چرا ترامپ کاری کرد که نیمی از جهان فریاد بزنند؛آمریکا از همیشه منزوی تر است؟

 مهسا مژدهی: پس از شکست و انزوای آمریکا در جلسه هفته گذشته شورای امنیت و رد شدن پیش نویس قطعنامه علیه ایران، ترامپ موضع خود را اعلام کرد و گفت که قصد دارد مکانیسم ماشه را هر چه سریع تر فعال کند. سپس پنجشنبه شب، درخواست ایالات متحده برای فعال شدن این مکانیسم رسمی شد.بعد از اقدام آمریکا در ارائه درخواست رسمی فعال‌سازی ساز و کاری برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران روسیه خواستار برگزاری کمیسیون مشترک برجام در روز جمعه شد و تروئیکای اروپایی مخالفت خود را با نظر ایالات متحده اعلام کردند.

وبسایت روزنامه در استاندر در گزارشی با عنوان «نمایش خطرناک ترامپ با موضوع ایران در شورای امنیت سازمان ملل» نوشت:  اگر پیش نویس قطعنامه ای در شورای امنیت سازمان ملل شانس تصویب را نداشته باشد، اغلب پس گرفته می شود. اگر همچنان اصرار بر ارائه باشد، معمولا علل سیاسی خاصی در پشت آن وجود دارد. چرا دولت ترامپ کاری کرد که نیمی از جهان فریاد بزنند " آمریکا از همیشه منزوی تر است"؟ طرح قطعنامه غیرمنتظره در روز جمعه پیش درآمد اقدامی بود که دونالد ترامپ روز شنبه اعلام کرد: آمریکا مکانیزم "ماشه" را فعال خواهد کرد. اما اکثر اعضای شورای امنیت بر این عقیده اند که آمریکا نمی تواند به طور قانونی این کار را انجام دهد.

محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران، در ادامه تلاش های آمریکا برای بازگرداندن تحریم های ایران و نفوذ در شورای امنیت، تاکید می کند که توسل ایالات متحده به مکانیسم حل اختلاف مندرج در قطعنامه ۲۲۳۱ از اساس بدون مبنا است. از سوی دیگر نماینده کشورمان در سازمان ملل تاکید کرده: آمریکا باید از نشست قبلی شورای امنیت که توانست فقط جمهوری دومنیکن را با خود همراه کند، درس بگیرد.

پمپئو اما موضعی سرسختانه از خود نشان می دهد. او در روزهای اخیر در دو مصاحبه گفته است که کشورش قصد عقب نشینی از مواضع ضد ایرانی خود را ندارد.  پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا در گفت‌وگو با شبکه فاکس‌نیوز ضمن هشدار به چین و روسیه به دلیل مخالفت با قطعنامه بازبینی شده واشنگتن برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران در شورای امنیت تصریح کرد که ایالات متحده برای اجرای تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران مصمم است. وزیر خارجه آمریکا در خصوص شکایت از ایران در سازمان ملل توضیح داد: «من  عازم نیویورک می‌شوم و نزد رئیس شورای امنیت و دبیرکل سازمان ملل می‌روم تا آنها را در جریان مکانیسم ماشه قرار دهم و ظرف 30 روز تمامی تحریم‌هایی که به طور موقت بخاطر این توافق هسته‌ای مضحک متوقف شده بود از سرگرفته خواهد شد و جهان به مکان امن‌ترین تبدیل خواهد شد».» او همچنین  در مصاحبه اختصاصی با روزنامه نیویورک پست گفت که هیچکس نمی‌تواند جلوی ما را در بازگرداندن تحریم‌های ضد ایرانی سازمان ملل بگیرد. 

پمپئو در این مصاحبه که (۲۹ مرداد) و پیش از اعلام رسمی رئیس جمهوری آمریکا در مورد عزم واشنگتن برای فعالسازی مکانیسم ماشه منتشر شد، گفت: باراک اوباما و جان کری بارها گفته بودند که آمریکا هر زمان و به هر علت می‌تواند تحریم‌ها را بازگرداند و هیچ کشوری نمی‌تواند مانع آنها شود.  هیچکس جلودار ما نیست. نه چین، نه روسیه و نه ایران! ما حق یکجانبه ای برای انجام این کار داشته و آن را اجرا خواهیم کرد.

از سوی دیگر ایالات متحده هنوز دست از اعمال فشار بر کشورها برای اطاعت از کاخ سفید برنداشته است.به گزارش روزنامه تایمز، ایالات متحده  به انگلیس فشار آورده است تا از اقدام این کشور برای اعمال مجدد تحریم‌ها علیه ایران حمایت کند. به گفته این روزنامه، کلی کرفت، نماینده آمریکا در سازمان ملل از لندن پرسیده است که آیا انگلیس از صدور مجوز برای خرید و فروش تسلیحات به آنچه که "بزرگترین حامی تروریست در جهان" خوانده شد، حمایت می‌کند؟

روسیه و چین روز پنجشنبه نسبت به اقدامات آمریکا علیه ایران دست به اعتراض زدند.  وزارت خارجه روسیه با «پوچ و بی‌معنی» خواندن تلاش آمریکا برای توسل به مکانیسم ماشه، تاکید کرد واشنگتن هیچ حق قانونی یا سیاسی برای ارائه درخواست بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را ندارد.

 وزارت خارجه چین با محکوم کردن تصمیم آمریکا برای توسل به مکانیسم موسوم به ماشه، گفت واشنگتن به دلیل خروج از برجام هیچ حقی برای درخواست بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را ندارد.

رسانه های بین المللی هم در روزهای اخیر نسبت به اینکه آمریکا می تواند طرح اسنپ بک را اجرایی کند یا نه؟ به اظهار نظر پرداختند. 

 «لارا جیکس» خبرنگار دیپلماتیک روزنامه «نیویورک تایمز» رو چهارشنبه در یادداشتی نوشت، دولت «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا روز پنجشنبه به‌صورت رسمی از سازمان ملل درخواست می‌کند به دلیل آنچه نقض برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) توصیف می‌کند، تحریم‌ها علیه ایران را بازگرداند. این در حالی است که آمریکا دو سال قبل از این توافق خارج شده است. این اقدام آمریکا تقابل جدیدی را در شورای امنیت ایجاد خواهد کرد. متحدان اروپایی آمریکا در برابر فعال شدن مکانیسم ماشه مقاومت می‌کنند تا بتوانند حیات برجام را حفظ کنند.

نشریه آمریکایی «فارین پالیسی» در گزارشی به بررسی تلاش آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران و پیش‌بینی اقدامات بیشتر آمریکا پس از شکست در شورای امنیت، در هفته‌های پیش‌رو پرداخت. در این گزارش آمده است: 

 روسیه و چین بحثی فنی و قانونی را علیه حرکت آمریکا مطرح کرده و می‌گویند، آمریکا با خروج از توافق هسته‌ای ایران حق خود برای اعمال مکانیسم ماشه را از بین برده است. این استدلال بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است که در برجام ذکر شده و بر اساس آن تنها کشوری که عضو توافق هسته‌ای باشد، می‌تواند از مکانیسم ماشه استفاده کند. این موضعی قانونی است که حتی «جان بولتون» مشاور امنیت ملی سابق آمریکا که از مخالفان توافق هسته‌ای ایران است و در دوره او آمریکا از توافق خارج شد، اخیراً آن را تایید کرد. بنابر این مطلب، در نهایت اما این مسئله بیشتر از این که دعوایی قانونی باشد، سیاسی است. جنبه سیاسی آن که به نظر می‌رسد بیشتر مورد حمایت کشورهای اروپایی است، این است که ایالات متحده فاقد مشروعیت توسل به این مکانیسم است زیرا انگیزه آمریکا در درجه اول صدمه زدن به توافق چند جانبه با ایران است و واشنگتن در دو سال گذشته تلاش کرده پایه‌های این توافق را تضعیف کند.

رویترز هم نوشت:  ایران قصد دارد حتی با وجود تلاش واشنگتن برای استفاده از مکانیسم اسنپ بک و بازگشت تمامی تحریم‌های بین المللی، در دام آمریکا نیفتد و در برجام باقی بماند.

به گزارش رویترز، چندین مقام ایرانی در گفت‌وگو با این خبرگزاری آمریکایی تاکیدکردند که سرنوشت توافق هسته‌ای شکننده ۲۰۱۵ میان ایران و قدرت‌های جهانی به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده ماه نوامبر (آبان) بستگی دارد و نه به طرح پیشنهادی جدید واشنگتن برای استفاده از اسنپ بک (مکانیسمی که سبب بازگشت همه تحریم‌های بین المللی علیه ایران می‌شود).  

شب گذشته وزیر خارجه کشورمان همزمان با اظهارنظرها در خصوص تصمیم ترامپ و ساعاتی قبل از اینکه این تصمیم رسمی شود، نامه ای به گوترش، دبیر کل شورای امنیت نوشت و در آن به این موضوع اشاره کرد که ترامپ حق بازگشت به چیزی که خود را از آن محروم کرده را ندارد.

با همه اینها ایالات متحده بی گدار به آب زد و با وجود مخالفت های فراوان، درخواست رسمی برای فعال شدن مکانیسم ماشه را ارائه داد. همزمان ظریف در اینستاگرام خودش نوشت:  ترامپ که زمانی با افتخار خروج خود از برجام را اعلام می‌کرد و توافق با ایران را ناچیز می‌شمرد، امروز بیهوده تلاش می‌کند که با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، به مقابله با همان قطعنامه و حتی تمامیت شورای امنیت برود؛ خود را سراسیمه «مشارکت‌کننده» در برجام معرفی می‌کند که بتواند بدون کمترین حقی از سازوکار پیچیده و زمان‌بر بازگرداندن قطعنامه‌های لغو شده علیه ایران - آن هم از مسیر میان‌بر - سوءاستفاده کند.

به نظر می رسد که در روزهای آینده ایالات متحده منزوی تر از قبل باشد چرا که جوابیه فوری تروئیکای اروپایی و مخالفت روس ها، نشان می دهد که پیشنهادات ترامپ برای بازگشت به برجام به مذاق هیچ یک از طرفین، حتی انگلیسی ها که ایالات متحده سعی در اقناع آنها داشت، خوش نیامده است. 

312 310