نشست وین؛ جست‌وجوی راهکارهای تازه برای مقابله با یکجانبه‌گرایی

روزنامه ایران یادداشتی را به قلم حسن بهشتی‌پور کارشناس مسایل بین‌الملل منتشر کرده است که در ادامه متن آن را می خوانیم: مقام‌های دولت امریکا بعد از ناکامی برای تصویب قطعنامه تحریم تسلیحاتی ایران، تلاش می‌کنند با تفسیر یکجانبه از قطعنامه ۲۲۳۱ راه این سند را از برجام جدا کرده و زمینه را برای فعال کردن مکانیسم ماشه هموار کنند. این اقدام امریکا در حالی است که قطعنامه ۲۲۳۱ ذیل برجام تعریف شده  و نمی‌توان میان این دو سند تفکیک قائل شد. امریکا خود به این قطعنامه و توافق هسته‌ای رأی داده و از آن خارج شده است؛ یعنی با این خروج عملاً امکان بهره‌گیری از مزیت‌های این توافق  و مداخله در هر موضوع مربوط به آن را از دست داده است.

با وجود این، واشنگتن همانطور که بر اساس هژمونی مالی خود تحریم ایران را به کل جامعه بین‌الملل تحمیل کرد و مؤسسات  و نهادهای مالی دنیا را مجبور کرد که ارتباطات اقتصادی خود را با ایران قطع کنند، حالا تصمیم دارد از هژمونی سیاسی و دیپلماتیک خود استفاده کند و با تفسیر خودخواسته از قطعنامه، ساز و کار بازگشت تحریم‌های بین‌المللی را فعال کند.

اگر کشورهای اروپایی تا پیش از این مدعی بودند که به دلیل استقلال مالی شرکت‌ها و کمپانی‌های اروپایی نمی‌توانند ارتباط اقتصادی آنها با ایران را زیر فشار امریکا تحمیل کنند، اما در موضوع دیپلماسی نمی‌توانند چنین موضعی بگیرند؛ زیرا این کشورها در اینجا می‌توانند با تصمیم سیاسی و دولتی در برابر یکجانبه گرایی امریکا بایستند و یک بار برای همیشه نشان دهند دوره‌ای که قدرت‌ها تلاش می‌کردند کاملاً یکسویه اهداف خود را به مجامع بین‌الملل تحمیل کنند، به پایان رسیده است. در همین چارچوب چاره کار این است که کشورهای اروپایی در مجامع دیپلماتیک همچون شورای امنیت سازمان ملل مانع از اجرای اراده امریکا برای سوء استفاده از قطعنامه ۲۲۳۱ شوند. چنانکه اتفاقات هفته‌های اخیر در شورا نشان داد این مقاومت می‌تواند عملاً اهرم سیاسی امریکا را برای تحقق اهدافش علیه برجام و ایران بی اثر کند.

چنانچه امریکا مدعی شود که قادر به احیای مکانیسم ماشه خواهد بود که این مسأله در واقعیت هم اتفاق افتاده است، اما سایر کشورهای عضو برجام می‌توانند با رد این ادعا و عدم پیروی از آن، امریکا را از نظر تئوری شکست دهند ولو اینکه مقام‌های این کشور برای مصرف داخلی خود همچنان ادعا کنند که سازوکار بازگشت تحریم‌ها در چارچوب قطعنامه ۲۲۳۱ را به جریان انداخته‌اند. به رغم ناکامی اروپا در تحقق منافع اقتصادی ایران در چارچوب برجام، برگزاری نشست کمیسیون مشترک بعد از ناکامی بزرگ امریکا درباره این توافق می‌تواند به یکدست‌تر شدن مواضع و هماهنگی بیشتر و همچنین یافتن راهکارهای تازه برای مواجهه با یکجانبه گرایی امریکا بینجامد. حفظ همبستگی کشورهای طرف برجام به رغم وجود اختلاف نظرها دستاورد بسیار بزرگی است زیرا همه این کشورها یک هدف را دنبال می کنند و آن حفظ توافق هسته ای از گزند کارشکنی های امریکاست.