اگر آیت الله منتظری ولی فقیه شده بود، علی افشاری - Gooya News

علی افشاری - دیدگاه نو

پخش مستند «کودتای خزنده» توسط بی‌بی‌سی فارسی که به مشکلات فرماندهی جنگ و نقش مخرب محسن رضائی فرمانده وقت سپاه پاسداران پرداخته بود، بار دیگر بحث آیت الله منتظری و هشدارهای دست و به موقع او در خصوص انحرافات از انقلاب را در کانون توجه افکار عمومی قرار داد. برخی از نیروهای وابسته به هر دو جناح اصول گرا و اصلاح طلب به میدان آمدند و به دفاع از محسن رضائی پرداختند. برخی از افرادی که در خصوص مسائل جنگ 8 ساله ایران و عراق نیز فعال شده و بحث هایی در گرفت. یکی از موضوعات داغ ارزیابی عملکرد و مواضع انتقادی آیت الله منتظری بود که مدافعان، مخالفان و منتقدان به اظهار نظر پرداختند. برخی مدعی شدند که تیم نزدیک به آیت الله منتظری را به تندروی متهم کردند و گفتند اگر آیت الله منتظری جانشین آیت الله خمینی شده بود مشکلات نه تنها ادامه می یافت بلکه ممکن بود بدترشود! این نگاه که در بین هر دو جناح اصلاح طلب و اصول گرا طرفداران زیادی دارد با تحریف وقایع صورتبندی کاذبی انجام دادند. این بحث که ریشه در تمایلات هر دو جناح و حتی برخی از نزدیکان مهندس میرحسین موسوی دارد که نمی خواهند اشتباه بزرگ شان در سمت گیری به نفع آیت الله خمینی و یا سکوت در انتقادات و رویکرد تجدید نظرطلبانه آیت الله منتظری را بپذیرند! حربه جدید آنها طرح مشکلات ساختاری است تا از اعتراضات آیت الله منتظری و تلاش های اصلاح طلبانه واقعی او ارزش زدایی کنند.

در ادامه نادرستی این دیدگاه شرح داده می شود که وجوه مختلفی دارد. نخست نارسایی نظری است که گویا صرفا با نظریه های ساخت گرا می توان مسائل سیاسی ایران را تبیین کرد. ساخت گرایی اگرچه با تاکید بر اینکه اجزای یک نظام در ارتباط با یکدیگر برونداد آن را تعیین می کنند و ساختارهای محدودیت هایی برای عمل بازیگران فراهم می سازند در ابتدا حضور موفقی برای تبیین شرایط داشت اما بزودی معلوم شد که نگاه مطلق گرایانه و افراطی به ساختارگرایی خود به مرگ سوژه و فاعل شناسایی را در بر دارد و عامل ها (agent) را چونان عروسک خیمه شب بازی تسلیم اراده ساختارهای بنیادی افکار و روابط در نظر می گیرد. این ایرادات و تعارضات که بعدها در اثر ترکیب ساختارگرایی با سایر اندیشه ها نمایان شد منجر به بروز پساساختارگرایی و به حاشیه رفتن ساختارگرایی شد. همچنین امروزه معلوم شده است که ساختار گرایی و هر مدل نظری به تنهایی نمی تواند تببین کننده ابعاد پیچیده واقعیت باشد. این موضوع بخصوص در عرصه سیاسی ایران نمود بیشتری دارد که در آن به دلیل ضعف ساختارها و فرهنگ غالب افراد نقش شان در اتفاقات زیاد است.