بیداری مردم دستاورد مهم قیام عاشورا

به گزارش جام جم آنلاین و به نقل از سایت حوزه نت، جنگ نرم یکی از ارکان حکومت های مستبد و استعمارگر است، حکومت های نامشروع برای مشروع جلوه دادن خود، با ابزارهای مختلف سعی در از میان بردن مخالفین دارند تا از این رهیافت علاوه برناحق جلوه دادن طرف مقابل، اهداف استعماری و استبدادی خود را پیش ببرند. یکی از مهم ترین این ابزار تبلیغ منفی در سطح جامعه بر علیه گروه مخالف است، در تاریخ صدر اسلام طی 52 سال تبلیغ منفی خلفای سه گانه نخست و پس از آن حکومت مستبدانه بنی امیه که ثمره انحرافی بود که در سقیفه ایجاد شده بود، حکومت اسلامی را از مدار الهی خود خارج کردند و مسلمانان دین را در ضد دین جستجو وحق را در باطل می دیدند؛ چنانکه در غدیر خم بیش از صدهزار نفر با علی بیعت کردند.

اما پس از 72 روز تنها سه نفر ثابت قدم ماندند و یا در جنگ صفین بیش از 70 هزار نفر در سپاه علی(ع) بودند اما سرانجام حکمیت را بر علی تحمیل کرده و او را بی نماز و کافر خواندند ولایت و حقانیت او را زیر سؤال بردند و تا سه قرن او را خلیفه فتنه می دانستند. پس از او با حسن بن علی بیعت کردند اما در یک شب 12 هزار نفر از سپاه او رفتند. آنانی که باقی ماندند صلح را بر او تحمیل کردند، اما چگونگی وقوع جنگ نرم در واقعه عاشورا خواندنی است.

امام حسین(ع) در شرایطی پای به کربلا گذاشتند که کوفیان نامه های متعددی برای دعوت از ایشان فرستاده بودند اما در نیمه های راه به امام خبر رسید که با آمدن عبیدالله بن زیاد اوضاع کوفه دگرگون شد و امیدی به یاری آنان نیست اما این راهی بود که امام انتخاب کرده بود اگر چه در مواجهه با کوفیان فرموده بودند اگر نمی خواهید یاری کنید باز می گردم. یقیناً یزید با بازگشت او نیز مخالفت می کرد، سپاه شامی با عقیده ای باطل مبتنی بر عدم حقانیت حسین (ع) به کوفیانی پیوستند که هماره منافع شخصی خود را بر عقاید دینی ترجیح می دادند، این دو گروه آنچنان از نظر تفکر به یزید وابسته بودند که کشتن فرزند رسول خد(ص) و آواره کردن خاندان او برای آنها هیچ اهمیتی نداشت اما پس از واقعۀ تلخ عاشورا و حرکت کاروان به سمت کوفه و از آنجا به شام، نگاه های مردم حاکی از نوع نگرش آنها به امام حسین (ع) بود.

آنها چندان در خود احساس تألم و ندامت نمی کردند و ریشه یابی این واکنش حقایق را روشن می کند که خلاصه آن تخریب اصول عقیدتی آنها توسط عمّال یزید بود، یزیدیان با تبلیغات سوء گسترده اوضاع را به گونه ای رقم زدند که گویا حسین (ع) در این قیام مقصر بوده و در جنگ دو راه بیشتر ندارد؛ یا کشته می شوی و شکست می خوری و یا پیروز خواهی شد. حسین در این قیام کشته شد و به ظاهر شکست خورد از این رو این یک اتفاق ساده مانند اتفاقات دیگر تلقی می شد.

هجمۀ دوم دشمن زیر سؤال بردن اهداف حسین بن علی بود، بنی امیه با شایعه پراکنی می کوشید هدف قیام حسین بن علی(ع) را در زیر گردوغبار آن پنهان کند، از جمله آن شایعات این بود که آنها ابتدا حکومت یزید را موجّه جلوه دادند و در ذهن مردم اینگونه القا کردند که یزید خلیفۀ مسلمین است و جامعه نیاز به وحدت و انسجام دارد، اما حسین بن علی علیه خلیفه خروج کرد و اجتماع مسلمین را برهم زد و یزید چاره ای جز مقابله با او نداشت.

در مقابل این رفتار فریبنده، سرداران و ارکان اصلی عاشورا یعنی امام سجاد(ع) و حضرت زینب(س) مهم ترین نقش و وظیفه خود را ایفا کردند. آن دو بزرگوار با تبیین هدف قیام امام حسین(ع) و سرزنش کسانی که وعده نصرت دادند اما پیمان شکستند، نگاه کوفیان را دگرگون کردند، آنقدر که در نقل ها آمده است شیون، ناله و اشک ندامت کوفیان کوچه و بازار شهر را پرکرد(5) در چنین شرایطی آن دو بزرگوار فرصت را غنیمت شمردند و ترفند یزیدیان را برملا کرده و به هوای مسموم شهر کوفه که از تبلیغات سوء آنها آلوده شده بود حال و هوای حسینی دادند

زنده کردن رسالت و بر انگیختن روح مبارزه جویی در امت و همچنین نفرت و انزجار مردم از نظام اموی از عمده ترین نتایج فوری قیام امام حسین(ع) بود.

پس از شهادت امام حسین(ع) و یارانش، جرقه احساس گناه در دل مردم زبانه کشید و نیات پلید خاندان اموی به زودی آشکار شد و کسانی که از روی جهالت ونادانی حق را از باطل تمیز نمی دادند و یا حتی کسانی که آگاهانه و تحت فشارهای مختلف حکومت وقت، به امام زمان خود پشت کرده بودند، به زودی اظهار پشیمانی کردند. خطابه های آتشین حضرت امام علی ابن الحسین(ع) و زینب کبری(س) و سایر خاندان نبی اکرم(ص) که ستم پیشگان اموی آنان را از کربلا به کوفه و شام به اسارت برده بود، آتش احساسات مردم را شعله ورتر ساخت. وقتی کاروان اسرا وارد کوفه شد، مردم از جنایات که برخاندان رسول خدا روا داشته بودند اشک ندامت و پشیمانی می ریختند که حضرت زینب(س)، صحنه دار میدان جنگ سرد، از این فرصت استفاده کرده و خطبه ی طولانی را ایراد و کوفیان را بیشتر از پیش منقلب ساختند حضرت زینب (س) چنان بانویی بودند که مرگ شش برادر دیده، تشنگی ها و گرسنگی ها کشیده بودند اما همچنان صدای علی از حلقوم او بگوش می رسد و گوش جان مردم را نوازش می دهد هر چند مردم کوفه با صدای علی آشنا بودند، اما وقتی حضرت زینب(س) خطبه می خواند همه گردن ها را کشیده و گوش فرا داده بودند گویا علی دو باره زنده شده و خطبه می خواند.

امام سجاد و زینب کبری با گریه و عزداری بر کشته شدگان، ابعاد مظلومیت امام حسین (ع) را تبیین کرده و حقانیت قیام را اثبات کردند و اینگونه ابهامی که آل امیه در ذهن ها خلق کردند و اینگونه القا کرده بودند که حسین طغیان کننده و خروج کننده بر علیه دین وخلیفه است از صفحۀ ذهن مردم زدودند.

اما در شام اوضاع به گونه ای دیگر بود، شهری که اسلامش اسلام معاویه بود و علی و آل علی را نمی شناختند و حسین و اسرا را خارجی می خواندند، حکومت طولانی مدت معاویه آن شهر را چنان باب میل او ساخته بود که وقتی نماز جمعه را در روز چهارشنبه خواند. کسی اعتراض نکرد، طبیعی بود در چنین شرایطی، روشن کردن ذهن مردم آن دیار بسیار سخت بود اما سخنرانی روشنگرانۀ امام سجاد (ع) نه تنها مردم را روشن می کرد حتی مشروعیت حکومت یزید را به طور کامل زیر سؤال می برد.

تحقیر یزید در جلسه ای که قصد تحقیر زینب و آل الله را داشت نشان دهنده به خطا رفتن پیش بینی های یزید بود و دانست که ادامۀ حضور اسرا در شام ماهیت ضددینی او را بیشتر برملا خواهد کرد، از این رو دستور داد تا هر چه زودتر اسرا را به مدینه بازگردانند. خطبه های زینب آنچنان کوبنده، عزتمند و رسواکننده بود که یزید به طور کامل این خیانت را از خود دور کرد و آن را به گردن ابن سعد انداخت. کار رسوایی او به جایی رسید که زنان حرم سرای او وی را به شدت نکوهش کردند.

بنابراین جنگ نرم آل امیه با دفاع اهل بیت(ع) خنثی شد، اگرچه آنها در جنگ سخت پیروزی ظاهری به دست آورده بودند اما در جنگ نرم سخت ترین شکست تاریخ حکومت خود را متحمل شدند و از آن پس جنبش های ضد اموی خواب راحت را از چشمان آنها گرفتند و مردم شهرها همه بیدار شده بودند. پایه های حکومت سست و لرزان شد و آل عباس از موقعیت به وجود آمده توسط آل هاشم استفاده کرد و آل امیه را در هم کوبید؛ یعنی گرایش به اهل بیت آنقدر زیاد شده بود که شعار الرضا من آل محمد رمز پیروزی عباسیان بر امویان بود.

نه تنها حسین بن علی(ع) به هدف خود رسیده بود حتی کسانی که بغض آل علی را به دل داشتند از آن فضای به وجود آمده استفاده کردند و بنی امیه را ساقط کردند، پس از آن بود که کسی در دل خود تردیدی نسبت به حقانیت آل الله نداشت؛ اگرچه به ظاهر بیشترشان زیر سایه سقیفه سینه می زدند اما این قانون الهی است که: «یُرِیدُونَ لِیُطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَاللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَلَوْ کَرِهَ الْکَافِرُونَ».