جنگ قره‌باغ؛ "دیدگاه رسمی ایران را وزارت خارجه بیان می‌کند"

سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران روز دوشنبه ۱۴ مهر در نشست هفتگی خود با خبرنگاران مواضع ایران در قبال جنگ منطقه قره‌باغ را تشریح کرد.

به گزارش خبرگزاری ایسنا، سعید خطیب‌زاده دیدگاه ایران در قبال درگیری میان ارمنستان و آذربایجان را "روشن و شفاف" دانست و گفت: «ما در ارتباط با این مسئله شفاف‌ترین مواضعی را که یک کشور می‌توانسته بگیرد داشته‌ایم.»

خطیب‌زاده درباره این خبرها که "تجهیزات نظامی از ایران به ارمنستان ارسال شده است" گفت: «ما گزارش‌هایی که در ترکیه در این زمینه پخش شده است را دیده‌ایم، قویا آن را رد می‌کنیم و چنین مسائلی صحت ندارد.»

او افزود: «ایران در مسیر گذر ارمنستان قرار دارد و ما متعهد هستیم که این مسیر برای عبور اقلام غیرنظامی به مقصد ارمنستان حفظ شود و این تعهد هیچ تعارضی با نگاه ما مبنی بر اینکه اجازه نمی‌دهیم از این مسیر برای عبور اقلام نظامی استفاده شود ندارد و ما اجازه نمی‌دهیم که از این مسیر سوءاستفاده‌ای شود.»

سخنگوی وزارت خارجه تاکید کرد که تلاش ایران بر این است که "آتش این جنگ هرچه زودتر خاتمه پیدا کند و دو کشور ارمنستان و آذربایجان در ارتباط با این موضوع به یک حل و فصل دائمی برسند".

اخیرا گزارش‌هایی توسط رسانه‌های ترکیه و نیز رسانه‌های آذربایجان منتشر شده که حکایت از آن داشت که به علت عدم همکاری گرجستان با روسیه در نقل و انتقال جنگ‌افزار به ارمنستان، روسیه از طریق نوشهر، اقدام به ارسال تجهیزات نظامی به ارمنستان می‌کند. طبق این گزارش‌ها جمهوری اسلامی ایران با کامیون محموله نظامی ترخیص‌شده در نوشهر را به ارمنستان ارسال کرده است.

انتشار این اخبار خشم برخی از مردم مناطق ترک‌نشین ایران را برانگیخت. برخی شهرهای این مناطق از جمله تبریز و اردبیل شاهد اعتراضات مردم به این خبر و نیز حمایت از آذربایجان بودند.

​​​​در درگیری‌های اخیر مناطق مسکونی نیز هدف حمله قرار گرفته‌اند

دیدگاه رسمی ایران

از سخنگوی وزارت خارجه درباره تفاوت سیاست وزارت خارجه با سیاستی که از سوی "برخی تریبون‌ها" اعلام می‌شود، پرسیده شد. سعید خطیب‌زاده در پاسخ، ایران را کشوری دانست که در آن "گفت‌وگو و پویایی" وجود دارد و "یک جامعه تک‌صدایی" نیست و همه در آن حق اظهارنظر دارند.

او سپس ادامه داد: «مواضع جمهوری اسلامی ایران را وزارت خارجه بیان می‌کند و آنچه که من در مقام سخنگویی و آقای ظریف در مقام وزیر خارجه بیان می‌کنند مواضع ایران است.»

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

هفته گذشته نمایندگان علی خامنه‌ای در استان‌های ترک‌نشین ایران با صدور بیانیه‌ای از "پیروزی‌های اخیر" جمهوری آذربایجان تجلیل کردند.

نمایندگان ولی‌فقیه در استان‌های آذربایجان‌شرقی، اردبیل، زنجان و آذربایجان‌غربی در بیانیه خود تصریح کردند: «هیچ تردیدی در تعلق قره‌باغ به آذربایجان و اشغال آن و لزوم بازگشت این اراضی به آذربایجان نیست.»

خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی نیز در بسیاری از سخنرانی‌هایش و نیز در دیدارهایش با روسای جمهور آذربایجان، قره‌باغ را بخشی از "اراضی اسلام" دانسته و گفته است که چنین امری دفاع از آن را ضروری می‌کند.

طرح ایران برای حل مناقشه

سعید خطیب‌زاده همچنین از طرح ایران برای حل مناقشه قره‌باغ خبر داد و با اشاره به اینکه ایران "بر حفظ تمامیت ارضی آذربایجان، خروج نیروها از شهرهای اشغال شده و آغاز گفت‌وگوهای سیاسی بین دو طرف و توقف درگیری‌های نظامی تاکید" دارد گفت: «در چارچوب موارد ذکر شده ایران طرحی را برای حل این بحران آماده کرده است و با مشورت دو کشور درگیر و همچنین دیگر دولت‌های منطقه و همسایگان تلاش دارد این موضوع را به پیش ببرد.»

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

سخنگوی وزارت خارجه، ایران را جزو معدود کشورهایی دانست که با همه طرف‌های درگیر در این مناقشه روابط خوبی دارد و اظهار امیدواری کرد که در چارچوب این طرح، ارمنستان و آذربایجان بتوانند گفت‌وگوهای سیاسی را آغاز کنند.

پیشتر آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل و نیز امانوئل مکرون و ولادیمیر پوتین روسای جمهوری فرانسه و روسیه از ارمنستان و آذربایجان خواسته‌ بودند که به میز مذاکره بازگردند.

ارمنستان آمادگی خود را برای مذاکره بر سر آتش‌بس در قره باغ کوهستانی اعلام کرده اما الهام علی‌اف، رئیس جمهور آذربایجان گفته است "خروج ارتش ارمنستان از اراضی آذربایجان تنها شرط توقف درگیری‌ها در قره باغ اشغالی است".

آتش‌سوزی در اثر اصابت موشک از سوی آذربایجان

"تعرض به خاک ایران؛ خط قرمز"

سعید خطیب‌زاده در بخش دیگری از سخنانش "تعرض به خاک ایران" را "خط قرمز" دانست و تصریح کرد: «ایران نمی‌تواند درگیری را در مرزهای خود و تعرض به خاکش را تحمل کند، اینها جزو خطوط قرمز ایران است که مرزهای ایران حتی مورد تعرض ناآگاهانه و غیرعمدی قرار نگیرند.»

در جریان درگیری میان ارمنستان و آذربایجان در منطقه قره‌باغ، تا کنون چندین خمپاره و موشک به داخل خاک ایران اصابت کرده که البته تلفاتی در پی نداشته است.

وزارت خارجه ایران پیشتر نیز تعرض به خاک ایران را محکوم کرده بود.

منطقه کوهستانی قره‌باغ که تحت کنترل ارمنستان است ۱۴۵ هزار نفر جمعیت دارد و از نظر حقوق بین‌الملل بخشی از خاک آذربایجان محسوب می‌شود. این منطقه دهه‌هاست که محل مناقشه دو کشور آذربایجان و ارمنستان است.

این بحران در سال ۱۹۸۸ شروع و بعد از فروپاشی اتحاد شوروی (۱۹۹۱) ادامه یافت. حدود ۲۰ درصد از اراضی جمهوری آذربایجان از جمله هفت شهر این کشور در اطراف قره‌باغ هم به تصرف ارمنستان درآمده است.

این تنش تاکنون بیش از ۳۰ هزار قربانی بر جای نهاده و یک میلیون نفر را آواره است.

• قفقاز؛ سرزمین زخم‌های قدیمی

  منطقه ناگورنو قره‌باغ

  بر اساس حقوق بین‌الملل منطقه قره‌باغ متعلق به جمهوری آذربایجان است. اما ارمنی‌ها بر این باورند که در دوران استالین این منطقه ارمنی‌نشین به"ناحق" به آذربایجان داده شده است. پس از ‌نخستین جنگ در سال ۱۹۹۰ و به‌رغم آتش‌بس در سال ۱۹۹۴، درگیری‌های پراکنده میان ارتش آذربایجان و نیروهای نظامی و شبه‌نظامی ارمنی در نواحی مرزی به دفعات رخ داده است.

• قفقاز؛ سرزمین زخم‌های قدیمی

  مذاکرات بی‌نتیجه

  الهام علی‌اف (راست) رئیس جمهور آذربایجان و نیکولا پاشینیان (چپ) رئیس جمهور ارمنستان در کنفرانس امنیتی مونیخ در سال ۲۰۲۰

• قفقاز؛ سرزمین زخم‌های قدیمی

  درگیری نظامی میان آذربایجان و ارمنستان

  سربازان آذربایجان در منطقه مرزی قره‌باغ با خمپاره مواضع ارتش ارمنستان را هدف قرارداده‌اند. تا کنون ده‌ها نفر کشته و مجروح شده‌اند.

• قفقاز؛ سرزمین زخم‌های قدیمی

  هر دو سو بر طبل جنگ می‌کوبند

  ارمنستان با اعلام وضعیت جنگی دست به سربازگیری زده و نیروهای ذخیره خود را فعال کرده است. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد از روسای جمهوری دو کشور متخاصم خواسته که هر چه زودتر به درگیرهای نظامی پایان دهند. راه‌حل سازمان ملل برپایی مذاکرات صلح و اعزام ناظران سازمان امنیت و همکاری اروپا به منطقه است. اتحادیه اروپا نیز خواهان برقرار آتش‌بس فوری شده است.

• قفقاز؛ سرزمین زخم‌های قدیمی

  افزایش احساسات ملی‌گرایی

  تجمع مردم در باکو؛ بسیاری در آذربایجان خواهان الحاق قره‌باغ به این کشور هستند و حضور نیروهای ارمنی در این منطقه را "اشغال" بخشی از سرزمین خود می‌دانند.

• قفقاز؛ سرزمین زخم‌های قدیمی

  توپخانه آذربایجان

  به گفته ناظران بین‌المللی با توجه وضعیت موجود در منطقه و منافع متفاوت و بعضاً متناقض کشورهای درگیر، در این مناقشه طرفی به پیروزی نظامی دست‌ نخواهد یافت و تنها باید در پی راه‌حلی سیاسی بود.

• قفقاز؛ سرزمین زخم‌های قدیمی

  جنگی ریشه‌دار

  آمریکا و اتحادیه اروپا کشورهای ثالث را از مداخله مستقیم در این نزاع برحذر داشته‌اند. اما ترکیه در سال‌های گذشته دست به تجهیز ارتش آذربایجان زده است و نیروهای ارتش روسیه نیز در ارمنستان پایگاه دارند. روسیه حدود ۳۵۰۰ سرباز در منطقه گیومری و ایروان مستقر کرده است. نیروهای روسیه در ارمنستان مجهز به واحدهای تانک، پدافند موشکی و ده‌ها هواپیمای جنگی هستند.

• قفقاز؛ سرزمین زخم‌های قدیمی

  انهدام تانک آذربایجان

  وزارت دفاع ارمنستان با انتشار شماری عکس و ویدئو مدعی شد که برخی از تانک‌ها و خودروهای زرهی آذربایجان را منهدم کرده است.

• قفقاز؛ سرزمین زخم‌های قدیمی

  خسارت مالی و جانی

  اولینا هوهانیشیان، ۷۰ ساله، در دهکده‌ای در منطقه قره‌باغ زندگی می‌کند. به گفته او جنگ برای ساکنان این منطقه جز ویرانی چیزی در پی ندارد. جمعیت منطقه قره‌باغ حدود ۱۴۵ هزار نفر است که اکثراً ارمنی هستند.

• قفقاز؛ سرزمین زخم‌های قدیمی

  فرار از مناطق جنگی

  نزاع بر سر منطقه قره‌باغ ۳۰ سال است که ادامه دارد. آتش‌بس میان دو کشور در سال ۱۹۹۴ این امید را بوجود آورد که راه‌حلی سیاسی یافته شود، اما درگیری‌های پراکنده در سال‌های گذشته نشان داد که هیچ‌یک از طرفین در پی حل بحران نیستند.

• قفقاز؛ سرزمین زخم‌های قدیمی

  سربازگیری

  هر دو کشور پس از آغاز نبردها دست به سربازگیری زده‌اند. ارمنستان که دارای ارتش کوچک‌تری در مقایسه با آذربایجان است، از مردان خواسته است که داوطلبانه به ارتش این کشور بپیوندند.

• قفقاز؛ سرزمین زخم‌های قدیمی

  نبرد در مناطق مرزی

  آذربایجان بارها گفته است که صلح دائمی در گرو بازگرداندن منطقه قره‌باغ به آذربایجان و پایان "اشغال" این منطقه توسط ارمنستان است. جنگ میان دو کشور در سال ۱۹۹۰ حدود ۳۰ هزار کشته بر جا گذاشت. در آن زمان نیز روسیه از ارمنستان طرفداری کرد. مذاکرات سرانجام در سال ۱۹۹۴ با توافقی بر سر آتش‌بس به پایان رسید، اما تنش‌ها هم‌چنان بر جا ماند.

• قفقاز؛ سرزمین زخم‌های قدیمی

  مردان جوان در ایروان، آماده پیوستن به ارتش ارمنستان

  مقامات ارمنستان گفته‌اند که در صورت ادامه نبردها از روسیه کمک خواهند گرفت. سفیر ارمنستان در مسکو تاکید کرد که پایگاه روسیه در منطقه گیومری یکی از فاکتورهای تامین امنیت در قفقاز به شمار می‌‌آید. ماموریت سربازان روسی در ارمنستان تا سال ۲۰۴۴ در نظر گرفته شده است

• قفقاز؛ سرزمین زخم‌های قدیمی

  مقایسه میان دو کشور

  ارمنستان: جمعیت؛ ۲ میلیون و ۹۵۸ هزار نفر/ مساحت ۲۹۷۴۰ کیلومتر مربع/ تولید ناخالص داخلی ۱۲ میلیارد دلار/ ارتش ۴۷ هزار نفر/ بودجه ارتش ۶۳۴ میلیون دلار آذربایجان: جمعیت ۱۰ میلیون و ۲۳ هزار نفر/ ۸۶۶۰۰ کیلومتر مربع/ تولید ناخالص داخلی ۵/ ۳۷ میلیارد دلار/ ارتش ۲۱۶ هزار نفر/ بودجه ارتش ۲/ ۲ میلیارد دلار داده‌ها از مرکز آمار آلمان

• قفقاز؛ سرزمین زخم‌های قدیمی

  طرفداری رئیس جمهور ترکیه از آذربایجان

  رجب طیب اردوغان درباره درگیری‌های اخیر گفت: «ترکیه به ایستادن در کنار برادران آذربایجانی با تمام امکانات خود ادامه می‌دهد. فقط با عقب‌نشینی فوری ارمنستان از مناطق اشغال شده آذربایجان است که منطقه روی صلح و ثبات را خواهد دید.»

• قفقاز؛ سرزمین زخم‌های قدیمی

  استقبال از سربازان آذربایجان

  تبادل آتش میان نیروهای دو کشور در روز یک‌شنبه ۲۷ سپتامبر آغاز شد. هر دو طرف دیگری را مسئول شروع جنگ می‌دانند. روسیه و ایران به عنوان همسایگان این کشورها پیشنهاد میانجیگری داده‌اند.