تمسخر «طب سنتی» توسط معاون وزیر بهداشت!

خبرگزاری تسنیم: در پی انتشار نامه جناب آقای ملک زاده در پاسخ به درخواستی مبنی بر راه اندازی دوره های تکمیلی تخصصی طب سنتی، و به تمسخر گرفتن دانش عظیم طب سنتی کشورمان توسط آقای ملک زاده، انجمن علمی طب سنتی ایران در قالب بیانیه ای به صورت مشروح، پاسخ نامه اخیر معاون وزیر بهداشت را داده است.

در ادامه متن کامل بیانیه انجمن علمی طب سنتی ایران آمده است:

هوالحکیم
وَعِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِینَ یَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا

و بندگان خاص خدای رحمان آنان‌اند که بر زمین به فروتنی راه‌روند و هرگاه مردم جاهل آنها را خطاب‌کنند، به خوشی پاسخ‌دهند. (فرقان، 63)

بار دیگر انتشار یک نامه (یا بیانیه) عجیب، فرافکنانه و سرشار از ناراستی، این‌بار به خامه معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، موجب تعجب اساتید و متخصصان طب ایرانی، ابهام و سرگشتگی علاقه‌مندان و هواداران دانش و حکمت، و سرگرمی معاندان و منتظران فرصت‌طلب شد.

چنین کژفهمی‌ها و صدالبته ناراستی‌هایی در رویکرد به یک رشته رسمی تخصصی پزشکی، برای دل‌سوزان حکمت و دانش، اساتید کاربلد، متخصصان دل‌سوز و دستیاران پرتلاش این رشته تخصصی، جدید نیست و بیشتر به تاکتیکی نخ‌نما و بی‌اثر در غبارآلوده‌کردن فضای پژوهشی و آموزشی رشته طب ایرانی در جامعه پزشکی، بدل شده‌است.

اما انجمن علمی طب سنتی ایران، بی هیچ تمایلی به پاسخ‌گویی به داده‌های نامستند نامه مورداشاره و موارد مشابه آن، لازم می‌داند به نکاتی چند اشاره‌کند.

یکم: متن نامه مورداشاره، در مخالفت روشن با بند دوازدهم «سیاست‌های کلی نظام سلامت»، ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری با عنوان «بازشناسی، تبیین، ترویج، توسعه و نهادینه‌کردن طب سنتی ایران» است.

شگفت‌انگیز است که در شهریور ماه سال 1399 خورشیدی، همچنان شاهد تعارضی چنین آشکار در بیانات معاون تحقیقات وزارت بهداشت، با نقشه جامعه علمی کشور، الگوی ایرانی- اسلامی پیشرفت، سیاست‌های کلی نظام سلامت، سند ملی گیاهان دارویی و طب سنتی (مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی، تیرماه 1392)، برنامه‌های پنج‌ساله پنجم و ششم کشور، منشور احیاء و کاربرد طب سنتی ایران (وزارت بهداشت، بهمن‌ماه 1392) و دیگر اسناد بالادستی این حوزه هستیم.

چگونه ممکن است که فردی در لباس معاونتی مهم در یک وزارت استراتژیک، که اتفاقاً باید مجری سیاست‌های کلی و اصلی نظام باشد، این‌چنین پس‌از 7 سال کارشکنی و مقابله عملی با هرگونه ارتقاء و پیشرفت یک سیاست کلان کشور، که مورد استقبال بی‌نظیر مردمی نیز هست، این‌گونه به تمسخر و توهین به یک رشته علمی و رسمی کشور می‌پردازد؟!

تشبیه بی‌ربط تاریخ پزشکی و «طب ایرانی» به تاریخچه «سفر» و ابداع واژه مضحک «سفر سنتی» مصداق بارز مغلطه است و تنها نزد دشمنان و مخالفان احیای این دانش خریدار دارد.

دوم: نویسنده بیانیه چنین القا کرده که گویا دانش‌آموختگان رشته دانشگاهی طب ایرانی، عنایتی به شیوه‌های روزآمد دانش و پژوهش ندارند، درحالی‌که تعابیر خارج‌ از انصاف ایشان، خطاب به جمعی از همکاران ایشان است که سال‌های متمادی از عمر مفید خود را مصروف جهاد علمی و تعالی یکی از ریشه‌دارترین منابع فرهنگی و علمی ایران کرده‌اند، و خود نیز از عملکرد جاهلانه، غیر‌حرفه‌ای و غیر‌اخلاقی کاسبانی که به اسم و رسم طب ایرانی اقدام به سوءاستفاده از ناآگاهی مردم می‌کنند، رنج‌می‌برند.

اساتید، مدرسان، مدیران، متخصصان، دانشجویان و پژوهشگران دانشگاهی رشته طب ایرانی، همگی از افراد نخبه و پرتلاش حوزه‌های آموزشی، پژوهشی و درمانی کشور بوده و هستند و روندهای قانونی و علمی پذیرش دانش‌جو، طی دوره‌های آموزشی و پژوهشی نظری و عملی، طرح پژوهشی (پایان‌نامه)، انتشار مقالات علمی در مجلات معتبر داخلی و خارجی و... همگی در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، مصوب و مقرر شده و بر آنها نظارت‌می‌شود.

عجیب است که اعتبار، جایگاه و شأنیت بخشی از بدنه این وزارت‌خانه مهم، توسط یکی از مسؤولان عالی‌رتبه آن، چنین خدشه‌دار می‌شود. توهین و تمسخر متخصصان و جامعه علمی یک رشته مصوب و رسمی پزشکی کشور با اقبال جهانی، از سوی فردی مؤثر در حوزه و تخصصی دیگر، بدعتی سخیف و نامبارک است که با اخلاق دینی، اخلاق عرفی بشری و حتی با اخلاق نسبی حرفه‌ای و اخلاق در پژوهش (که ایشان طبق قانون، به عنوان متولی معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، متصدی گسترش آن است!) مغایرت دارد و گسترش و تکرار آن، موجب آسیب چهره علمی کشور و بی‌اعتمادی عمومی به جامعه پزشکی خواهدشد.

انجمن علمی طب سنتی ایران، این حق را برای خود قائل است که در صورت صلاحدید، برای اعاده حیثیت جامعه علمی طب سنتی ایران، مراتب را از طریق مراجع ذی‌صلاح علمی و قضایی پیگیری‌نماید.

سوم: نویسنده، بهره‌مندی از آموزه‌های با ارزش طب ایرانی را منوط به انجام پژوهش‌هایی بر مبنای ایده‌های طب ایرانی می‌داند. این مهم، همواره مورد تأکید جامعه دانشگاهی طب ایرانی هم بوده ولی باید از ایشان پرسید تاکنون و در این 7 سال، از سوی ایشان چه حمایتی از پژوهش در طب ایرانی شده‌است؟

در حالی‌که طبق سند ملی گیاهان دارویی مصوب 1392، 5 درصد از کل پژوهش‌های کشور باید در حیطه طب سنتی و گیاهان دارویی باشد، چه‌مقدار از بودجه‌های نیماد به طب ایرانی اختصاص یافته‌است؟

جالب‌آنکه با وجود همه کارشکنی‌ها و مخالفت‌های ایشان و منسوبان‌شان، و به همت متخصصان علاقه‌مند رشته‌های مرتبط با طب ایرانی و نیز دیگر اعضای علاقه‌مند هیأت‌علمی کشور، ایران هم‌اکنون رتبه پنجم تولیدات علمی در زمینه گیاهان دارویی را کسب‌کرده و مهم‌تر اینکه نتایج بسیاری از این پژوهش‌ها به محصولاتی منجرشده که می‌توانست با حمایت ارگان‌های مربوط، از جمله معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، به تولید داروهای مؤثری برای کمک به رفع بخشی از معضلات بهداشتی و درمانی کشور بیانجامد.

ما در حالی، به کسب رتبه پنجم تولید علم در دنیا در حوزه طب سنتی، گیاهان دارویی افتخارمی‌کنیم که حتی یک طرح مصوب طب ایرانی، در مؤسسه ملی توسعه تحقیقات علوم پزشکی ایران (نیماد) به ریاست نویسنده بیانیه، وجود ندارد! و شاید بتوان علت کندی گسترش منطقی و هدفمند گنجینه ارزشمند طب ایرانی، با وجود نظر مساعد وزیر محترم بهداشت و دیگر مسؤولان کشور را، در چنین تفکرات متعصبانه و آسیب‌زننده یافت که می‌توان در آینده به تشریح و تفصیل به آنها پرداخت.

چهارم: نگرانی‌های شخصی جناب استاد، موجب‌شده فرصت‌طلبانه، پاسخ رسمی یک مقام مسؤول به یک نظرخواهی علمی و رسمی درباره راه‌اندازی دوره‌های تکمیلی تخصصی طب سنتی و مکمل برای متخصصان دیگررشته‌ها را، فرصتی برای صدور بیانیه‌ای کم‌بنیه و بی‌توجه به شواهد علمی و تخصصی موجود قرار دهند و با واژگانی غیرتخصصی و مثال‌هایی نامربوط، به تکرار ذهنیت های نادرست خود و دیگر هم‌فکران‌شان بپردازند.

طرفه آنکه این شتابزدگی در تشویش و تخریب، موجب نوعی کژفهمی شده و ایشان گمان‌کرده‌اند موضوع نامه، گذراندن دوره‌های تخصصی (مثلاً گوارش) از سوی متخصصان طب ایرانی بوده و به‌این‌ترتیب، اساساً به پرسش مطرح‌شده در نامه اصلی پاسخی نداده‌ا‌ند!

دیگر بماند که پاسخ نامه، عمداً یا سهواً، نه خطاب به آقای دکتر قانعی، دبیر محترم شورای آموزش پزشکی و تخصصی، بلکه خطاب به آقای دکتر ایدنی، مشاور محترم معاونت آموزشی تنظیم‌شده‌است.

در پایان، انجمن علمی طب سنتی ایران، ضمن تعظیم به نقدهای علمی و دل‌سوزانه همه اساتید، همکاران و مدیران نظام سلامت، و با تاکید بر لزوم رویکرد نقادانه و پژوهش‌محور به تعالیم دانش طب ایرانی در محیط و بستر مناسب آن، یعنی دانشگاه، از همگی تاثیرگذاران حوزه سلامت عمومی توقع‌ دارد که در اظهارنظرهای رسمی و حتی شخصی خود، جانب انصاف را نگه‌دارند و جز به سلامت عموم مردم و پیشرفت و پیروزی ایران عزیز نیاندیشند.