسرت و برنامه‌های آموزشی است و شرایط امروز و مجازی شدن اغلب برنامه‌های فرهنگی وهنری چندان مورد اقبال مخاطبان وهنرمندان نبوده و به دلایل مختلف تعداد هنرجویان آموزش موسیقی هم کمترشده است بنابراین تنها راه درآمد هنرمندان همین اجراهای صحنه‌ای است که آن هم دیگر فرصتی برای کنسرت‌های موسیقی باقی نمی‌ماند چرا که با موج دوم ویروس کرونا و نزدیک شدن به ایام محرم و صفر همین چراغ‌های کم سوی سالن‌های کنسرت هم رو به خاموشی است و حالا باید دید بعد از این، حوزه موسیقی چه اتفاقاتی را تجربه خواهد کرد.

ریسک بالای اقتصادی شرکت‌ها و هنرمندان در تعطیلی موقت اجتماعات
مدیر کل دفتر موسیقی در گفت‌وگو با «ایران» درباره  استقبال نکردن هنرمندان موسیقی از اجراهای زنده بیان کرد: «در روزهای پایانی سال گذشته و همزمان با شیوع ویروس کرونا، حوزه موسیقی اولین حوزه‌ای بود که تلاش کرد خود را با شرایط به‌وجود آمده براثراین بیماری تطبیق دهد وهنرمندان موسیقی شاید جزء اولین قشرهایی بودند که حضورخود را درکنار مردم و کادر درمانی تثبیت کردند و درهمان روزها تیزرها و ویدئو کلیپ‌هایی در همراهی با کادر درمانی تولید شد و به‌دنبال آن کنسرت‌های آنلاین هم به‌صورت شخصی و هم حضوری در پروژه نوروزخانه و هم پروژه بنیاد رودکی با مجوز دفتر موسیقی به اجرا درآمد و با همت شعب انجمن موسیقی در سراسر کشور شاهد اجراهای آنلاین در استان‌ها بودیم. همچنین به‌دلیل ممکن نبودن  اجراهای صحنه‌ای درسه ماه نخست سال‌جاری، تولید تک آهنگ‌ها از سوی هنرمندان حوزه موسیقی افزایش پیدا کرد و این اتفاق حاکی از آن بود که هنرمندان در تلاش هستند تا حال عمومی مردم بهبود یابد.»

به گفته محمد اللهیاری: «ازتیرماه سال‌جاری برابربا مصوبات اعلام شده از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا، امکان برگزاری فعالیت‌های فرهنگی و هنری با رعایت دستورالعمل بهداشتی و فاصله‌گذاری اجتماعی و با حداکثر ۵۰درصد ازظرفیت سالن ‌ها فراهم بوده و هست و در مردادماه نیز درشهر تهران شرکت‌ها تقاضای برگزاری ۱۵ الی ۲۰ اجرای صحنه‌ای زنده داشته‌اند که آن را لغو کردند. البته در همین روزهای پیش‌رو تعدادی اجرای آنلاین برگزار شد اما در پایان مرداد ماه که مصادف است با آغاز ایام محرم و صفر اجرای صحنه‌ای نخواهیم داشت. در خصوص اجراهای زنده، با توجه به شیوع مجدد این بیماری، شرکت‌ها و گروه‌های هنری این نگرانی را داشتند که با آغاز بلیت فروشی و انجام تبلیغات شهری که مستلزم هزینه‌های فراوان است از یک سو با مصوبات ستاد ملی مقابله با کرونا مبنی بر محدودیت مواجه می‌شوند و از سوی دیگر با عدم اقبال مردم.»

او درادامه افزود: «درهمین روزهای اخیرازسوی ستاد ملی مقابله با کرونا، محدودیت‌هایی در نظر گرفته شده است که از جمله تعطیلی موقت اجتماعات است و این اتفاق ریسک اقتصادی برگزاری اجراهای صحنه‌ای را برای شرکت‌ها و هنرمندان بسیار بالا برده است. براین اساس طی گفت‌وگوهایی که در روزهای اخیر داشته‌ایم آمادگی خودمان را برای برگزاری اجراهای صحنه‌ای در فضاهای باز مانند مجموعه نیاوران و سعد آباد اعلام کرده‌ایم. همچنین تفاضایی ازمجموعه شهر آفتاب بوده و البته برخی گروه‌های موسیقی هم تقاضای اجرای کنسرت به‌صورت آنلاین داشته‌اند. به هر حال دفتر موسیقی با همه این گروه‌ها همکاری و تعامل دارد تا دراین روزهای باقی مانده به آغاز ماه محرم و صفر، همچنان حوزه موسیقی فعال باشد گرچه ممکن است به جهت بلیت فروشی و حضور مردم در سالن دچار نقصان باشیم و با اقبال از سوی مردم مواجه نشود اما عرصه موسیقی همراهی و حضورش را در کنار مردم داشته است.»

تصمیم‌گیری برگزاری کنسرت بر عهده کیست؟
اما برخی تهیه‌کنندگان موسیقی و کنسرت‌گذاران از حضورنداشتن خود درجلساتی که برای رفع مشکل قیمت بلیت‌های کنسرت و اجاره سالن‌ها برگزار شده ابراز گلایه و اعتراض داشته‌اند این درحالی است که دو نشست در دفتر موسیقی با مدیران سالن‌های برگزاری کنسرت‌ها و صنوف حوزه موسیقی برای بررسی شرایط آغاز اجراهای صحنه‌ای و بازگشایی سالن‌ها برگزار شد و البته در این دو نشست محسن رجب‌پور، مدیرعامل مجمع صنفی تولیدکنندگان و تهیه‌کنندگان آثار شنیداری به‌عنوان نماینده شرکت‌های برگزارکننده و کنسرت گذارها حضور داشت و در این جلسات سالن دارها و شرکت‌های برگزاری کنسرت موافقت کردند برای رفاه حال مردم افزایش قیمت بلیت نداشته باشند حتی بعد از اعلام قیمت‌های نجومی ۴ کنسرت موسیقی پاپ، باردیگر این شرکت‌ها اعلام کردند فعلاً درروزهای کرونایی افزایش قیمتی نداشته باشند. البته گویا مدیر دفتر موسیقی ارشاد برای آرام کردن فضای به وجود آمده وعده داده پس از دوران کرونا و ایام محرم و صفرتصمیمات دیگری اتخاذ خواهد شد.

محمد اللهیاری هم دراین باره گفت: «رئیس مجمع صنفی ناشران حوزه موسیقی و ترکیب رئیس و هیأت مدیره مشخص است و در تمامی این جلسات معمولاً رئیس مجامع در این جلسات حضور داشته و دارند کمااینکه رئیس خانه موسیقی هم درجلسات حضور داشتند ونکته دیگر اینکه شرکت‌هایی که در زمینه کنسرت فعال هستند درمجمع صنفی ناشران آثاردیداری وشنیداری که ریاست آن بر عهده آقای محسن رجب‌پور است عضویت دارند البته در حال حاضر مسأله و دغدغه این دوستان مبحث مالی و افزایش قیمت بلیت نیست بلکه مسأله اقبال مردم از یک سو و مسأله دوم هزینه‌هایی است که دوستان انجام می‌دهند به‌عنوان مثال باید تبلیغات شهری انجام شود تا مردم اشتیاق حضور در کنسرت را داشته باشند اما این نگرانی وجود دارد که به‌دلیل شیوع ویروس کرونا این اجراها برگزار نشود و هزینه‌های انجام شده دیگر بازگشت مالی برای سرمایه‌گذار یا تهیه‌کننده‌ها نداشته باشد.»

اجرای آنلاین موسیقی با بلیت های رایگان  یا ارزان قیمت
جدا ازاین گله و انتقادها در خصوص بالا بودن قیمت بلیت‌ها و استقبال نکردن از اجراهای زنده گویا دفترموسیقی تصمیم دارد با توجه به شرایط پیش آمده کنسرت‌ها را به‌صورت آنلاین همچنان حفظ کند.

مدیرکل دفتر موسیقی دراین باره پاسخ داد: «تقاضاهایی برای اجراهای آنلاین به‌صورت رایگان وجود دارد و همچنین تقاضا شده برخی از این اجراهای آنلاین با پرداخت بلیت‌های ارزان قیمت برگزار شود.»

نگرانی از ورشکستگی صنعت موسیقی و امید به گردش دوباره چرخ این صنعت
محسن رجب‌پور، مدیرعامل مجمع صنفی تولیدکنندگان و تهیه‌کنندگان آثارشنیداری نیز دراین باره به «ایران» گفت: «بعد ازشیوع ویروس کرونا و تعطیلی چند ماهه برنامه‌های فرهنگی وهنری بویژه موسیقی، درجلساتی که دردفترموسیقی با حضور آقای اللهیاری به‌عنوان متولی صدورمجوز و سیاستگذار این حوزه و از طرفی سالن دارها برگزار شد، با توجه به دستورالعمل ستاد ملی مقابله با کرونا درخصوص برگزاری کنسرت‌ها با نیمی ازظرفیت سالن‌ها، با مشورت واظهار نظر همه دوستان به این نتیجه رسیدیم درصورتی که سالن دارها هزینه اجاره بهای سالن و بخش نور و صدا را به ۵۰درصد کاهش دهند، ما نیز همه توان خود را به کار می‌گیریم تا چرخ ایستاده صنعت موسیقی و کنسرت‌ها باردیگربه گردش دربیاید. ازسوی دیگر با توجه به شرایط اقتصادی امروز جامعه، مجمع صنفی تولیدکنندگان آثار موسیقی و شنیداری واقف به مسائل و مشکلات این حوزه بوده و هست ومی دانیم درسال‌های گذشته با وجود اینکه همه مؤلفه‌ها چندین برابر افزایش قیمت داشته اما قیمت بلیت‌های کنسرت درهمین سال‌ها تغییری نکرده و این افزایش نیافتن قیمت تقریباً صنعت موسیقی را به ورشکستگی نزدیک کرده است و این موضوع موجب شده مشکلات عدیده‌ای برای همکاران ما ایجاد شود. اما با این اوصاف مجمع صنفی با درنظر گرفتن شرایط اقتصادی جامعه و همراهی بیشتر با مردم در بحران کرونا و از سوی دیگر به جهت تزریق نشاط و ایجاد روحیه مناسب و همچنین گردش دوباره چرخ صنعت موسیقی موافقت کردیم در صورتی که هزینه اجاره سالن‌های کنسرت نصف شود ما هم کمک می‌کنیم تا کنسرت‌های موسیقی باردیگر به جریان بیفتد.»

رجب پوردرادامه افزود: «مجمع صنفی تولیدکنندگان و تهیه‌کنندگان آثارشنیداری تصمیمات خود را بر اساس منافع جمعی و برخاسته از نظر همه تولیدکنندگان آثار گوناگون موسیقی و همچنین همه مؤلفه‌های زمانی و مکانی اتخاذ می‌کند و صرفاً برای خوشایند یک بلیت فروشی یا بعضی از دلالان که دراین حرفه به‌دنبال طلب سود فعالیت می‌کنند ،تصمیم نمی‌گیریم و سعی می‌کنیم تمامی جوانب شغلی خود و صنف را برای اساس رفاه حال مردم در نظر بگیریم که اولویت نخست ما بوده است.»

این تهیه‌کننده درباره کنسرت های آنلاین گفت: «فعالیت‌های حوزه موسیقی برخلاف حوزه سینما است، درسینما پخش فیلم بدون حضورعوامل بوده و روح اجرا زنده نیست اما درکنسرت‌های موسیقی بین هنرمند وگروه‌های هنری با تماشاچیان حاضر در سالن ارتباط مستقیم وجود دارد و حتی با وجود برگزاری کنسرت دریک روز و در سانس‌های متفاوت بر اساس این ارتباط بین مخاطب و هنرمند شاهد اجراهای متفاوتی هستیم از این‌رو دربخش زیادی از اجراهای آنلاین خصوصاً دراجراهای موسیقی پاپ فاقد یک چنین مزیتی برای هم هنرمند و تماشاگر هستیم و به همین دلیل اجراهای آنلاین موسیقی از استقبال کمتری برخوردار هستند بجز معدود اجراهایی که در سراسر دنیا توسط برخی از هنرمندان مشهور در حال برگزاری است.»

او در ادامه بیان کرد: «به عقیده من می‌توانیم با رعایت پروتکل‌های بهداشتی اجراهای آنلاین موسیقی پاپ را با حضور تماشاگر برگزار کرد تا این اجراها به شکل واقعی تر برای مخاطبان مجازی جلوه کند و هیجان و انرژی کافی را به آنها برساند. امیدوارم این پیشنهاد اجرا شود و حتی برای آن بلیت فروشی هم صورت بگیرد.»

انعطاف صنف موسیقی در برابر مشکلات اقتصادی
محمدحسیــــن توتونچیــــان، یکـــــی از تهیه‌کننده‌های باسابقه موسیقی نیزدرباره استقبال نشدن از کنسرت‌های موسیقی بیان کرد: «درسه سال گذشته و درحوزه سینما شاهد افزایش قیمت بلیت از۳هزار تومان تا ۲۲هزارتومان بوده‌ایم یعنی ۷۰۰درصد افزایش و البته در حوزه تئاترهم این افزایش قیمت وجود داشته است.»

او افزود: «زمانی که سایت «ایران نمایش» را راه‌اندازی کردم قیمت بلیت تئاتراز ۳۰ تا ۵۰ هزارتومان بود و آن زمان اگر این قیمت به ۷۰ هزار تومان می‌رسید مورد اعتراض مردم قرار می‌گرفت اما سال گذشته ما بلیت‌های تئاتر را به قیمت ۱۹۵ هزار تومان هم فروخته‌ایم اما قیمت فروش بلیت درحوزه موسیقی طی سه سال گذشته حداکثر ۱۵۰ هزار تومان بوده و امسال به ۱۹۵ هزار تومان رسیده است یعنی حدوداً ۲۰درصد هم افزایش قیمت بلیت نداشته‌ایم. این درحالی است که درآمد همه اقشار فرهنگی جامعه مانند حوزه سینما ۷۰۰برابر و درآمد حوزه تئاتر ۳۰۰ برابر اما درآمد حوزه موسیقی ۲۰درصد است. سؤال این است طی یک سال گذشته کدام کالایی در جامعه بوده که امسال فقط ۲۰ درصد افزایش قیمت داشته باشد؟ به نظرم پاسخ این می‌تواند باشد تنها مبلغی که ثابت مانده یارانه‌ای است که مردم ما دریافت کرده‌اند.» به‌گفته توتونچیان«صنعت موسیقی درهمین کشورزندگی می‌کند و با همین کشور اجاره خانه و هزینه‌های روزانه زندگی‌اش را می‌پردازد اما درآمدش درطول یکی، دوسال گذشته افزایش ناچیزی داشته است و این موضوع هم نشان ازخود گذشتگی هنر و هنرمندان موسیقی کشور است و هم درحقیقت کم کاری دست اندرکاران دراین زمینه است. البته به عقیده من می‌توان گفت این امر نشان از انعطاف این صنف در برابر مشکلات اقتصادی بوده که روبه‌روی مردم قرار گرفته است.»

توتونچیان درپاسخ به این سؤال که چرا درجلساتی که در دفتر موسیقی درخصوص قیمت بلیط و سالن های کنسرت برگزار شدچرا اعتراضات خود را مطرح نکردید، پاسخ داد: «دراین جلسات کنسرت‌گذارها حضور نداشتند و افرادی مشورت کردند و برای کسان دیگری تصمیم گرفتند و اگربرفرض هم این دوستان بگویند قیمت بلیت‌ها افزایش پیدا نکند چه ضرر و زیانی خواهند دید؟ آیا نماینده کنسرت گذارها می‌تواند یک نفرازغیر باشد؟ کسی که سال‌های سال کنسرت برگزار نکرده هزینه‌ها و درآمدها را از کجا می‌داند؟ برای سالن دارها هم چه فرقی می‌کند در این شرایط با چه مبلغی سالن خود را اجاره بدهند مهم فقط پر شدن سالن است و پرداخت پول آب و برق و حقوق کارمندان.»

همکاری، همیاری و همفکری با جامعه
محمد حسین توتونچیان درادامه گفت: «مادیات در صنعت موسیقی مورد توجه نبوده و درنگاه کنسرت گذارها قرار نگرفته است در غیراین صورت در طول سه سال گذشته قیمت بلیت‌های کنسرت افزایش پیدا می‌کرد. نگاه ما همکاری، همیاری و همفکری با توده جامعه بوده است. نگاه ما به اکثریت جامعه و بهره بردن از انرژی هوادارانی است که در توده جامعه هستند و خواهند بود. مقوله مهم‌تر از مقوله مالی این است که با وجود موج دوم شیوع کرونا حتی با صندلی‌های یکی درمیان هم جامعه نسبت به‌روزهای اول بیشتر درگیر این موضوع است و وقتی مردم ما از هر گونه حضور در تجمع‌ها بیم و هراس دارند با این حساب چگونه می‌توانند به حضور در این جمع‌ها اعتماد کنند! آنها سلامتی‌شان را بیشتر از یک کنسرت ترجیح می‌دهند بنابراین می‌توان گفت جو سالن‌های سینما با سالن‌های کنسرت متفاوت است.»
این تهیه‌کننده موسیقی درباره عدم اقبال کنسرت‌های آنلاین نسبت به سینماهای آنلاین گفت:«علت اینکه کنسرت‌های آنلاین مورد استقبال قرار نگرفت ولی سینماهای آنلاین ازاقبال خوبی برخوردار بود، درطرفداران آن نیست به این دلیل که فردی که سینما می‌رود کنسرت هم مورد علاقه‌اش است اما فضای کنسرت مانند فوتبال است وقرار گرفتن درآن فضا متفاوت و به مراتب بهتر از در خانه ماندن است اما در سینما هیچ اتمسفری وجود ندارد و می‌توان همین فیلم را در خانه تماشا کرد اما اتمسفری که در کنسرت‌ها هست در خانه‌ها وجود ندارد و در سالنی که نیمی از آن خالی است این اتمسفر شل و رقیق است و نه خواننده من شور و نشاط دارد و نه تماشاچی.»

او درادامه افزود: «برگزاری کنسرت‌های آنلاین هم قوانین خاص خودش را دارد که اگر رعایت نشود لذتی برای مخاطب نخواهد داشت و حتی اگر بر همین منوال پیش برود کنسرت‌های آنلاین هم زمین می‌خورد. ما باید در کنسرت‌های آنلاین هم اتمسفر ایجاد کنیم و وقتی هوشمندانه با خیلی از مسائل برخورد کنید می‌توانید از عهده خیلی از کارها بر بیایید.»