استون‌هنج؛ آمپلی‌فایر دوران نوسنگی

استون‌هنج (Stonehenge) یک سازه سنگی معروف است که از سال ۳۱۰۰ پیش از میلاد طی سه مرحله به دست مردمان باستان در اروپا ساخته شد. این سازه تاریخی که در جنوب انگلیس واقع شده و سالانه یک میلیون گردشگر از آن بازدید می‌کنند، شامل سنگ‌های غول‌پیکری است که به شکل چند دایره تودرتو در الگوی یک نعل اسب کنار هم چیده شده‌اند.

در مورد کارکرد این سازه بازمانده از دوران نوسنگی و عصر برنز، اجماعی در بین جامعه محققان وجود ندارد؛ استون‌هنج از دید گروهی از پژوهشگران محلی برای عبادت و برگزاری آیین و تشریفات مذهبی بود و از دید سایرین یک رصدخانه و تقویم پیچیده. با گذشت هزاران سال از عمر این سازه، هنوز نظریات جدیدی درباره کارکرد و نحوه ساخت آن ارائه می‌شود. در جدیدترین مطالعات انجام شده در این باره، محققان دانشگاه سالفورد انگلیس به اطلاعات تازه و مهیجی درباره این یادگار تاریخی دست یافته‌اند.

به گزارش تارنمای روزنامه نشنال، نتایج این مطالعات نشان می‌دهد استون‌هنج برای تقویت صدا در جریان برگزاری مراسم مذهبی یا گردهمایی‌ها، طراحی شده بود.  

مهندسان صوت‌شناسی دانشگاه سالفورد با ساخت یک مدل صوت‌شناسی ۱:۱۲ که نشان می‌داد ۱۵۷ سنگ موجود در این سازه چگونه صدا را بازتاب یا تغییر می‌دادند، این راز را کشف کردند.  

این تیم تحقیقاتی با استفاده از اسکن‌های لیزری آرشیوی، موفق شد ابعاد و جای‌گیری دقیق هر قطعه سنگ، حتی آن‌ها که در گذر زمان از بین رفته بودند، را بازآفرینی کند. برای تضمین دقت یافته‌ها، در ساخت سنگ‌های این مدل تحقیقاتی از موادی استفاده شد که با مواد به کار رفته در سنگ‌های استون‌هنج، خواص آکوستیکی مشابهی داشتند.  

وقتی نوبت به آزمایش مدل ساخته شده رسید، محققان اسپیکرها و میکروفون‌های کوچکی در داخل مدل و دور آن قرار دادند و صداها را ۱۲ برابر فرکانس عادی پخش کردند تا تاثیر تفاوت مقیاس در نظر گرفته شود.

نتایج به دست آمده از این آزمایش نشان داد صداهایی که در محدوده سازه مدور ایجاد شده بودند، در داخل سازه به وضوح شنیده می‌شدند اما همان صداها برای آنهایی که خارج از بنا بودند، کم‌رنگ می شد. همزمان، آنها که در داخل محوطه بودند نیز صداهای خارجی را به وضوح نمی‌شنیدند.

در مقاله منتشر شده دراین‌باره آمده است: اگرچه مشخص نیست در دوره نوسنگی چه آیین، مراسم یا فعالیتی در استون‌هنج صورت می‌گرفت و این که آیا این مراسم شامل نواختن موسیقی یا ایراد سخنرانی می‌شد یا نه، اما نتایج به دست آمده نشان می‌دهد صداهایی که در این دایره تولید می‌شدند قرار بود تنها به گوش افراد حاضر در داخل برسد. افرادی که خارج از محوطه بودند نه تنها صداهای داخل را نمی‌شنیدند بلکه حتی به داخل این دایره دید هم نداشتند.

امروزه محوطه استون‌هنج واقع در ویلتشر انگلیس، حدود ۶۳ سنگ کامل دارد و شامل یک دایره خارجی متشکل از ۱۷ سنگ سارسِن است. محققان ژوئیه امسال (تیر-مرداد ۹۹) ادعا کردند خاستگاه بزرگترین سنگ این بنا را کشف کرده‌اند. مطالعات محققان دانشگاه سالفورد نشان می‌دهد سازندگان استون‌هنج بیشتر قطعه سنگ‌ها که بیش از ۲۰ تُن وزن دارند، را از جنگلی در ویلتشر با خود به محل ساخت سازه منتقل کرده بودند.

شرح کامل این پژوهش در نشریه Archaeological Science منتشر شده است.