نظر یک کارگردان درباره فرایند ساخت مستند اربعین/ ۳۶ سال صدام اجازه زیارت امام حسین(ع) را نمی‌داد یک سال هم کرونا

حبیب چاووش (کارگردان سینمای مستند) که از نخستین مستندسازان روایت کننده راهپیمایی اربعین است، وی در گفتگویی با اشاره به ساخت مستند در این حوزه گفت: از حدود ده سال پیش که راهپیمایی اربعین کم کم داشت شکل می‌گرفت من ساخت مستند در این مسیر را آغاز کردم که اولین ساخته من سال ۸۹ بود و آخرین آن به سال گذشته بازمی‌گردد و موضوعش به حضور چند زائر از استانبول ترکیه مربوط می‌شد. به اندازه درک خودم از ساخت مستند همواره باور داشتم که در این مسیر زیبایی‌های بسیاری را می‌توان ثبت و ضبط کرد. خدا را شکر مسیری که ما بازکردیم برای ساخت مستند در سال‌های اخیر آنقدر زیاد شد که حجم آثار تولید شده در این حوزه را بسیار بالا برد. 

وی افزود: زیبایی‌هایی که در طول مسیر وجود داشت و ابعاد انسانی این اتفاق آنقدر دلنشین بود که کاستی‌ها و کمبودهایی که بود خیلی دیده نمی‌شد. طبیعی است که هر سفری بالا و پایین دارد و کمی و کاستی‌هایی در آن وجود دارد اما از منظر ابعاد انسانی و به خاطر معنویت حاکم بر فضا می‌توان بر همه آن اتفاق‌های تلخ چشم‌پوشی کرد.

این مستندساز اشاره کرد: در این مسیر از معلولی که چای می‌دهد تا کودکانی که کفش‌ها را واکس می‌زنند و زنانی که برای زائران نان می‌پزند همگی زیبایی است. مستندساز هم مثل همه خدمتگزاران با دوربینش خدمت می‌کند و این تصاویر را برای درج در تاریخ ثبت می‌کند. 

کارگردان مستند «شما چه کسی هستید» با اشاره به تاثیر تماشای مستند بر اشتیاق مردم برای حضور در این رویداد گفت: کارکرد مستند بر توسعه و تبلیغ فضای اربعین غیرقابل انکار است. برای خودم پیش آمده که گفتند ما به خاطر مستندی که ساختی ترغیب شدیم که به این راهپیمایی برویم. اما این نکته را هم نباید فراموش کنیم که مستند یک نوع محرک است و قطعا نیروی اصلی که عشق به امام حسین(ع) است درون قلب همه مردم وجود دارد. اربعین یک ضیافت بزرگ ۲۰ میلیونی است که طول سفره‌ این ضیافت ۵۰۰ کیلومتر است و این اتفاق در هر ابعادی بی‌نظیر است. کاری که مستند انجام می‌دهد شاید قطره‌ای از این دریا را به تصویر بکشد. من در یکی از مستندهایم در تیتراژ ابتدایی نوشتم که سازندگان این مستند زبان دوربین‌شان برای نشان دادن عظمت این رویداد الکن است.

وی درباره حمایت‌های مراکز فرهنگی برای نمایش مستندهای اربعین گفت: سال‌های اول خیلی مشکل‌ بود چون اساسا موضوع برای مدیران شناخته شده نبود. من سالهای اول وقتی با مدیران تلویزیون جلسه می‌گذاشتم و انگار اصلا متوجه نبودند که چه اهمیتی دارد. دو سه سال اول  یعنی سال‌های ۸۷، ۸۸ و ۸۹ به همین منوال گذشت و مجاب کردن مدیران کار سختی بود. چون مثل امروز خبری از این حجم خبر و اتفاق نبود و این موضوع ناشناخته بود. ولی هر چه جلوتر آمدیم حجم توجه به این اتفاق بیشتر شده است و امروز شاهد هستیم گروه‌های مختلفی را برای ساخت مستند روانه کربلا ‌می‌کنند. برای خودم هم این اتفاق افتاده که اگر سال‌های اول خیلی باید تلاش می‌کردم قانع کنم مدیرانم را؛ پارسال از من دعوت کردند و طرح پیشنهاد دادند. اگر قبلا برای مبلغی که برآورد کردم باید چونه می‌زدم؛ پارسال خیلی توجه خوبی نشان دادند و هیچ مشکلی نداشتم. 

این کارگردان در پایان با اشاره به شیوع ویروس کرونا و تعطیلی مراسم راهپیمایی اربعین گفت: عشقی که مردم به امام حسین(ع) دارند هیچ کرونایی نمی‌تواند جلوی آن را بگیرد. شاید یکی دو سالی راهپیمایی برگزار نشود اما با این اتفاق این علاقه در ذهن مردم کمرنگ نمی‌شود. در طول تاریخ بسیار سعی کردند نام امام حسین(ع) را حذف کنند. اما امروز شاهد هستیم که عظمت این نام در طول تاریخ روز به روز بیشتر می‌شود. ۳۶ سال صدام اجازه زیارت امام حسین(ع) را به هیچکس نمی‌داد. آن ۳۶ سال کجا و این یکسال دوری که تازه با این همه احترام و به خاطر سلامت مردم شکل گرفته کجا. از نظر من به عنوان مستندساز کرونا موضوعیت ویژه‌ای ندارد هر چند که می‌خواستم این شرایط را هم ثبت و ضبط کنم که شرایطش فراهم نشد، ولی معتقدم کرونا تاثیری در اصل عظمت قیام امام حسین(ع) ندارد.