توضیحات وزارت نفت درباره میدان نفتی آزادگان جنوبی

به گزارش خبرگزاری مهر، خبرنگار مهر ۳۰ تیر ماه سال جاری طی گزارشی با عنوان «فرصت سوزی در توسعه بزرگترین میدان نفتی کشور» به بررسی اوضاع میدان مشترک نفتی آزادگان جنوبی پرداخت. در تاریخ ۱۹ مرداد سال جاری نیز «توضیحات وزارت نفت درباره اوضاع تولید نفت در میدان آزادگان جنوبی» درباره این گزارش منتشر شد. خبرگزاری مهر در ذیل جوابیه وزارت نفت، توضیحاتی پیرامون پاسخ‌های وزارت نفت درج کرد. اینک وزارت نفت مجدداً توضیحاتی را به دفتر خبرگزاری ارسال کرده است که به این شرح است:

توضیحات روابط‌عمومی وزارت نفت

توضیحات اخیر خبرگزاری مهر در پاسخ به جوابیه وزارت نفت که در تاریخ ۹۹/۵/۱۹ منتشر شد، زوایای جدیدی از عمق بی‌اطلاعی دوستان در حوزه نفت و گاز را روشن کرد که بیش از پیش تأسف وزارت نفت و کارشناسان آگاه را برانگیخته است، ازاین‌رو بیان پاره‌ای توضیحات جهت آشنایی بیشتر نویسندگان گزارش و کارشناسانی که ادعا می‌شود مستظهر به پشتیبانی فنی آنها هستند، خالی از لطف نیست.

در دولت قبل کلنگ ساخت یک واحد فرآورشی با کپی‌برداری از واحد ساخته شده در میدان نفتی دارخوین که توسط شرکت انی ایتالیا احداث شده بود، بر زمین زده شد. این واحد دارای سه ردیف فرآورشی است که ظرفیت فرآورشی هر ردیف ۵۵ هزار بشکه است یعنی مجموعاً ظرفیت فرآورش ۱۶۵ هزار بشکه نفت خام در یک روز در این واحد ایجاد شده است.

با توجه به اینکه در طرح توسعه آزادگان جنوبی واحد فرآورشی مستقل دیده شده بود تا این واحد به تولید از میادین سپهر و جفیر، سهراب و یاران شمالی و جنوبی اختصاص یابد اما تولید میادین نفتی یاد شده روی هم به ۱۰ هزار بشکه در روز نمی‌رسید چه رسد به ۱۶۵ هزار بشکه و نکته دیگر اینکه تولید میادین کوچک یاران شمالی و جنوبی که تا به امروز در فاز اول توسعه داده شده‌اند در مجموع به زحمت به ۳۰ هزار بشکه در روز می‌رسد. حال داستان توسعه میادین غرب کارون را با یک واحد فرآورشی با ظرفیت خالی حداقل ۱۴۰ هزار بشکه‌ای در نظر داشته باشید تا بخش دیگری از این پازل برای مخاطب هویدا شود.

در شهریور ماه سال ۱۳۸۸ که قرارداد توسعه آزادگان جنوبی با CNPC منعقد گردید، ۲۱ حلقه چاه در مدار تولید قرار داشت و روزانه ۴۵ هزار بشکه نفت تولید می‌شد. در شهریور ماه ۹۱ که این قرارداد تنفیذ شد، با همین تعداد چاه تولید از این میدان ۴۲ هزار بشکه در روز بود. از آن زمان تا ۹ اردیبهشت ۹۳ که چینی‌ها خلع ید شدند هیچ چاه جدیدی در مدار تولید نیامد و تولید از این میدان فوق عظیم نفتی تا ۲۸ هزار بشکه در روز کاهش یافت. از سال ۱۳۹۴ که شرکت مهندسی و توسعه نفت از محل صندوق توسعه ملی اقدام به توسعه میدان آزادگان جنوبی کرد، دستاوردهای زیر برای کشور حاصل شد.

در سال‌های ۹۴ و ۹۵ مجموعاً تعداد ۸ حلقه چاه از چاه‌های حفاری شده قبلی تکمیل و به مدار تولید اضافه گردید.

در سال ۹۶ تعداد ۴۱ حلقه چاه جدید به مدار تولید متصل و اضافه شد و تولید از این میدان با بهره‌گیری از ۷۰ حلقه چاه به ۱۰۵ هزار بشکه رسید.

در سال ۹۷ تعداد ۳۵ حلقه چاه جدید حفاری شده و تأسیسات فرآورش پیش ساخته برای اولین‌بار تحت مدل جدیدی از همکاری با بخش خصوصی ساخته و در مدار تولید قرار گرفت و با بهره‌گیری از ۱۰۵ چاه تولید، آزادگان جنوبی به اوج تولید خود یعنی ۱۴۰ هزار بشکه رسید.

ناگفته هویداست که کشور به دلایل بسیار در بین سال‌های ۹۴ تا ۹۷ که کار توسعه میدان آزادگان جنوبی به دست شرکت مهندسی و توسعه نفت به انجام رسید، با توجه به شرایط خاص اقتصادی، بودجه و امکانات در دسترس برای انجام توسعه با محدودیت‌هایی همراه بوده است اما با این وجود و به مدد تلاش شبانه‌روزی کارکنان صنعت نفت، درست در موقعی که ایران موفق شده بود به سهمیه اوپک بازگردد، افزایش تولید از آزادگان جنوبی نیز محقق شد که به همراه تولید از مناطق نفت‌خیز جنوب، نفت مرکزی و فلات قاره ایران را به سرعت به جایگاه قبلی خود رساند که این موضوع برای بدخواهان کشور باورپذیر نبود. این تلاش سبب شد تا صادرات نفت خام و میعانات گازی کشور بلافاصله پس از توافق برجام به رکوردهای تاریخی خود رسیده و ارزآوری ناشی از آن کشور را در فرصت کوتاه برجام در موقعیت برتری قرار داد که همین امر موجب افزایش تاب‌آوری کشور در طول تحریم‌های شدیدتر یک سال و نیم اخیر بوده است.

حال که خبرگزاری مهر در جوابیه خود از عباراتی مانند: «اعتراف وزارت نفت به اوضاع نامطلوب»، «روند لاک‌پشت‌وار و ایستا پس از خروج چینی‌ها» و … استفاده می‌کند. برای پاسخ به اینکه آیا مدعیات این عزیزان از سر حب است یا بغض کافی است مخاطبان محترم فقط اعداد آورده شده در بالا را مرور کنند.

انصاف بدهید در مدار تولید قرار گرفتن بیش از ۸۰ حلقه چاه توسط شرکت‌های تمام ایرانی در شرایطی که در تمام سال‌هایی که این میدان معطل چینی‌ها بود حتی یک چاه هم به مدار تولید اضافه نشد. آیا می‌تواند مصداقی برای اوضاع نامطلوب باشد؟ افزایش تولید میدان از ۲۸ هزار بشکه به ۱۴۰ هزار بشکه در بین سال‌های ۹۴ تا ۹۷ آیا می‌تواند دلیلی بر حرکت لاک‌پشتی یا ایستا باشد؟ حتی می‌شود روند توسعه، حفاری چاه و افزایش تولید را بین آزادگان جنوبی سال‌های ۹۴ تا ۹۷ با آزادگان شمالی و یادآوران که توسط چینی‌ها بیشتر توسعه داده شد نیز مقایسه کرد.

از آنجایی که کارشناسان مورد اعتماد خبرگزاری مهر با صراحت تأکید کرده‌اند که توسعه در آزادگان جنوبی انجام نشده است و دادن اولویت به حفاری هیچ توفیقی برای توسعه به حساب نمی‌آید و باید اولویت توسعه به احداث واحد فرآورش مرکزی داده می‌شد. باید پرسید به نظر ایشان وقتی یک واحد فرآورشی ۱۶۵ هزار بشکه‌ای با ظرفیت خالی برای فرآورش بیش از ۱۴۰ هزار بشکه در روز در منطقه وجود دارد و از سویی با منابع محدود مالی مواجه هستید، چرا باید در آن زمان اولویت را به ساخت یک واحد فرآورشی مرکزی دیگر با هزینه گزاف بدهید؟ کدام عقل سلیمی می‌پسندد که واحد فرآورشی بیکار داشته باشید اما چاهی برای تولید نفت نباشد؟

در جای دیگری از این جوابیه کارشناسان مهر، اما شاهکار دیگری خلق شده است. از آنجایی که عنوان شده که به جای ساخت یک واحد فرآورش مرکزی تنها به استفاده از یک واحد فرآورشی سیار که ظرفیت آن پایین‌تر از تولید آزادگان است، اکتفا شده است. این برداشت ذهنی احتمالاً از این نشأت می‌گیرد که احتمالاً کارشناسان مورد استناد خبرگزاری مهر فکر می‌کنند که از یک MOS در آزادگان استفاده شده نه Skid mounted و احتمالاً فرق بین این دو را نیز نمی‌دانند.

اما سؤالی که باید پرسیده می‌شد این بود که با توجه به وجود واحد فرآورش مرکزی جفیر، چه نیازی به استفاده از واحد فرآورشی پیش‌ساخته بود که در پاسخ به این سوال خوب فنی که البته پرسیده نشده باید گفت که به دلیل فاصله واحد جفیر از آزادگان جنوبی، استفاده از اسکید باعث کاهش فشار خط و افزایش تولید چاه‌هایی می‌شود که به دلیل فشار پایین در حالت چوک تولید نمی‌کنند.

خبرگزاری مهر پاسخ بندهای مختلف جوابیه وزارت نفت را طی گزارشی کارشناسی منتشر می‌کند.