آیین بزرگداشت غیاث‌الدین بایسنغر امروز در افغانستان برگزار می‌شود

به گزارش خبرنگار مهر، آیین بزرگداشت ششصدوچهل‌ودومین زادروز غیاث‌الدین بایسنغر بهادرخان، پسر شاهرخ تیموری و بانو گوهرشاد و از حامیان فرهنگ اسلامی، امروز دوشنبه ۲۷ مرداد ۱۳۹۹ در موسسه پژوهشی بایسنغر در هرات برگزار می‌شود.

در این نشست خلیل الله افضلی، استاد زبان و ادبیات فارسی و مدیر مؤسسه پژوهشی بایسنغر در موضوع «معرفی دو سند از کارگاه بایسنغر میرزا» و نصیر احمد یاور در موضوع «باغ سفید هرات، کاربری و توصیف معماری» سخنرانی خواهند کرد. همچنین در این برنامه از حامیان موسسه پژوهشی بایسنغر نیز تقدیر به عمل خواهد آمد.

آنطور که پایگاه اطلاع رسانی این موسسه اعلام کرده با هدف پیش‌گیری از گسترش بیماری کرونا، این برنامه با تعدادی محدود و از قبل دعوت‌شده از علاقه‌مندان برگزار خواهد شد.

بایْسُنْغُر میرزا، غیاث الدین بن شاهرخ بن امیر تیمور ملقب به سلطان بایسنغر بهادر خان، امیر زاده تیموری و سیاستمدار و حامیِ هنر و معماری و از خوشنویسان طراز اوّل بوده است. پژوهشگران بایسنغر مستعدترین پسر شاهرخ معرفی کرده‌اند. او در عهد فرمانروایی شاهرخ بیشتر به عنوان بازوی راست پدرش در هرات خدمت می‌کرد.

او در اداره امور حکومت تیموری سهمی عمده داشت. هنگامی که امیر تیمور در ۸۰۷ درگذشت، بایسنغر کودک بود. در سن ۱۷ سالگی والی طوس، نیشابور و استرآباد شد. او بعدها سرپرست دیوان عالی امیری یا شورای عالی شاهرخ در هرات را بر عهده گرفت. در سال ۸۲۴ و پس از آن ظاهراً مدّتی والی تبریز بود، امّا بعد به مقام پیشین خود بازگشت. تا جایی که وظایف مملکتی اجازه می‌داد، خوش داشت که به جای اقامت در ولایات، در هرات نزد پدرش بماند، زیرا در مسئولیت‌های خطیر، پدر به او اعتماد می‌کرد؛ از جمله در ۸۱۷ که شاهرخ در پایتخت نبود، نیابت سلطنت را بر عهده گرفت.

مکتب هرات، که در عهد شاهرخ و بایسنغر شهرت پیدا کرد. بایسنغر هرات را به صورت مرکزی علمی و هنری درآورد که قریب ۴۰ هنرمند و دانشمند در آن سرگرم کار بودند. در این شهر، سبک جدیدی از کتاب آرایی و در واقع فن کتاب سازی به‌طور کلّی، از جمله خطّاطی و تذهیب و تجلید، پدید آمد. هر چند نشانه‌هایی از سبک‌های دیگر، گاه در آثار هنرمندانی که از شهرهای دیگر برخاسته بودند مشاهده می‌شد، اما سبک هراتی ویژگی خود را داشت. یکی از ویژگی‌های آن، وجود عناصر شرق دور بود که احتمالاً از مبادله سفیر میان ایران و چین ناشی می‌شد. مشهور است که هنرمندان هرات همراه هیات‌های سیاسی به خانبالق (پکن) آمد و شد داشته‌اند؛ یکی از آنان، به نام غیاث الدین نقّاش، که بایسنغر او را برگزیده بود، بعدها شرح سفر خود را نوشت.