سفر خلیل‌زاد به پاکستان، نگرانی جامعه مدنی افغانستان

زلمی خلیل‌‌زاد، نماینده ویژه آمریکا در امور صلح افغانستان برای تقدیر از نقش پاکستان در شکل‌گیری مذاکرات بین‌افغان به آن کشور سفر کرد. در همان حال شماری از خانواده‌های قربانیان جنگ افغانستان خواهان توجه به حقوق قربانیان در مذاکرات صلح دوحه شدند.

دولت افغانستان خواهان آتش‌بس است، اما طالبان پیشنهاد آتش‌بس را رد کرده است.

دو تن از دانشجویان آموزشگاه موعود که در حمله طالبان مجروح شده بودند سر کلاس‌های درس برگشتند. در مذاکرات دوحه حقوق قربانیان جنگی در دستور کار قرار ندارد. (عکس: توییتر)

مذاکرات بین دولت افغانستان و نمایندگان جامعه مدنی با طالبان که به مذاکرات بین‌افغان شهرت پیدا کرده، شنبه گذشته در دوحه قطر آغاز شد. آغاز این مذاکرات قبل از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در نوامبر سال جاری با چشم‌انداز خروج سربازان آمریکایی از افغانستان یک امتیاز برای دولت ترامپ به شمار می‌آید. هیأت ۲۱ نفری دولت افغانستان را عبدالله عبدالله، رئیس شورای عالی مصالحه ملی افغانستان و حنیف اتمر، سرپرست وزارت خارجه این کشور همراهی می‌کنند. این گروه که به تایید رسانه‌های افغانستان چهار نماینده زن و نمایندگان برخی از اقوام را نیز در بر می‌گیرد، با خواست آتش‌بس پایدار و همچنین حفظ نظام جمهوری و پایان دادن به جنگ پای میز مذاکره آمده‌اند. هیأت مذاکره‌کننده طالبان خواهان «دستیابی به صلح پایدار بعد از برقراری یک نظام اسلامی و با در نظر داشتن منافع ملی» است. حقوق زنان و اقلیت‌های قومی و همچنین خلع سلاح گروه‌های مسلح از چالش‌های پیش روی است.

به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، زلمی خلیل‌زاد، نماینده ویژه آمریکا در امور صلح افغانستان شامگاه دوشنبه ۱۴ سپتامبر/۲۴ شهریور همراه با یک هیأت آمریکایی وارد پاکستان شد و با مقامات بلندپایه ارتش پاکستان، از جمله با ژنرال قمر جاوید بجوا، رئیس ستاد ارتش پاکستان پشت درهای بسته دیدار و گفت‌وگو کرد.

ارتش پاکستان با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد نماینده آمریکا و هیأت همراه از نقش پاکستان در تسهیل مذاکرات بین‌افغان قدردانی کرده و گفته است که بدون دخالت و میانجیگری «صادقانه» و «بی‌قید و شرط» پاکستان مذاکرات بین‌افغان میسر نمی‌شد.

اسلام‌آباد در سال‌های گذشته همواره ادعا کرده است که برخلاف آنچه که همگان می‌پندارند نفوذ چندانی بر طالبان ندارد. دولت پاکستان همچنین بارها به تأکید اعلام کرده که خواهان افغانستان باثبات است.

نگرانی جامعه مدنی افغانستان

در سال ۲۰۱۵ برای نخستین بار نمایندگان طالبان با نمایندگان دولت وقت افغانستان در پاکستان دیدار و گفت‌وگو کردند. دور دوم این گفت‌وگوها اما با کشته شدن ملا محمد عمر، رهبر طالبان به دست نیروهای امنیتی افغانستان متوقف ماند. این امر سبب شد که روابط افغانستان و پاکستان رو به تیرگی بگذارد. بعد از اعلام استراتژی دولت ترامپ درباره افغانستان، اما اسلام‌آباد از سمت واشنگتن برای تسهیل مذاکرات بین‌افغان تخت فشار قرار گرفت. ماه  گذشته میلادی، قبل از آغاز مذاکرات بین‌افغان ملا عبدالغنی برادر، معاون سیاسی طالبان برای رایزنی و گفت‌وگو با مقامات دولت پاکستان به اسلام‌آباد سفر کرد.

در حالی که در پشت درهای بسته رایزنی‌ها و گفت‌وگوها ادامه دارد، جامعه مدنی افغانستان نگران دستاوردها به ویژه در زمینه حقوق زنان و اقلیت‌ها است. دوشنبه شمار زیادی از خانواده‌ها و دوستان و آشنایان قربانیان حمله طالبان به آموزشگاه موعود در گورستانی در غرب کابل بر مزار عزیزانشان گرد آمدند و خواهان توجه به حقوق قربانیان جنگ شدند.

در ترکیب هیأت ۲۱ نفری مذاکره‌کنندگان دولت افغانستان نیز هیچ کس به نمایندگی از قربانیان جنگ حضور ندارد و این موضوع هم اصولاً در دستور کار مذاکرات دوحه قرار نگرفته است.

هیأت مذاکره‌کننده دولت افغانستان یکدست و یک‌صدا نیست، در حالی‌که هیأت مذاکره کننده طالبان با خواسته‌های کاملاً مشخص از اختیار تام هم برخوردار است. طرفین از دولت آمریکا خواسته‌اند در روند مذاکرات به طورمستقیم دخالت نکند و دولت ترامپ هم این درخواست را پذیرفته و در همان حال اعلام آمادگی کرده که اگر به مداخله نیاز بود، می‌تواند وارد عمل شود.      

بیشتر بخوانید:

آغاز گفت‌وگوهای بین‌افغان در دوحه