معاون میراث فرهنگی: تاسیس وزارتخانه فرصت بازنگری در حوزه گردشگری را فراهم کرد

ولی تیموری روند تشکیل شدن وزراتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی را مثبت دانست و افزود: زمانی که در سال ۷۸ تا ۸۰ در حال نگارش طرح جامع توسعه گردشگری بودیم یکی از خروجی‌های این طرح ارتقای جایگاه سازمان ایران‌گردی و جهان‌گردی بود که به موجب آن سازمان ایران‌گردی و جهان‌گردی وقت در سال ۸۲ با سازمان میراث‌فرهنگی ادغام شد و این پیشنهادی بود که از سوی حوزه گردشگری مطرح شده بود.

او با اشاره به اینکه در آن زمان دو گزینه برای ارتقای این جایگاه مطرح شد، بیان کرد: تبدیل به وزارتخانه شدن به طور مستقل و شکل‌گیری در قالب معاونت ریاست‌جمهوری دو پیشنهاد مطرح شده در آن زمان بود که نهایتاً پیشنهاد دوم مقبول واقع شد.

معاون گردشگری کشور در خصوص دلایل این انتخاب توضیح داد: دلایل طرفداران این بود که گردشگری یک موضوع فرابخشی است و جایگاه آن باید در ذیل شخص رئیس‌جمهوری تعریف شود که عملاً بتواند مسائل و مشکلات فرابخشی را حل کند. این ایده درست بود اما ضعف و مشکلش این بود که درساختار اجرایی کشور عملاً معاونت رئیس‌جمهوری مخصوصاً در یک حوزه تخصصی برتری اجرایی ندارد.

او ادامه داد: نهایتاً این ساختار با تجربه نزدیک به دو دهه آسیب‌شناسی و با طرحی که از سوی مجلس مطرح شد پیشنهاد اول که از خروجی طرح توسعه گردشگری بود محقق و ساختار، تبدیل به وزارتخانه شد.

تیموری با اشاره به نتایج و امتیازات تبدیل ساختار سازمان به وزارتخانه، افزود: فرصت بازنگری ساختار تخصصی برای حوزه گردشگری را در ابعاد داخل وزارت و خارج از آن فراهم کرد. این اتفاق موجب شد که گردشگری به عنوان یک ساختار منسجم و جاافتاده در کشور تثبیت شود و موضوع آن در ساختار تشکیلاتی و اداری، شکل باثبات وزارتخانه‌ای پیدا کند.

فرصت بازنگری قوانین و مقررات

او با اشاره به در اولویت قرار گرفتن حوزه گردشگری پس از این تبدیل ساختاری عنوان کرد: این در اولویت نبودن برای نزدیک به سه دهه موجب شد که قوانین با جدیت پیگیری نشود به همین دلیل در این حوزه به‌شدت خلأ قوانین و مقررات وجود داشت. هم اکنون برای حوزه گردشگری فرصتی ایجاد شده است که با شناسایی آسیب‌های گذشته و در چارچوب اهداف و وظایف برای تغییر در ساختار داخلی و بین‌دستگاهی همچنین به وجود آوردن ساختاری تخصصی اقدام به تدوین قوانین کند.

فرصتی برای ایجاد تشکیلات تخصصی

معاون گردشگری کشور با اشاره به سایر امتیازاتی که این اتفاق برای حوزه گردشگری به وجود آورد، گفت: با بازنگری در حوزه گردشگری فرصتی برای ایجاد تشکیلات تخصصی در ابعاد داخل و خارج از وزارتخانه برای ما ایجاد شد. همچنین بازنگری قوانین و مقررات حوزه گردشگری فرصتی به وجود آورد که عموم موارد و خلأهای قانونی که نیاز داشتیم را از طریق مجلس مصوب کنیم. اکنون این خلاهای قانونی در مجموعه احکام مترقی و بروزرسانی شده‌ای در قالب قانون اهداف و وظایف وزارت جدیدالتأسیس در حد مصوبات مجلس شورای اسلامی تدوین و ابلاغ می‌شود.

فرصت مقایسه با سایر وزارتخانه‌های همتراز

او فرصت مقایسه همتراز با سایر دستگاه‌ها را از دیگر محاسن این تغییر ساختار عنوان کرد و افزود: با وجود اینکه با این اتفاق عملاً از نظر اعتبارات، جایگاه اداری و مالی در سطح سایر وزارتخانه‌ها قرار گرفته‌ایم؛ اما هنوز از نظر اعتبارات نصف ضعیف‌ترین وزارتخانه‌ها بودجه و اعتبارات دریافت می‌کنیم که وزیر میراث فرهنگی به دفعات بر این موضوع تأکید کرده‌اند.

تیموری در ادامه در این خصوص توضیح داد: این که سازمان به وزارتخانه تبدیل شد پیش‌شرطی مبنی بر اینکه تا پایان برنامه ششم حق تغییر ساختاری نداریم برای وزارتخانه گذاشته شد که اگر این تبصره نبود به طور قطع می‌توانستیم تحولات بزرگ‌تری را در حوزه گردشگری شاهد باشیم. این چالش در برابر این وزارتخانه طی یک سال گذشته وجود داشته که امیدواریم با اتمام برنامه ششم، این محدودیت‌ها برداشته شود و حوزه گردشگری مطابق با ساختار یک وزارتخانه تعریف شود.

تدوین برنامه‌های کلان به دلیل ثبات مدیریت

او به عدم ثبات مدیریت به‌عنوان یکی دیگر از عوامل آسیب‌زا طی سال‌های گذشته اشاره کرد و گفت: با تشکیل وزارتخانه رفت و آمدهای مدیریتی و عدم ثبات کم‌تر شد که این موضوع باعث تمرکز روی مسائل و برنامه‌های کلان شده است. در گذشته متوسط مدیریت هر مدیر یک سال بود و این دوره کوتاه مدیریت یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های پیشرو این حوزه محسوب می‌شد، زیرا اجازه و فرصت تدوین برنامه‌های کلان را نمی‌داد.

معاون گردشگری کشور با بیان اینکه در گذشته شاهد اقدامات هیجانی بسیار از سوی مدیران بودیم خاطرنشان کرد: مدیران به این علت که فرصت انجام برنامه‌های بنیادی را نداشتند، به سمت اقدامات هیجانی گرایش پیدا می‌کردند. انتخاب و بررسی مدیران از سوی مجلس شورای اسلامی باعث ایجاد ثبات می‌شود که عملاً از زمان وزارت دکتر مونسان شاهد این ثبات هستیم.

نداشتن هم‌تراز تخصصی در دنیا

او به ابعاد بین‌المللی این امر اشاره کرد و گفت: این تثبیت در بعد بین‌المللی نیز برای ما ره‌آوردهایی داشت. پیش از آن نداشتن همتراز تخصصی برای حوزه گردشگری مشکل‌آفرین بود. از این منظر که در دنیا گردشگری در چارچوب وزارت و توسط وزیر اداره می‌شود و ما فاقد چنین ساختاری بودیم. این مسئله در ارتباطات و مراودات بین‌المللی برای ما مشکل ایجاد می‌کرد و در تنظیم قرارهای ملاقات دچار مشکل می‌شدیم.

تیموری تصریح کرد: هم اکنون برای تعامل با کشورهای مختلف ابهامی نداریم و برای پیدا کردن همتای خودمان، با وزیر گردشگری کشور مورد نظر طرف هستیم و این موضوع بسیاری از چالش‌ها را حل کرده است.

گردشگری برنامه‌محور شده است

او با بیان اینکه ما در حوزه گردشگری این ادعا را داریم که این حوزه برنامه‌محور شده است، افزود: این موضوع ارتباط مستقیم به ثباتی دارد که ساختار وزارتخانه و ثبات مدیریتی به وجود آورده است. ما در ابعاد راهبردی، ملی، منطقه‌ای و استانی طرح‌ها و اسناد ۱۰ ساله برای توسعه گردشگری تدوین کرده‌ایم. برخی از آن‌ها نیز در دست تدوین هستند که این قول را می‌دهیم تا پایان سال تکمیل شوند.

معاون گردشگری کشور به بحران‌های داخلی و بین‌المللی اعم از خروج امریکا از برجام، ناآرامی‌های خلیج فارس و منطقه، خروج پروازهای مستقیم بین‌المللی، ناآرامی‌های داخلی و نهایتاً بحران کرونا اشاره کرد و گفت: این‌ها جزو بدشانسی‌هایی بوده که این وزارت جدیدالتأسیس با آن روبه‌رو شد. در سال جدید که می‌توانستیم رشد چشمگیری را در حوزه گردشگری شاهد باشیم با رکود بزرگ جهانی مواجه شدیم که چالش و بحران عجیبی بود که مطمئناً پس از عبور از این رویداد تلخ با هم‌افزایی و همدلی شاهد خدمات و برکات صنعت گردشگری خواهیم بود.