اعتراضات معلمان باعث شد شکایت از رضا نهضت پس گرفته شود

رضا نهضت، یکی از معلمان و فعالان فرهنگی با سابقه آموزش و پرورش است. او سه سال پیش کانال تلگرامی به نام «حرف حساب»  را راه‌اندازی کرد. کانالی که او در آن به صراحت از عملکرد و سیاست‌های وزارت آموزش و پرورش و وزیر آن انتقاد می‌کرد.

انتشار یک کاریکاتور انتقادی در «حرف حساب» بالاخره به شکایت علیه او منجر شد.  کانال تلگرامی او در تاریخ ۲۱ فروردین امسال بسته شد و رضا نهضت به تحمل شلاق محکوم شد. در همین رابطه کانال تلگرامی «آموزگاران» نوشت:

«کانال حرف حساب یکی از کانال های منتقد سیاست‌های وزیر و دیگر مدیران وزارت آموزش و پرورش بود. گفته می شود با شکایت وزارت آموزش و پرورش به دادسرای فرهنگ و رسانه،  آقای نهضت برای مدت کوتاهی بازداشت و با قرار وثیقه آزاد شده است. همچنین وسایل ارتباطی مدیر کانال حرف حساب از قبیل گوشی تلفن و کامپیوتر و... در منزل ایشان توسط ماموران ضبط شده است.»

به دنبال شکایت محسن حاجی میرزایی وزیر آموزش و پرورش و ترکمن الله یار معاون او از رضا نهضت نهایتا دادگاه کیفری دو مجتمع قضایی کارکنان دولت تهران او را به ۴۵ ضربه شلاق تعزیری محکوم کرد، حکمی که با واکنش‌ بسیاری از معلمان و فرهنگیان روبرو شد. در شبکه‌های اجتماعی نیز هشتگی به حمایت از او؛ «رضا نهضت، این حکم اجرا نشود» به راه افتاد.

کانال «آموزگار» در رابطه با این اعتراضات نوشت: «از زمانی که این حکم اعلام شده، معلمان سراسر کشور در ابراز همدردی با معلم محکوم، در شبکه های اجتماعی آمادگی خود را برای تحمل ضربات شلاق وی اعلام می کنند.»

کاربر دیگر از شاگردان او از محبوبیت‌اش و «ظلم وزارت آموزش و پرورش» نوشته است.

وزارت آموزش و پرورش «دولت تدبیر و امید» هم به باد انتقاد گرفته شد.

دادگاه چگونه برای یک معلم حکم شلاق صادر کرد؟

اتهامی که دادگاه به آن استناد کرده «ترسیم کاریکاتور توهین آمیز نسبت به وزیر آموزش و پرورش و معاون وی» است. به گزارش «پایگاه اطلاع رسانی جماران» دادگاه دفاعیات متهم «دایر بر اینکه این مطالب در قالب طنز منتشر شده را غیر موجه و غیر مستدل» دانسته و بر اساس ماده ۶۰۹ قانون مجازات اسلامی او را محکوم به شلاق کرده است.

هم‌چنین گفته شد که رای صادره ظرف مدت ۲۰ روز قابل تجدیدنظر خواهی است. کاری که رضا نهضت از آن خودداری کرد. و گفت حاضر نیست از دادگاه تقاضای تجدیدرنظر کند.  

واکنش وزیر آموزش و پرورش به فضای اعتراضی

اعتراض‌ها به حکم شلاق برای یک معلم بی‌اثر نبود و ‌نتیجه داد. آموزش و پرورش در بیانیه‌ای اعلام کرد که از این اقدام صرفنظر کرده است.

در بیانیه آمده است که رضا نهضت به اتهام «نشر اکاذیب، توهین و هتک حرمت و نقض حریم نظام تعلیم و تربیت و خروج از دایره نقد منصفانه و همچنین ایجاد شبهات و فرافکنی در جامعه فرهنگیان» محکوم شناخته شده، با این همه، وزارت آموزش و پرورش «از حق قانونی خود گذشت می‌نماید و امیدوار است ازاین پس ضمن حفظ احترام متقابل و در نظر گرفتن رسالت و اخلاق حرفه‌ای در مسیری گام بردارند که به ارتقای نظام تعلیم و تربیت منتهی شود.»

این وزارتخانه هم‌چنین مدعی شده است که «پاسخگویی شفاف» به انتقادات و شبهات و «اطلاع رسانی به موقع و صادقانه بخشی از سیاست‌های اطلاع رسانی و تبیین‌گری وزارت آموزش و پرورش بوده است و با همین رویکرد کما فی السابق از نقدهایی که به نظام آموزشی می‌شود در جهت ارتقای نظام تعلیم و تربیت استفاده خواهد کرد.»

امنیتی شدن فضای فرهنگی

سایت «صدای معلم» که بخشی از اخبار مربوط به معلمان و فضای آموزش و پرورش را انعکاس می‌دهد، در گذشته نیز نسبت به امنیتی کردن فضای آموزش و پرورش هشدار داده است.  این سایت در بهمن ماه سال گذشته در رابطه با یک شکایت دیگر نوشت:

«شکایت علیه معلمان منتقد و رسانه های مستقل معلمی از زمان به وزارت رسیدن « سیدمحمد بطحایی » آغاز گردید.» این سایت  تاکید کرده که ممکن است «در کار رسانه به ویژه آن هایی که حرفه ای کار نمی کنند ایرادها و انتقاداتی وارد باشد» اما این «به هیچ وجه نمره قبولی به روابط عمومی های وزارت آموزش و پرورش نمی دهد و باید به این موضوع تلخ اذعان کرد که مدیران وزارت آموزش و پرورش در سطوح مختلف به رسانه های مستقل و افکار عمومی پاسخ گو نیستند» .

این سایت همان زمان از احضار گروهی از معلمان در نقاط مختلف کشور به دادگاه خبر داد و نوشت این وضعیت تقریبا تا پایان دوران وزارت بطحایی و استعفای وی استمرار یافت .در این دوره برای برخی از فعالان صنفی معلمان نیز در «هیات‌های تخلفات اداری وزارت آموزش و پرورش» پرونده تشکیل شده و علیه رسانه « صدای معلم » نیز «شکایت‌هایی اقامه» شده است .

بنابر گزارش این سایت «آخرین مورد شکایت وزارت آموزش و پرورش علیه مدیر کانال تلگرامی " اخبار فرهنگیان" بود که با دستور مستقیم "جواد حسینی" سرپرست پیشین وزارت آموزش و پرورش شکایت پس گرفته شد». صدای معلم به جواد حسینی پیشنهاد کرد که «مدیران زیرمجموعه خود را موظف کند که حق شکایت از هیچ رسانه ای را ندارند!»

هم‌چنین از وزیر آموزش و پرورش و سایر مسئولان خواست به «امنیت فرهنگی» معلمان احترام بگذارند و از سوق دادن محیط تعلیم و تربیت به سوی «فرهنگ امنیتی» خودداری کنند .

سرکوب معلمان و فرهنگیان

فضای حاکم بر آموزش و پرورش در ایران همواره با سرکوب خواست‌های معلمان و فرهنگیان توام بوده است. کانون صنفی معلمان بارها از معضلاتی مانند "شرایط بد اقتصادی، فساد ناشی از انحصار ثروت و قدرت، تبعیض و بی‌عدالتی‌های گسترده" شکایت کرده است. معلمان و فرهنگیان بازنشسته بارها تلاش کرده‌اند با تجمع در مقابل مجلس صدای اعتراض خود را به گوش مسئولان برسانند.

یکی از این موارد تحصن آنها در دوم دیماه گذشته و به فراخوان شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران بود که می‌خواستند با همبستگی خود در این روز "تلنگری به مسئولان" بزنند. این خواست با استقبال معلمان در شهرهایی چون بوشهر، سقز، سنندج، مریوان، شیراز، صفاشهر استان فارس، منطقه زیویه کردستان، مشهد و ده‌ها شهر دیگر روبرو شد.

اعتراضات معلمان برای خواست صنفی‌شان تا امروز عمدتا با سرکوب و زندان نمایندگان آنها پاسخ گرفته است. اما آنها نیز دست از مطالبه‌گری برنداشته‌اند.

بحران و سقوط فرهنگی

امسال و در روز جهانی معلم (پنجم اکتبر) شورای هماهنگی تشکل های صنفی فرهنگیان ایران در بیانیه‌ای نوشت: «سالهاست که با تعلیق قانون فعالیت های مدنی و تبعید حق کنشگری صنفی، عملا فرهنگیان را برخلاف مفاد اصل نهم قانون اساسی ازحق مسلم و قانونی خود، محروم و زمینه برخوردهای قهری و غیراصولی با کنشگران صنفی را فراهم نموده اند. در ژرفنای تاریک همین خلا قانونی است که تعدادی از معلمان دغدغه مند و متعهد با زنجیری از پوسته تفسیری قوانین، گرفتار اخراج، تبعید وحبس های طولانی مدت آن هم درزندان‌های غیربهداشتی شده‌اند و حتی از مرخصی‌های متعارفی که جانیان و اختلاسگران نیزازآن بهره‌مندند، محروم می‌باشند».

شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران تفکر کنونی حاکم بر سیاست گذاری‌های آموزشی را به شدت نقد کرده است؛ از جمله «دخالت نهادهای موازی در تصمیم سازی‌های آموزشی، پولی‌سازی آموزش، محتوای غیرعلمی کتب درسی ومدیریت‌های عقیم در تولید فراورده‌های اندیشگانی» که حاصل آن بحران و سقوط بیشتر فرهنگی است.