حجم بازار کتاب دیجیتال ۳ برابر شد

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی مرکز ملی فضای مجازی، امیر خوراکیان - معاون فرهنگی، اجتماعی و امور محتوایی مرکز ملی فضای مجازی با بیان این مطلب افزود: با توجه به افزایش استفاده مخاطبان از پلت فرم‌های نشر دیجیتال همزمان با شیوع کرونا در کشور سند ساماندهی و توسعه نشر دیجیتال در کشور به عنوان راهبردی اساسی در راستای توسعه این صنعت تهیه و تصویب می‌شود.

وی گفت: کتاب‌های الکترونیکی و کتابخوان های دیجیتال، حوزه چاپ و نشر کتاب کاغذی در ایران را مانند سایر کشورهای جهان دستخوش تحول کرده است که این مهم به دلیل شیوع ویروس کرونا با افزایش چشمگیری به دلیل حضور افراد در فضای مجازی و استفاده بیشتر از پلتفرم‌های آن نظیر پلتفرم‌های نشر دیجیتال، روبرو بوده است.

وی در خصوص تأثیر شیوع ویروس کرونا بر این صنعت تاکید کرد: در این بازه زمانی با رشد حدود ۳ برابری مراجعات کاربران به پلتفرم‌های کتاب دیجیتال مواجه بوده ایم که اتفاق خوبی برای اقتصاد و فرهنگ در این حوزه بوده است و در همین راستا حمایت خوبی از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نسبت به پلتفرم‌های عرضه کتاب دیجیتال انجام شد که موجب شد پلتفرم‌ها با بهره گیری از آن بتوانند تسهیلات ویژه ای در قالب تخفیف‌ها و همچنین جشنواره‌های فروش در اختیار مخاطبان قرار دهند و جذب حداکثری مخاطبان را داشته باشند.

توسعه نشر دیجیتال موجب افزایش ارتباطات فرهنگی در منطقه است

معاون فرهنگی، اجتماعی و امور محتوایی مرکز ملی فضای مجازی گفت: در این بازه تولیدات آماتوری کتاب دیجیتال به ویژه کتاب صوتی و تدوین آن در مقایسه با تولید حرفهای کتاب دیجیتال رشد بیشتری داشته است و همچنین براساس بررسی‌های میدانی انجام شده، در دوره شیوع ویروس کرونا با مراجعه بیشتر کاربران فارسی زبان از خارج از کشور مواجه بوده ایم که این به دلیل نبود پلتفرم تخصصی نشر کتاب دیجیتال در کشورهای همسایه دارای جمعیت فارسی زبان، نفوذ پلتفرم‌های محتوایی از جمله پلتفرم‌های نشر کتاب در لایه‌های عمیق اجتماعی کشورهای همسایه است.

وی با تاکید بر این که باید از این فرصت استفاده کنیم، افزود: بررسی آمارها و نیازهای ملی، منطقه‌ای و بین المللی نشان می‌دهد که ظرفیت رشد و توسعه اقتصادی این صنعت فرهنگی بسیار بالاست و باید به همت بخش خصوصی فعال در این صنعت و حمایت‌ها و نظارت‌های بخش دولتی، زمینه رشد کمی و کیفی و صادرات آثار و محصولات کتاب دیجیتال به جهان خصوصاً کشورهای همسایه و به ویژه به ۱۱ کشور فارسی زبان فراهم شود.

خوراکیان تاکید کرد: در سال ۱۳۹۷ در کشور حدود ۹۰ هزار کتاب دیجیتال در بخش خصوصی و دولتی منتشر شده بود که طبق برآوردهای انجام شده، ۳۳ هزار عنوان کتاب دیجیتال منتشر شده توسط بخش خصوصی در سال ۱۳۹۷ حدود دو برابر شده است.

وی با بیان این که در جریان شیوع ویروس کرونا، برخی از پلتفرم‌های بزرگ، تمرکز خود را بر فروش کتاب دیجیتال با قیمت بسیار پایین و تأمین مالی خود از طریق درآمدهای ناشی از تبلیغات گذاشتند، گفت: در سالهای اخیر با توسعه و گسترش پلتفرم‌های فروش کتاب دیجیتال در کشور، شاهد رشد چشمگیر استفاده از کتاب دیجیتال بر روی گوشی تلفن همراه بوده ایم. طبق برآوردهای انجام شده در سال ۱۳۹۷ حدود هفتصد هزار کاربر فعال روزانه در پلتفرم‌های کتاب دیجیتال حضور داشتند که این آمار به ویژه در فروردین ماه ۱۳۹۹ به علت شیوع ویروس کرونا، به عدد ۱۲۰۰ کاربر فعال روزانه رسیده است. در همین راستا، حجم بازار کتاب دیجیتال با رشد حدود ۳ برابری از حدود رقم ۲۰ میلیارد تومان در سال ۹۷ به حدود ۶۰ میلیارد تومان رسیده است که رشد بسیار قابل توجهی به شمار می‌رود.

خوراکیان با بیان این که در سال ۲۰۱۹ بازار جهانی کتاب، رقم ۱۸.۳ میلیارد دلار فروش کتاب دیجیتال را ثبت کرد و نسبت به سال گذشته که این رقم حدود ۱۳ میلیارد بوده، رشد حدود ۴۰ درصدی داشته است، افزود: طبق آمارهایی که در سال ۲۰۱۹ منتشر شده است ۹ درصد از بازار کتاب جهان به کتاب دیجیتال اختصاص داشته است. این رقم در مورد ایران در سال ۱۳۹۶ حدود ۰.۵ درصد و در سال ۱۳۹۷ طبق پیش بینی صورت گرفته حدود ۱ درصد و تا پایان فروردین ماه سال جاری حدود ۲ درصد بوده است. در سال ۱۳۹۷ بازار کتاب چاپی در ایران دو هزار و ششصد میلیارد تومان بوده و این رقم با رشد بسیار کم تا پایان فروردین ماه ۱۳۹۹ حدود سه هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود.

خوراکیان با اشاره به این که تعطیلی نمایشگاه کتاب تهران و همچنین کاهش مراجعه به فروشگاه‌های کتاب به ویژه در بازه زمانی شیوع ویروس کرونا از دلایل عمده این کاهش بوده اند، اظهار داشت: در حال حاضر ۳۰ درصد از سهم بازار کتاب دیجیتال جهان در اختیار آمریکا، ۱۷ درصد چین، ۸ درصد آلمان، ۵ درصد ژاپن، ۴ درصد انگلستان، ۳ درصد فرانسه است و سایر کشورها مجموعاً ۳۳ درصد از سهم این بازار را در اختیار دارند.

ساماندهی نشر دیجیتال با هدف دستیابی به ضریب نفوذ ۱۰ درصدی در بازار ایران

خوراکیان با اشاره به اینکه ضریب نفوذ کتاب دیجیتال در جهان به طور میانگین ۱۳ درصد است و در ایران در پایان فروردین ماه ۱۳۹۹ به حدود ۱.۴ درصد رسیده است، گفت: نسبت کتاب کاغذی به کتاب دیجیتال در ایران حدود ۹۴ درصد است و این نشان می‌دهد فرهنگ سازی و تلاش جهت ارتقا سرانه استفاده از کتاب دیجیتال در ایران ضروری است و لازم است تا دستیابی به ضریب نفوذ ۱۰ درصدی انواع کتاب دیجیتال در بازار ایران به عنوان راهبردی مهم و اساسی در برنامه ریزی های کلان در نظر گرفته شود.

وی در تشریح مدل‌های متنوع از کتاب‌های دیجیتال در بازار ایران اعلام کرد: پس از کتابهای چاپ کاغذی در سالهای اخیر استقبال کاربران از کتابهای صوتی در این عرصه قابل توجه بوده است و همچنین این بازار شامل کتاب‌های دیجیتال صرفاً دارای متن، کتابهای دیجیتال شامل متن و تصویر، کتابهای دیجیتال به همراه تصاویر متحرک، کتابهای دیجیتال با امکانات صوتی و دیجیتال، کتاب‌های ویدئویی شامل صوت، تصویر و متن در قالب فیلم، کتابهای دیجیتال دارای محتوای چند رسانه‌ای و کتاب‌های تعاملی است.

معاون فرهنگی، اجتماعی و امور محتوایی مرکز ملی فضای مجازی با بیان این که کسب و کار در حوزه صنعت کتاب دیجیتال در جهان و ایران دارای مدل‌های مختلف بوده که فراگیرترین آنها فروش اشتراک است، تصریح کرد: روش به امانت سپردن کتاب دیجیتال یکی از روش‌های مؤثر و ارزان دسترسی به کتاب دیجیتال است که می‌تواند در کتابخانه‌های عمومی و دانشگاهی مورد استفاده قرار گیرد ولی در حال حاضر این روش در کشور مورد استفاده قرار نگرفته و باید برای تقویت این بخش اقدام شود.

وی گفت: به روزرسانی ساختار، مقررات، آئین نامه‌ها، ضوابط نشر، نظام‌های تشویق و حمایت متناسب با تحولات حوزه نشر دیجیتال از راهبردی مورد توجه مرکز ملی فضای مجازی در تقسیم کار ملی است و پیاده سازی نظام رتبه بندی محصولات حوزه نشر دیجیتال اقدامی ضروری در راستای توسعه این صنعت در کشور است.

گفتنی است؛ گزارش تحلیلی وضعیت نشر دیجیتال در کشور به لینک برای استفاده عموم فعالان و علاقمندان حوزه نشر ارائه می‌شود.