سرژ آواکیان، طراح خاطره‌انگیزترین نشان‌های تبلیغاتی ایران، درگذشت

سازمان عفو بین‌الملل روز چهارشنبه، ۱۹ شهریور، متن پرسش و پاسخ درباره احتمال آگاهی داشتن میرحسین موسوی در زمان نخست‌وزیری خود از اعدام‌های گسترده سال ۶۷ را در قالب یک بیانیه عمومی منتشر کرد.

انتشار این بیانیه حدود سه هفته پس از آن اتفاق افتاد که رها بحرینی، از پژوهشگران این سازمان، در توئیتر تصویر بیانیه ۲۵ مرداد ۱۳۶۷ این سازمان خطاب به آیت‌الله موسوی اردبیلی، رئیس وقت شورای عالی قضایی، و حسن حبیبی، وزیر وقت دادگستری، را منتشر کرد و نوشت با این حال «سیاست وزارت خارجه دولت موسوی انکار بود».

در بیانیه ۱۱ صفحه‌ای پرسش و پاسخ سازمان عفو بین‌الملل، این سازمان با اشاره به دربرگیری محاکمه کیفری مظنونان به یاری‌رسانی در کشتار زندانیان ۶۷ و پنهان‌کاری ادامه‌دار و کوتاهی در اطلاع یافتن از ارتکاب جرم توسط زیردستان‌شان، میرحسین موسوی را به‌ عنوان نخست ‌وزیر وقت «در مجموعه‌ چنین مظنونینی» معرفی کرده است.

بنا بر برخی برآوردها گفته می‌شود که در تابستان سال ۱۳۶۷ حدود پنج هزار نفر از زندانیان سیاسی هوادار سازمان مجاهدین خلق و گروه‌های چپگرا مانند فداییان خلق و حزب توده در زندان‌های ایران به دستور آیت‌الله خمینی و با تشکیل هیئتی مشهور به «هیئت مرگ» اعدام شدند.

در آذرماه ۹۷ سازمان عفو بین‌الملل با انتشار گزارشی به ‌مناسبت سی‌سالگی «اعدام‌های تابستان ۶۷»، اعلام کرده بود که در آن زمان این سازمان ۱۶ نامه درخواست اقدام فوری برای ایران ارسال کرده بوده، اما دولت ایران به هیچ یک از نامه‌ها پاسخ نداده است.‌‌‌‎

پیشتر میرحسین موسوی در بحبوبه انتخابات سال ۸۸ در واکنش به اعدام‌های تابستان ۶۷ گفته بود: «بنده به هیچ وجه نه نقشی داشتم، نه اطلاعی».

از سوی دیگر، سال ۹۵ یک فایل صوتی از دیدار و گفت‌وگوی آیت‌الله حسینعلی منتظری، جانشین برکنارشده آیت‌الله خمینی، با حسینعلی نیری، حاکم شرع در آن زمان، مرتضی اشراقی، دادستان وقت تهران و مصطفی پورمحمدی، نماینده وقت وزارت اطلاعات در زندان اوین، منتشر شد.

این سه نفر به ‌همراه ابراهیم رئیسی، رئیس کنونی قوه قضاییه جمهوری اسلامی، که در آن زمان دست‌اندرکاران اصلی اجرای فرمان خمینی بودند، به «هیئت مرگ» معروف شده‌اند.

در این فایل صوتی آیت‌الله منتظری از کشتار دسته‌جمعی زندانیان سیاسی با عنوان جنایت یاد می‌کند و با سرزنش شدید مجریان فرمان آیت‌الله خمینی، خواهان توقف اعدام‌ها می‌شود.

آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی که در سال ۶۷ عهده‌دار مقام ریاست‌ جمهوری بود، در آذرماه ۶۷ در روزنامه رسالت درباره اعدام‌ها گفت کسانی که اعدام شدند، «مستحق» اعدام بودند.‎