این قمار،بازتاب هراس پنهان واشنگتن است/ماشه علیه کدام کشور ؟ایران یا جهان؟

زهره نوروزپور: شانزدهمین نشست کمیسیون مشترک برجام نیز به پایان رسید. آنطور که نماینده روسیه می گوید اعضای برجام یکصدا اقدام آمریکا علیه ایران را رد کردند. جبهه وین علیه اتاق بیضی این روزها یکصدا شده است. اما آمریکا در پاسخ به این یکصدایی همچنان می گوید با تمام قوا تحریم ها را بازمیگردانیم.

در آستانه مهلت سی روزه به ایران، اقدام حرفه‌ای جمهوری اسلامی در خصوص آژانس انرژی اتمی و امادگی دو طرف برای همکاری بیشتر برگ برنده‌ای شد که نشان دهد ایران چه در گذشته و چه در حالی که فشار حداکثری روی گلوی ملت ایران است، به تعهدات خود و همکاری با جهان پایبند است و درهای کشور را به روی همکاری مشترک و تعامل با اروپا و دیگر کشورها نبسته و راه دیپلماسی همچنان باز است.

سرگئی ریابکوف در پاسخ به ادعای پمپئو که گفته بود 20 سپتامبر مصادف با 31 شهریورماه تحریم ها علیه ایران بازمی گردد، گفت: مسکو تلاش واشنگتن برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران در روز ۲۰ سپتامبر را از لحاظ حقوقی بلااثر می‌داند و همه شرکت‌کنندگان در «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) هم مشروعیت تلاش اخیر آمریکا برای کلید زدن مکانیسم ماشه در سازمان ملل را رد کرده‌اند.مجبوریم با دولتی در آمریکا مقابله کنیم که با عقل سلیم مخالفت می‌کند.»

در همین باره سیدعباس عراقچی معاون سیاسی و حقوقی وزیر خارجه کشورمان در جمع خبرنگاران پس از پایان نشست کمیسیون برجام گفت: «اعضای برجام در نشست امروز وین تاکید کردند که ایالات متحده را عضوی از برجام نمی‌دانند و حقی برای استفاده این کشور از سازوکارهای تعریف شده در توافق هسته‌ای قائل نیستند.»

عراقچی درادامه این گفت‌وگو تصریح کرد که تمام اعضای برجام و قاطبه اعضای جامعه جهانی مخالف سیاست‌های یکجانبه‌گرایی آمریکا و تضعیف چندجانبه‌گرایی و نهادی بین‌المللی در روابط بین‌الملل هستند. همه از اقداماتی که آمریکا برای از بین بردن نهادهای بین‌المللی صورت می‌دهد شاکی هستند. 

وی افزود: در قضیه برجام هم این مساله به شکل دیگری نمود پیدا کرده و موضع اعضای برجام با آنچه که آمریکا به عنوان کشوری خارج از این توافق می خواهد به اعضا تحمیل کند مخالف است.

معاون وزیر خارجه کشورمان عنوان کرد که درباره ادامه حفظ برجام در برابر یکجانبه‌گرایی آمریکا ایده‌هایی مطرح شده و رایزنی‌ها در جریان است. همه اعضا مصمم هستند که اجازه ندهند آمریکا اراده خودش را تحمیل کند و توافقی را که مورد حمایت جامعه بین الملل و شورای امنیت است به‌طور یکجانبه از بین ببرد.

هلگا اشمید نیز در توئیتی نوشت: همین الان ریاست جلسه کمیسیون مشترک برجام را به پایان رساندم.مهم است که می‌بینیم طرف‌های مشارکت‌کننده در عزم خود برای حفظ توافق هسته‌ای و یافتن راهی برای اطمینان از اجرای کامل آن علی‌رغم چالش‌های فعلی متحد هستند.

مدیر کل سیاسی وزارت خارجه چین نیز پس از پایان نشست تصریح کرد که تلاش ایالات متحده آمریکا درباره به‌کارگیری مکانیسم ماشه مبنای قانونی ندارد.فو کونگ» در گفت وگو با خبرنگاران عنوان کرد که تمام اعضای شرکت کننده در نشست امروز کمیسیون مشترک برجام در این زمینه اشتراک نظر داشتند و چین هم معتقد است که آمریکا از این ابزار برای نابودی برجام استفاده می‌کند.

نماینده روسیه نیز نوشت:  جلسه امروز کمیسیون مشترک برجام در وین نمایانگر تعهد کامل طرفین به توافق هسته‌ای و عزم‌ در بکارگیری از تمام توان‌شان برای حفظ این توافق بود.

چرا دیدار شانزدهم اعضای برجام،متفاوت از نشست های قبلی کمیسیون مشترک بود؟

جلسه شانزدهم کمیسیون مشترک که برای حل اختلافات توافق اتمی طراحی شده است و در سطح معاونان حقوقی و سیاسی وزرای خارجه کشورهای توافق برگزار می شود اینبار نیز جلسه ای نفسگیرتر از دورهای قبلی را پشت سر گذاشتند. ضمن اینکه ایران دست پر به این جلسه رفت و گروسی دبیر کل آژانس اتمی نیز به ایران تعهد داد که برای حفظ این توافق با ایران بدور ازسیاسی کاری همکاری خود را ادامه دهد که از این بابت اعضای برجام نیز در این جلسه ابرارز خرسندی و یگ گام به جلو عنوان کردند.

از سوی دیگر این جلسه مساله اینستکس مطرح شد و طرف اروپایی وعده داد که این کانال با جدیت ساز و کار مربوط را انجام خواهند داد.

مساله مهم این جلسه بحث بازگشت تحریم ها و ادعای امریکا مبنی بر عضویت برجام و قطعنامه 2231 بود که طرف روسی اعلام کرد که در نشست کمیسیون تصمیم بر مقابله با یکجانبه گرایی آمریکا گرفته شدو همگی به این مساله باور دارند که آمریکا دیگر عضوی از برجام و قطعنامه نیست.

خروجی نشست کمیسیون برجام بار دیگر انزوا و شکستی دیگر از آمریکا بود که نشان داد جامعه جهانی تصمیم خود را درباره اقدام غیر حقوقی و غیر منطقی آمریکا علیه جهان گرفته است. چرا که اقدام ترامپ تنها ضربه به ایران نیست بلکه اقتصاد تمام کشورها را هدف خواهد گرفت، بنابراین باید همواره این نکته مد نظر باشد که رفع تحریم ها و تعهد طرف اروپایی نباید صرفا تبدیل به انسداد تحریم های جدید شود. پاندمی اقتصاد کشورهای اروپایی را دچار مشکل کرده است. آمریکا نیز تجارت با تهران را برای آنها محدود ساخته و به همین خاطر طرف اروپایی نیز خسته از این تحریم های بین المللی است و به دنبال استفاده از بازارهای تازه نفس برای احیای اقتصاد خود است ضمن اینکه توافق ایران و چین به اقتصاد اروپا و ایران نیز کمک شایانی خواهد کرد.

بااینحال این شکست درحالی بار دیگر واشنگتن را تحقیر کرد که جبهه نیویورک درحال تلاش حقوقی برای بازگرداندن تحریم ها است همانطور که عراقچی درمیان خبرنگاران گفت:طرف‌های برجام خواستار اجرای کامل این توافق هستند و در خصوص کاهش تعهدات برجامی ایران اختلاف نظرهایی وجود دارد.طبیعتا ما هم خواهان این هستیم که آنها به تعهداتشان در خصوص رفع تحریم‌ها به طور کامل عمل کنند؛ ولی در جلسه امروز تصمیم بر این شد که وارد این موضوعات نشویم و به موضوع اصلی که حفظ برجام در نیویورک است بپردازیم که موضوع بسیار خوبی هم گرفته شد.

همچنین در بیانیه نشست کمسیون برجام در پاسخ به اقدام آمریکا آمده است: در پرتو مباحث مطروحه اخیر در شورای امنیت ملل متحد در نیویورک در خصوص تلاش برای بازگرداندن تحریم‌های ملل متحد که قبلا لغو شده‌اند، اعضاء تاکید دوباره کردند که آمریکا در تاریخ 8 می 2018 به صورت یکجانبه، توقف مشارکت خود در برجام را اعلام کرد و از آن پس، در هیچ یک از فعالیت‌های مرتبط با برجام مشارکت نداشته است. اعضاء مجددا تاکید کردند که بنابراین آمریکا را نمی‌توان یک دولت عضو برجام محسوب کرد. در این رابطه، اعضاء همچنین بیانیه‌ها و مکاتبات مختلف قبلی خود با شورای امنیت ملل متحد در این خصوص، از جمله بیانیه مورخ 20 اوت 2020  نماینده عالی اتحادیه اروپایی در ظرفیت هماهنگ کننده برجام که بیان می‌کند آمریکا نمی‌تواند فرایند بازگشت تحریم‌های ملل متحد تحت قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را آغاز نماید، مجددا تایید کردند.

ترامپ خودش هم نمی داند دقیقا با توافق اتمی چه می کند؟

بولتون پاسخ این سوال را در یادداشتی برای بلومبرگ داده است! مشاور اسبق امنیت ملی آمریکا در تحلیلی می گوید که ترامپ بدون اینکه بداند در حال احیای برجام است البته به نفع بایدن! آمریکا مدعی است که ظرف 30 روز آینده تحریم ها را برمی گرداند چرا که امضای ایالات متحده در قطعنامه 2231 هنوز وجود دارد. بولتون در پاسخ به این ادعای ترامپ و پمپئو می گوید:

درخواست برای فعال کردن مکانیزم ماشه، کمک مهمی به جو بایدن بود که خواهان بازگشت به برجام است. بایدن و اطرافیانش بارها قول داده اند که در صورت پیروزی درانتخابات نوامبر، به توافق هسته ای 2015 با ایران باز خواهند گشت. توافقی که ترامپ از آن خارج شد و با این کار، به درستی تیری را بر قلب آن شلیک کرد. اما اکنون، ترامپ (ناخواسته) در حال کمک به احیای همین توافق است.

دولت ترامپ ادعا کرده که مطابق قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل، هنوز بعنوان "شریک" توافق هسته ای ایران به شمار می رود. البته هنگامی که ترامپ در سال 2018، این توافق را ترک کرد، به وزارت خارجه آمریکا دستور داد که "همه گام های مناسب برای توقف مشارکت ایالات متحده در برجام را بردارد."

 البته رییس شورای امنیت، درخواست دولت ترامپ را رد کرد و دست کم در حال حاضر، آمریکا در قفسی افتاده که خودش ساخته بود. حقوقدانان وزارتخارجه آمریکا می گویند آمریکا هنوز "شریک" برجام است چون در قطعنامه 2231، نامش زیر این عنوان آمده است. این ادعا، نه تنها از حیث حقوقی نادرست است و مورد نظر نویسندگان متن توافق هسته ای هم نبوده بلکه، در صورت پیروزی بایدن در انتخابات، می تواند نتیجه وارونه ای هم بدهد.

وقتی ترامپ اذعان می کند که آمریکا حتی در یک جنبه توافق هسته ای، از حقوقی برخوردار است، راه را برای دیپلمات های خلاق باز می کند تا حقوقی دیگر- و از جمله مسوولیت هایی- را که از قطعنامه 2231 و متن برجام ناشی می شود، استنباط کنند. این به تلاش دولت بایدن برای بازگشت کامل به برجام، مشروعیت می دهد.

منطق بهتر این است که: آمریکا یا عضو این توافق هست یا نیست. این منطقی است ساده و سرراست و مهمتر از همه، بازتاب دهنده واقعیت. این استدلال که ما از برخی جهات "شریک" برجام هستیم ولی از دیگر جهات نه، باید سیاستگذاران آمریکایی را بترساند؛ این نحوه استدلال به احتمال بیشتر توسط دیگر کشورها، در مواردی که می خواهند از زیر بار توافق های بین المللی که دیگر به سودشان نیست شانه خالی کنند، علیه خود آمریکا استفاده خواهد شد.   

وقتی از توافقی خارج شدیم، یعنی خارج شدیم. تمام. این نوع راهبردبازی های درازمدت، ویژگی ای است که تنها در رویکرد ترامپ به سیاست خارجی دیده می شود.

اکنون تدابیر متقابلی علیه ترفند آمریکا، در حال انباشت است. گذشته از رد هرگونه جایگاهی برای آمریکا (در فعالسازی مکانیزم ماشه)، حامیان برجام می گویند که واشنگتن پیش شرط های لازمی را که در بندهای حل اختلافِ این پیمان پیش بینی شده، به جا نیاورده است. این پیش شرط ها، در بردارنده یک فرایند پیچیده و بالقوه طولانی برای حل اختلاف نظرها بر سر پایبندی اعضا می شود که دقیقا به منظور جلوگیری از رویارویی اعضای شورای امنیت و سقوط کل توافق گنجانده شده اند. تیم ترامپ، این پیش شرط ها را نادیده گرفت. این در حالی است که بریتانیا، فرانسه و آلمان در ماه ژانویه، در انطباق با این پیش شرط ها، گامهایی را برداشته اند که هنوز حل و فصل نشده است.

این قمار، بازتاب دهنده هراس پنهان واشنگتن است از اینکه دنبال کردن فرایندِ پیش بینی شده در توافق هسته ای پیش از فراخوان به شورای امنیت، واقعا یک پیش شرط لازم است. در این صورت، این هم شاهد دومی است از "شراکت" آمریکا در توافقی که پیشتر آن را ترک کرده است. دنبال کردن فرایند معمول حل اختلاف، به پس از انتخابات نوامبر یا حتی شروع کار رییس جمهوری بعدی در 2021 می کشید.
چرا ترامپ به چنین بازی خطرناک و زیان آوری روی آورده، روشن نیست.حتی اگر تحریم های تعلیق شده شورای امنیت، بازگردانده شوند هم، به احتمال زیاد هیچ فشار مهم تازه ای، اضافه بر تاثیرات خردکننده ناشی از بازگشت تحریم های یکجانبه آمریکا در سال 2018، بر ایران نمی گذارند.

در پاسخ به این ادعا که امضای امریکا در پای قطعنامه همچنان وجود دارد ریابکوف معاون وزیر خارجه روسیه گفت:«ما اطلاعیه آمریکا را از لحاظ حقوقی باطل و بلااثر می‌دانیم.این اطلاعیه بدون توجه به این واقعیت- یا به عبارت دقیق‌تر با رد کامل این حقیقت انکارناپذیر-تنظیم شده که برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ با هم یک کل را تشکیل می‌دهند.به این خاطر، آمریکا با خارج کردن خودش از فهرست کشورهای شرکت‌کننده در توافق هسته‌ای، خودش را از فرصت برخورداری از حقوق مندرج در قطعنامه ۲۲۳۱ محروم کرده است.»

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، دونالد ترامپ بهای این قمار را احتمالا با شکست در انتخابات بپردازد چرا که ماشه ای که او قصد دارد علیه تهران پر کند علیه جهان به کار بسته است. اعمال تحریم های یکجانبه و فشار به کشورهای جهان برای اجرای فشار حداکثری علیه ایران، کشورهای جهان را بیش از همیشه خسته کرده چراکه این کشورها 13 سال برای این توافق و رفع تحریم ها و همکاری صلح آمیز تلاش کرده‌اند و حالا که به یک توافق تاریخی دست یافتند روزگذشته یکصدا اعلام کردند که اجازه نخواهند داد این توافق را یک رئیس جمهوری که بوی از عقل سلیم نبرده است از بین ببرد. این ماشه طرف ایران است یا جهان؟ آیا به واقع کشورها به ترامپ اجازه می دهند که بیشتر از این حد جلوتر رود؟

>>> در همین رابطه بیشتر بخوانید:
توضیح عراقچی از نتایج نشست کمیسیون مشترک برجام
بیانیه پایانی نشست کمیسیون مشترک برجام
آمریکا هیچ راه حل«حقوقی»مشروعی برای بازگرداندن تحریم‌ها ندارد
رمزگشایی از سفر گروسی به تهران
ظریف به سمت پمپئو ماشه را کشید/ از جنگ دیپلماتیک تا دعوای خانگی

310 310