گزیده ای از نصایح پیامبر اکرم (ص) به امام علی علیه السلام
به گزارش جام جم آنلاین به نقل از خبرگزاری ایکنا؛ «حماد بن عمر» از امام صادق (ع) روايت كرده است كه آن بزرگوار توسط پدران گرامی خود از اميرمؤمنان علی (ع) نقل كرده است كه پيامبر (ص) به او فرمود: «ای علی به تو وصيتی میكنم كه آن را نگهدار و رعايت كن و تا وصيت مرا نگه میداری و رعايت میكنی همواره در خيرخواهی بود.
ای علی هركس خشمی را كه میتواند ابراز و اعمال نمايد فرو برد خداوند روز قيامت به او امن و امانی عطا میفرمايد كه لذت آن را درمیيابد.
ای علی هركس به هنگام مرگ خوب و عادلانه وصيت نكند در مروت و جوانمرديش نقص و كمبودی است و به مقام شفاعت نائل نمیشود.
ای علی برترين جهاد آن است كه انسان صبح كه برمیخيزد درصدد ظلم و ستم به كسی نباشد.
ای علی هركس مردم از زبان او بترسند از دوزخيان است.
ای علی بدترين مردم كسی است كه مردم از بيم بدگويی و بدزبانی او احترامش كنند و بدی او نقل شود.
ای علی بدترين مردم كسی است كه آخرتش را به دنيايش بفروشد و بدتر از آن كسی است كه آخرتش را برای دنيای ديگری بفروشد.
ای علی هركس عذر عذرخواهی را چه راستگو باشد چه دروغگو نپذيرد به شفاعت من نائل نمیشود.
ای علی خدای متعال دروغ را در كار خير و اصلاح (ميان افراد) دوست میدارد و راستگويی را در فساد و فتنهگری دشمن میدارد.
ای علی هركس شراب را بهخاطر غيرخدا هم ترك كند خداوند از شربتهای بهشتی به او مینوشاند.
علی (ع) پرسيد: به خاطر غير خدا؟!
حضرت فرمود: آری به خدا سوگند، اگر برای حفظ خود نيز آن را ترك كند خداوند از كار او قدردانی میفرمايد.
ای علی شرابخوار همانند بتپرست است.
ای علی خداوند تا چهل روز نماز شرابخوار را قبول نمیفرمايد و اگر در آن چهل روز بميرد كافر مرده است. (شيخ صدوق در اينباره آورده است: يعنی اگر شراب را حلال بشمارد و منكر حرمت آن باشد)
ای علی هر مستكنندهای حرام است و هر چه بسيار آن مستی آورد يك جرعه آن نيز حرام است.
ای علی همه گناهان در خانهای گرد آمده و كليد آن شرابخواری است.
ای علی بر شرابخوار ساعتی میگذرد كه خدای متعال را نمیشناسد.
ای علی بركندن كوههای استوار آسانتر از برداشتن پادشاهی و سلطنتی است كه مدت آن پايان نيافته باشد.
ای علی كسی كه نه از دينش سودی میبری و نه از دنيايش در همنشينی او خيری برای تو نيست و آنكه حقی برای تو نمیشناسد و رعايت نمیكند تو نيز مراعات او مكن و احترامی هم ندارد.
ای علی خداوند بهشت را بر هر دشنامگوی بدزبان كه باكی ندارد چه بگويد و چه بشنود، حرام فرموده است.
ای علی خوشا آنكه عمرش طولانی و كردارش نيكو باشد.
ای علی شوخی و مزاح مكن كه شكوه و درخشندگی تو از بين میرود و دروغ مگو كه نور تو نابود میشود و از دو صفت ملالت و تنبلی بپرهيز زيرا اگر ملول و آزرده شوی بر حقی صبوری نمیتوانی، و اگر تنبلی كنی حقی را نمیتوانی ادا نمايی.
ای علی برای هر گناهی توبهای وجود دارد جز بداخلاقی كه دارنده آن هر وقت از گناهی نجات يابد به گناهی ديگر مبتلا میشود.
ای علی كسی كه ملالت و دلتنگی بر او چيره شود راحتی از نزد او كوچ میكند.
ای علی خدای متعال بهشت را از دو خشت آفريد، يك خشت از طلا و يك خشت از نقره و ديوار آن را از ياقوت و سقف آن را از زبرجد و ريگهای آن را از مرواريد و خاكش را از زعفران و مشك قرار داد، آنگاه به آن فرمود: سخن بگو و بهشت گفت: خدايی جز خداوند يكتای زنده پاينده نيست، همانا سعادتمند كسی است كه داخل من شود، خدای متعال فرمود: به عزّت و جلال خودم سوگند كه هيچ دائمالخمری (كسی كه بر شرابخواری مداومت دارد و از آن دست برنمیدارد) و سخنچينی و بیغيرتی و شحنه و داروغهای و زنصفتی و كفندزدی و باجگيری و قطعكنندهای از خويشاوند و جبریمذهبی به آن داخل نمیشود.
ای علی آفت و آسيب شرافت و شخصيت، فخرفروشی است.
ای علی كسی كه از خدای متعال بترسد همه چيز از او میترسد و كسی كه از خداوند نترسد خداوند او را از همه چيز میترساند.
ای علی شيرخوارگی (و مسائلی از قبيل محرميت و فرزندی و برادری و رضاعی و … كه مترتّب بر شير خوردن طفل است) بعد از آنكه طفلی را از شير باز گرفتند وجود ندارد و يتيمی بعد از رسيدن به سن بلوغ و احتلام صدق نمیكند.
ای علی دو سال راه را برای احسان و نيكی به پدر و مادرت برو و يك سال راه را برای رسيدگی و صله رحم و خويشاوندت، و يك ميل راه برای عيادت بيمار و دو ميل برای تشييع جنازه و سه ميل برای پذيرش دعوت و چهار ميل برای زيارت برادر دينی و پنج ميل برای دستگيری از گرفتار و شش ميل برای ياری ستمديده و بر تو باد كه بسيار استغفار كنی.
ای علی به خدا سوگند اگر فرومايه در قعر چاهی باشد خدای متعال بادی را برمیانگيزد تا او را در حكومت تبهكاران بالاتر از نيكان قرار دهد.
ای علی كسی كه خود را به غيرمواليان خويش ببندد و نسبت دهد (كه موجب از بين بردن حق ولای آنان میشود) لعنت خدا بر او باد و كسی كه مزد كارگری را ندهد لعنت خدا بر او باد و كسی كه مرتكب حادثهای شود يا مرتكب شونده آن را جای دهد و نگهداری كند لعنت خدا بر او باد.
عرض شد: ای رسول خدا آن حادثه چيست؟ فرمود: قتل و آدمكشی.
ای علی مؤمن كسی است كه مسلمانان او را بر جان و مال خود امين شمارند و مسلمان كسی است كه مسلمانان از دست و زبان او به سلامت باشند و مهاجر كسی است كه از گناهان هجرت و دوری نمايد.
ای علی محكمترين دستاويز ايمان دوستاری به خاطر خدا و دشمنی به خاطر خداست.
ای علی خدای متعال بهوسيله اسلام نخوت و تكبر جاهليت و نازيدن آنان را به پدران از ميان برداشت، آگاه باشيد كه مردم از حضرت آدم بهوجود آمدهاند و حضرت آدم از خاك و گرامیترين مردم نزد خدا پرهيزكارترين آنان است.
ای علی بهای مردار، سگ، شراب، مهريه زن زناكار، رشوه در قضاوت و مزد فالگير و پيشگو همه از اموال حرام است.
ای علی هركس علمی فرا گيرد تا بهوسيله آن با جاهلان بستيزد يا با عالمان جدل انگيزد يا مردمان را به سوی خويش فراخواند، او از دوزخيان است.
ای علی وقتی بندهای میميرد مردم میگويند چه به جای گذاشته است و فرشتگان میگويند چه پيش فرستاده است.
ای علی دنيا زندان مؤمن و بهشت كافر است.
ای علی مرگ ناگهانی برای مؤمن موجب راحت و برای كافر مايه افسوس و حسرت است.
ای علی خدای متعال به دنيا وحی فرمود كه خدمت كن به كسی كه به من خدمت میكند و در رنج و مشقت بيانداز كسی را كه به تو خدمت میكند.
ای علی دنيا اگر نزد خدای متعال به قدر بال پشهای ارزش داشت به كافر يك جرعه آب نمینوشانيد.
ای علی هيچكس از پيشينيان و آيندگان نيست جز آنكه روز قيامت آرزو میكند كاش از مال دنيا جز به قدر گذران به او داده نمیشد.
ای علی بدترين مردم آن است كه به قضا و قدر الهی اعتراض داشته و خدا را در قضای او (به ستم و نادرستی) متهم سازد.
ای علی ناله مؤمن (در حال بيماری) ثواب سبحانالله گفتن دارد و فرياد او ثواب لااله الاّ الله گفتن و خوابش در بستر (بيماری) عبادت محسوب میشود و پهلو به پهلو شدنش جهاد در راه خدا و چون شفا يابد در ميان مردم راه میرود در حالی كه همه گناهان او آمرزيده شده است.
ای علی اگر به من پاچه (بیارزش گوسفندی) هديه شود میپذيرم و اگر برای صرف پاچه (بیارزش) دعوت شوم میروم.
ای علی اسلام برهنه است و لباس آن شرم و حيا است و زينت آن وفا و جوانمردی آن عمل صالح و ستون آن پارسايی است و هر چيزی اساس و پايهای دارد و اساس و پايه اسلام دوستداری ما اهل بيت (ع) است.
ای علی بداخلاقی شوم و نامبارك است و اطاعت زن موجب پشيمانی است.
ای علی اگر شومی و نامباركی در چيزی باشد در زبان زن است.
ای علی سبكباران نجات يافتند.
ای علی هركس عمداً بر من دروغ ببندد بداند كه جايگاهش آتش است.
ای علی مسواك كردن از سنت است و دهان را پاك میكند و چشم را جلا میدهد و خدای رحمان را خشنود میسازد و دندانها را سپيد میكند و زردی و فساد دندان را میبرد و لثه را محكم میكند و اشتهای به غذا را میافزايد و بلغم را از بين میبرد و حافظه را زياد میكند و حسنات و نيكیها را دو برابر میسازد و فرشتگان به آن خوشحال میشوند.
ای علی خداوند متعال پيامبری برنيانگيخت جز آنكه برای او نسلی از صلب خود او قرار داد و نسل مرا از صلب تو قرار داد و اگر تو نبودی برای من ذريه و نسلی نبود.
ای علی عبدالمطلب بهوسيله تيرهای قمار (ذبيحه را) تقسيم نمیكرد و بتها را نمیپرستيد و ذبحشده برای بتها را نمیخورد و میگفت: «من پيرو دين پدرم حضرت ابراهيم (ع) هستم.»
ای علی شگفتانگيزترين مردم از نظر ايمان و عظيمترين آنان از نظر يقين گروهی هستند كه در آخرالزمان هستند كه پيامبر را نديدهاند و حجت و امامشان از آنان پنهان و غايب است و تنها به سياهی روی سپيدی (نوشته كتابها) ايمان آوردهاند.
ای علی در پوست حيوانی كه شيرش را نمیآشامی و گوشتش را نمیخوری (حيوان حرامگوشت) نماز مخوان و در «ذاتالجيش»، «ذات الصلاصل» و «ضجنان» نماز مگذار.
ای علی از تخمها (تخم حيوانات تخمگذار) هر كدام كه دو طرف آن با هم متفاوت است بخور و از ماهيان هر كدام كه فلس دارد و از پرندگان آنهايی كه در پرواز بال میزنند و آنهايی را كه در پرواز بال نمیزنند و صاف پرواز میكنند واگذار و از پرندگان آبی آنهايی را كه «سنگدان» دارند يا پايشان «خار خروس» دارد بخور.
ای علی از درندگان هر كدام كه دندان نيش دارد و از پرندگان هر كدام كه چنگال دارد خوردنش حرام است.
ای علی به جهت (سرقت) ميوه و پيه وسط نخل (يا شكوفه) دست كسی قطع نمیشود.
ای علی بر عهده زناكار كابين و مهريهای نيست و در موردی كه كسی به كنايه چيزی گفته باشد (اعتراف به جرم محسوب نمیشود) حد ندارد و شفاعتی در مورد حد پذيرفته نيست و سوگند درباره قطع رحم و بريدن از خويشاوند جايز نيست و نبايد به آن سوگند عمل شود و همينطور سوگند فرزند در صورت مخالفت پدرش با آن و سوگند زن در صورت مخالفت شوهرش با آن و سوگند بنده در صورت مخالفت صاحبش با آن و روزه سكوت جايز نيست و روزه وصال (از سحر تا سحر بعد، يا دو روز، يا چند روز بدون افطار) جايز نيست، و باديه نشينی بعد از هجرت جايز نيست.
ای علی پدری به قصاص فرزندش كشته نمیشود.
ای علی خداوند دعا را در حالی كه دل غافل و بیتوجه باشد نمیپذيرد.
ای علی خواب عالم برتر از عبادت عابد است.
ای علی دو ركعت نماز عالم برتر از هزار ركعت نماز عابد است.
ای علی زن نبايد روزه مستحبی بگيرد مگر با اجازه شوهرش و بنده نبايد روزه مستحبی بگيرد مگر با اجازه صاحبش و ميهمان نبايد روزه مستحبی بگيرد مگر با اجازه ميزبانش.
ای علی روزه عيد فطر حرام است و روزه عيد قربان حرام است و روزه وصال (از سحر تا سحر بعد، يا دو روز …) حرام است و روزهای كه برای كار معصيتی نذر كرده باشد حرام است و روزه دهر (همه سال يا همه ايام) حرام است.
ای علی (گناه يا كيفر) ربا هفتاد قسمت است و كمترين آن همانند آن است كه مردی با مادرش در كعبه زنا كند.
ای علی يك درهم ربا نزد خدا منفورتر از هفتاد زنا است كه همهاش با محرمها (مثل خواهر و مادر) در كعبه واقع شود.
ای علی هر كس يك قيراط (يك بيست و چهارم درهم يا دينار) از زكات مالش را نپردازد نه ايمان دارد و نه مسلمان است و احترامی هم ندارد.
ای علی كسی كه زكات نمیپردازد از خداوند درخواست میكند كه او را به دنيا برگرداند و همين است كلام خدای متعال كه «تا آنگاه كه مرگ يكی از آنان فرا میرسد میگويند پروردگارا مرا باز گردان».
ای علی ترك كننده حج كه استطاعت آن را داشته باشد كافر است، خدای متعال میفرمايد: «و برای خدا بر مردم حج واجب است، بر هر فردی كه استطاعت آمدن به حج را داشته باشد و كسی كه كفر ورزد همانا خداوند از همه جهانيان بینياز است».
ای علی هر كس حج را به تأخير اندازد تا بميرد خداوند او را روز قيامت يهودی يا مسيحی محشور میكند.
ای علی صدقه قضا و قدر مبرم و حتمی را برطرف میكند.
ای علی صله رحم (يعنی رسيدگی و احسان به خويشاوند) عمر را میافزايد.
ای علی غذا را با نمك شروع كن و با نمك تمام كن كه در آن شفا از هفتاد و دو بيماری است.
ای علی هنگامی كه بر مقام محمود بايستم همانا برای پدرم و مادرم و عمويم و برادرم كه در زمان جاهليت داشتهام شفاعت خواهم كرد.
ای علی من فرزند دو ذبيحم.
ای علی من دعای حضرت ابراهيم (ع) هستم.
ای علی در حالی كه خويشاوندی نيازمند باشد صدقه به ديگری جايز نيست.
ای علی خير و فايدهای در گفتار نيست مگر با عمل و در ظاهر نيست مگر با باطن و در مال و ثروت نيست مگر با بخشش و سخاوت و در راستی نيست مگر با وفا و در فقه نيست مگر با پارسايی و در صدقه نيست مگر با قصد و نيت و در زندگی نيست مگر با سلامتی و در وطن نيست مگر با امنيت و شادمانی.
ای علی آيا آگاهتان نسازم كه كدام يك از شما در اخلاق و روش به من شبيهتريد؟
گفت: بفرمائيد يا رسولالله.
فرمود: خوش اخلاقترين، بردبارترين و نيكوكارترين شما نسبت به بستگان خود و انصافدهندهترين شما نسبت به خود.
ای علی امان است برای امت من از غرق شدن كه وقتی به كشتی سوار شوند بخوانند «بسماللهالرحمنالرحيم و ما قدروا الله حق قدره و الارض جميعاً قبضته يوم القيامه و السّموات مطویّات بيمينه سبحانه و تعالی عما يشركون ـ بسم الله مجراها و مرساها انّ ربّی لغفور رحيم؛ به نام خداوند بخشنده مهربان و خدا را چنانكه شايسته اوست نشناختند و همه زمين در دست قدرت اوست روز قيامت و آسمانها به نيروی او درهم پيچيده شده، و منزّه و برتر است از آنچه شرك میورزند ـ به نام خداست رفتنش و ماندنش، همانا پروردگارم آمرزنده مهربان است.»
ای علی امان است برای امّت من از دزديدن «قل ادعوا الله او ادعوا الرحمن ایّاً ماتدعوا فله الاسماء الحسنی؛ بگو الله را بخوانيد يا رحمن را بخوانيد، هر كدام را بخوانيد برای او نامهای نيكويی است.»
ای علی امان است برای امت من از خرابی «انّ الله يمسك السموات و الارض ان تزولا ولئن زالتا ان امسكهما من احد من بعده انّه كان حليماً غفوراً؛ خداوند آسمانها و زمين را از فروريختن نگه میدارد و اگر فرو ريزد هيچكس بعد از او نمی تواند آنها را نگهدارد، همانا او بردبار و آمرزنده است.»
ای علی امان است برای امّت من از اندوه و گرفتاری «لا حول و لا قوّه الاّ بالله العلی العظيم و لا ملجا و لا منجا من الله الاّ اليه؛ توان و نيرويی نيست جز بهوسيله خدای بلندمرتبه بزرگ و پناه و گريزگاهی از خدا جز به سوی او وجود ندارد.»
ای علی امان است برای امّت من از سوختن «انّ وليیّ الله الّذی نزّل الكتاب و هو يتولی الصالحين ـ و ما قدروا الله حق قدره؛ همانا ياور و سرپرست من خدايی است كه قرآن را فرو فرستاد و او درستكاران را ياری و سرپرستی میفرمايد ـ و خدا را چنانكه سزاوار اوست نشناختند … »
ای علی كسی كه از درندگان بيمناك شود بخواند «لقد جاء كم رسول من انفسكم عزيز عليه ما عنتّم؛ هر آينه رسولی از خودتان نزد شما آمده است كه رنج و ناراحتی شما بر او سخت و ناخوشايند است»
ای علی كسی كه چارپايش چموشی كند در گوش راست او بخواند «و له اسلم من فی السموات و الارض طوعا و كرهاً و اليه ترجعون؛ و برای او (خدای متعال) هركس كه در آسمانها و زمين است خواه و ناخواه سر فرود آورد و به سوی او بازگردانده میشويد.»
ای علی كسی كه از جادوگری يا شيطانی بترسد بخواند «انّ ربّكم الله الذی خلق السموات و الارض؛ همانا پروردگار شما خدايی است كه آسمانها و زمين را بيافريد.»
ای علی حق فرزند بر پدرش آن است كه نام نيكو بر او گذارد و او را خوب تربيت كند و او را در جايی درست قرار دهد و حق پدر بر فرزندش آن است كه او را به اسم صدا نكند و جلوتر از او راه نرود و جلوی او ننشيند و همراه او به حمام نرود.
ای علی خدا لعنت كند پدر و مادری را كه (با رفتارشان) فرزندانشان را به عقوق (بیمهری و بیحرمتی) نسبت به خودشان وادارند.
ای علی گناه و نتيجه عقوق (بیمهری و بیحرمتی) فرزند برای پدر و مادر همانطور است كه عقوق پدر و مادر برای فرزند است.
ای علی خدا رحمت كند پدر و مادری را كه باعث احسان و نيكی فرزند به خودشان شوند.
ای علی هركس پدر و مادرش را اندوهگين سازد عاق آنان است و رعايت حقوق آنان را نكرده است.
ای علی هركس نزد او غيبت برادر مسلمانش بشود و توان ياری او را داشته باشد و ياريش نكند خداوند او را در دنيا و آخرت خوار میسازد.
ای علی كسی كه مخارج يتيمی را از مال خود بپردازد تا آن يتيم به سن رشد و استغنا برسد حتماً بهشت بر او واجب میشود.
ای علی هركس به مهر و ترحّم دست بر سر يتيمی بكشد خدای عزيز و جليل در برابر هر مويی روز قيامت نوری به او عطا میفرمايد.
ای علی هيچ فقری سختتر از نادانی نيست و هيچ مالی سودمندتر از عقل نيست و هيچ تنهايی هراسانگيزتر از خودپسندی نيست و هيچ عقلی مثل تدبير و چارهانديشی نيست و هيچ پارسايی مثل خودداری از آنچه خدای متعال حرام فرموده نيست و هيچ شرافتی مثل اخلاق خوب نيست و هيچ عبادتی مثل انديشيدن نيست.
ای علی آفت و آسيب گفتار، دروغ است و آسيب دانش، فراموشی و آسيب عبادت، واگذاشتن و رها كردن آن است و آسيب زيبايی تكبّر و خودپسندی و آسيب عمل، حسدورزی است.
ای علی هركس صلوات بر من را فراموش كند راه بهشت را گم كرده است.
ای علی بر حذر باش از آنكه در نماز همانند كلاغ نوك به زمين بزنی و مثل شير (و درندگان) ساعدها را بر زمين بگذاری (يعنی نماز را بدون شتاب و سجدهها را كامل و با تانّی بجای آور و در حال سجده كف دستها را بر خاك بگذار و ساعد تا آرنج را از زمين بلند كن و به زمين نچسبان.)
ای علی دستم را تا آرنج در دهان اژدها فرو برم برايم خوشايندتر است تا از كسی كه مال و ثروتی نداشته و تازه به مال و ثروت رسيده چيزی بخواهم.
ای علی سركشترين مردم نسبت به خدای عزيز و جليل كسی است كه غيرخونی خود را بكشد و غير ضارب خود را بزند و كسی كه خود را به غير موالی خود ببندد (و ادعای ولا نمايد) هر آينه به آنچه خدای عزيز و جليل بر من نازل فرموده كفر ورزيده است.
ای علی انگشتر به دست راست كن كه آن فضيلتی از خدای متعال برای مقرّبان است.
پرسيد: چه انگشتری بهدست كنم ای رسول خدا؟
فرمود: عقيق سرخ كه آن نخستين كوهی است كه پروردگاری خدا و پيامبری من و وصايت و جانشينی تو و امامت فرزندان تو و بهشتی بودن شيعيانت و دوزخی بودن دشمنانت اقرار و اعتراف كرده است.
ای علی همانا خداوند عزيز و جليل بر جهانيان نظر كرد و مرا بر همه مردان جهان برگزيد، آنگاه بار ديگر نظر كرد و ترا بر مردان جهان برگزيد، آنگاه برای بار سوّم نظر فرمود و امامان از نسل ترا بر مردان جهان برگزيد، آنگاه برای بار چهارم نظر فرمود و فاطمه (س) را بر زنان جهان برگزيد.
ای علی همانا من درسه جا اسم تو را همراه اسم خويش ديدم و با نظر بر آن انس يافتم؛ هنگامی كه در معراجم به آسمان به بيتالمقدس رسيدم بر صخره آن يافتم «خدايی جز الله نيست، و محمّد فرستاده خداست، او را به وسيله وزيرش تأييد كردهام و بهوسيله وزيرش ياری نمودهام.»
به جبرئيل (ع) گفتم: وزير من كيست؟
گفت: علی بن ابيطالب.
و هنگامی كه به «سدره المنتهی» رسيدم ديدم بر آن نوشته است: «منم خداوند يكتا كه معبودی جز من نيست، محمّد برگزيده من از آفريدگانم است، او را بهوسيله وزيرش تأييد كردهام و بهوسيله وزيرش ياری كردهام.»
پس به جبرئيل (ع) گفتم: وزير من كيست؟
گفت: علی بن ابيطالب.
و چون از «سدره المنتهی» گذشتم و عرش پروردگار جهانيان جلّ جلاله رسيدم و ديدم بر پايههای آن نوشته است: «منم خداوند يكتا كه معبودی جز من نيست، محمّد حبيب من است، او را بهوسيله وزيرش تأييد كردهام و بهوسيله وزيرش ياری كردهام.»
منبع خبر: جام جم
اخبار مرتبط: گزیده ای از نصایح پیامبر اکرم (ص) به امام علی علیه السلام
حق کپی © ۲۰۰۱-۲۰۲۴ - Sarkhat.com - درباره سرخط - آرشیو اخبار - جدول لیگ برتر ایران