آیا در ازدواج موقت زن از متوفی ارث می‌برد؟

فرارو: نکاح در ایران بر دو نوع است نکاح دائم و نکاح منقطع که آن را متعه و ازدواج موقت نیز می‌گویند. در عرف این نکاح را با لفظ صیغه نیز یاد می‌کنند. ازدواج موقت نوعی ازدواج پذیرفته شده در مذهب شیعه است که به معنای ازدواج برای مدتی محدود و با مهریه‌ای معین است و با اتمام زمان تعیین شده، رابطه زوجیت به خودی خود منقضی می‌گردد؛ بنابراین تفاوت ازدواج دائم با ازدواج موقت در این است که در ازدواج دائم برای ازدواج زمانی تعیین نمی‌شود؛ ولی ازدواج موقت باید برای مدت معلوم منعقد شود.

لازم به ذکر است که این مدت می‌تواند از چند دقیقه تا چند سال باشد و در این باره محدودیتی وجود ندارد. اما به هر حال این مدت باید کاملاً روشن و معین باشد و ابهامی در آن وجود نداشته باشد.

یکی از تفاوت‌های مهم بین ازدواج موقت و ازدواج دائم، ارث بردن زن و شوهر از یکدیگر است. از جمله اشخاصی که بر اساس قانون مدنی از هم ارث می‌برند، زن و شوهری هستند که با هم عقد کرده باشند و در حین فوت، در زوجیت هم باشند. در قانون مدنی، ارث زن از شوهر در عقد دائم مشخص شده است، اما ارث بردن زن در عقد موقت در قانون مورد پیش‌بینی قرار نگرفته است. در این بخش می‌خواهیم به بررسی این موضوع بپردازیم که آیا در نکاح موقت هم زن از شوهر ارث می‌برد؟

از جمله شرایط ارث بردن زن از مرد این است که زن و مرد با هم عقد کرده باشند و در حین فوت دیگری زنده باشند. سهم ارث زن از شوهر در صورت داشتن فرزند و نداشتن فرزند با هم تفاوت دارد، در صورتی که مرد صاحب فرزند نباشد، سهم زن یک چهارم است، اما در صورتی که مرد فرزند داشته باشد، ارث زن یک هشتم است.

ارث زن در عقد موقت
بنا بر ماده ۹۴۰ قانون مدنی رابطه ارث میان زوج‌هایی برقرار شده است، که عقد دائم کرده باشند. بر اساس این ماده زوج‌ها که زوجیت آن‌ها دائمی بوده و ممنوع از ارث نباشند، از یکدیگر ارث می‌برند. ارث نبردن زن در عقد موقت، بر اساس قواعد فقهی است که در قانون مدنی هم از مفهوم مخالف ماده ۹۴۰ می‌توان آن را مشخص کرد.

ارث بردن، جزء احکام آمره هستند و توافق بر خلاف آن، مجاز نمی‌باشد بنابراین زوجین نمی‌توانند شرط بگذارند که در عقد موقت از یکدیگر ارث ببرند. اما می‌توانند برای یکدیگر وصیت کنند این وصیت تا مقدار ثلث اموال صحیح و نافذ است. زیرا مطابق قانون مدنی هر شخصی می‌تواند تا زمانی که در قید حیات است تا یک سوم اموالش را وصیت نماید و در این خصوص ممنوعیتی وجود ندارد. وصیت زیاده بر ثلث اموال منوط به اجازه ورثه است، اما اگر تا یک سوم اموال وصیت شود نیازی به اجازه ورثه نیز ندارد. لازم به ذکر است که اگر صیغه منجر به تولد فرزند شود آن فرزند از پدر و مادر خود ارث می‌برد.