بررسی علل آشفتگی بازار بورس در هفته‌های اخیر/ دولت شتاب‌زده عمل کرد؟

بورس بازاری که مدتی است طرفداران زیادی را به خود جلب کرده و سودهای هنگفتی را در چندماه گذشته به ارمغان آورده است؛ اما در ماه گذشته سیر نزولی طی کرد و همه کسانی را که به طمع جذب سود، بدون آگاهی و اطلاعات کافی به صورت هیجانی وارد این بازار شده بودند، در شوک فروبرد.

از آنجا که در اوضاع اقتصادی فعلی جامعه، با وجود تحریم‌های سنگین برخی از موانع موجود برای سرمایه‌گذاری در دیگر بازارهای موازی سبب رکود در این بازارها شد، این موضوع در کنار رشد قیمت دلار زمینه رونق شاخص بورس را فراهم کرد.

در کنار آن تاکید دولت به مردم برای سرمایه‌گذاری در بورس و حمایت از این بازار، توانست اعتماد مردم را برای ورود سرمایه‌های خود به بازار  فراهم کند که این اتفاق عاملی در افزایش ورود نقدینگی به این بازار و هجوم افراد به کارگزاری‌ها برای دریافت کدهای جدید معاملاتی شد.

اما این مسئله، خود معضلی در این بازار به وجود آورد که تعداد زیادی غیرمتخصصان این رشته وارد بازاری شدند که گاهی متخصصان امر را هم با زانو در می آورد، چه برسد به آنها که به صورت هیجانی وارد شده و تمام سرمایه زندگی خود را وارد بازار می‌کنند.

کرشمه ترابیان، مدیرعامل سابق بورس استان فارس با یادآوری اینکه در یکی دو هفته گذشته به خاطر شتابزدگی در اعلام بعضی تصمیم‌گیری‌های دولت، بازار مقداری به هم ریخته و آشفته بود گفت: اگر دولت صبر می‌کرد و تصمیمات را وقتی پخته و چکش‌کاری شده می‌شد، به مردم اعلام می‌کرد، این سردرگمی برای مردم به وجود نمی‌آمد.

ترابیان دلیل دیگر آشفتگی‌های اخیر در بازار بورس ایران را مسئله ابطال صندوق‌های ETF اعلام کرد که قرار بود تا آخر مرداد انجام شود که بعد گفته شد صندوق‌های ETF پالایشی داده نمی‌شود و سهام پالایشی به صورت بلوکی عرضه می‌شود و در همان روز، مجددا وزارت نفت اعلام کرد که به صورت ‏pdf داده می‌شود، اما در هفته دولت این کار انجام می‌شود؛ این کار، به اعتماد سهامداران خدشه وارد کرد.

به گفته مدیرعامل بورس فارس دلیل دیگر آشفتگی‌های اخیر، آزاد شدن سهام عدالت که برای فروش بود که این کار سبب شد فشار عرضه و فروشنده‌ها زیاد شود.وی با بیان اینکه چون مردم آگاهی کافی نداشتند، تعداد زیادی سهام را در کمترین قیمت فروختند، تصریح کرد: کسی که وارد این بازار می‌شود دو نکته را باید خوب بداند: اول اینکه آموزش دیده باشد و دیگر اینکه صبر داشته باشد، یعنی هیجانی عمل نکند.

ترابیان معتقد است که هیجانی عمل کردن، هم به خود فرد ضرر می‌زند و هم به تمام سهام‌داران که در بورس هستند. سهامدارانی که به صورت مبتدی و بدون هیچ دانش و اطلاعات کافی وارد شدند، نمی‌دانند که اگر سهام را چند روز بیشتر نگه دارند، چند میلیون بیشتر می‌توانند آن را بفروشند.

مدیرعامل سابق بورس فارس گفت: من فکر می‌کنم که مشکل اصلی ما در آموزش است؛ اما نمی‌توان منکر ناهماهنگی در کابینه و بحث میان وزارت اقتصاد و نفت و عمل شتاب‌زده آنان شد.

وی ادامه داد: اگر از بازار حمایت شود به زودی روند به حالت عادی درمی‌آید، اما نباید انتظار آن رشد روزانه 5 درصدی را داشته باشیم؛ چند ماه گذشته، یک دوره طلایی بود که گذشت  شاید اگر این دوره نبود، بهتر بود  چراکه مردم به 5 درصد مثبت روزانه عادت نمی‌کردند و بسیاری جذب این بازار نمی‌شدند؛اما با شرایط پیش آمده، این عده از افرادی که بدون آگاهی کافی و هیجانی وارد این بازار شده بودند، اگرچه متاسفانه با ضرر، اما از بازار خارج می‌شوند و امیدواریم در آینده بازار حرفه‌ای‌تر شود.

ترابیان با بیان اینکه اگر این روند ادامه داشته باشد، ممکن است بازار متعادل و روند مثبت را طی کنند، به روند معمول بازار بورس در دنیا اشاره کرد که در طول هفته و ماه، هم سیر نزولی دارد و هم سیر صعودی، گفت: نتیجه این برآیند برای بازار بورس ایران در آینده مثبت است.

جعفر قادری، نماینده مردم شیراز و زرقان در مجلس با تأئید موارد مطرح شده در مورد سقوط شاخص بورس در روزهای گذشته گفت: یک سری فراز و فرودها در بورس طبیعی است یعنی اینکه نباید انتظار داشته باشیم که شاخص بورس همیشه مثبت باشد و افراد نباید به بورس یک نگاه کوتاه مدت و میان مدت داشته باشند بلکه باید نگاه بلند مدت به این بازار سرمایه داشته باشند.

وی تأکید کرد: کسانی که به بورس به عنوان یک سرمایه‌گذاری کوتاه مدت نگاه می‌کنند طبعا با این فراز و فرودها به مشکل برمی‌خورند چون به هر حال بورس این ویژگی را دارد که ممکن است سهامداران را یک دفعه به مبالغ کلانی برساند و ممکن است که یک شبه یک عده را به زمین بزند.

این اقتصاددان در مورد علت ریزش ارزش سهام هم گفت: دولت فضایی را ایجاد کرد که می‌خواهیم گشایش اقتصادی ایجاد کنیم و همین موضوع سبب شد که برخی افراد شروع به فروش سهام خود کنند و در کنارش یک سری اتفاق دیگر افتاد از یک طرف سهام عدالت آزاد شد و از طرف دیگر لایحه دولت برای افزایش سرمایه شرکت‌های بورسی مطرح شد.

قادری با انتقاد از کندبودن سیستم اداری برای عرضه سهام شرکت‌های دولتی در بورس، عنوان کرد: همان روزهایی که تمام سرمایه‌ها در بورس سرازیر می‌شد ما در مصاحبه‌ها فشار می‌آوردیم به دولت که عرضه ر اضافه کند، بخشی از سهام شرکت ‌های وابسته به دولت را دربورس عرضه کند و از این طریق اجازه ندهد که حباب قیمتی شکل بگیرد اما متاسفانه سیستم اداری برای این کار کند عمل کرد.

2323