روایتی از خلق و ماندگاری یک بند؛ «باز این چه شورش است»

امیر آذین کارگردان فیلم مستند «ترکیب بند» در گفتگو با خبرنگار مهر درباره ساخت این مستند گفت: تقریباً چند سالی به این مساله فکر می‌کردم که چه چیزی به غیر از خود واقعه عاشورا و قیام امام حسین (ع) در ذهن‌ها ماندگار شده است. تا اینکه بعد از پژوهش‌هایی که انجام دادم به بند «باز این چه شورش است» رسیدم، کتیبه‌های «باز این چه شورش است» طی ۳ نسل همچنان خاطره‌انگیز بوده و هست. یک فضای عجیبی در این کتیبه‌ها وجود دارد که همچنان هر وقت بحث محرم و قیام عاشورا می‌شود، ناخودآگاه این بند در ذهن همه نقش می‌بندد.

وی بیان کرد: این مساله برای من بسیار جذاب بود و تصمیم گرفتم تا مستندی درباره این کتیبه بسازم. در همین راستا تاریخ شکل‌گیری «باز این چه شورش» است را بررسی کردیم تا بدانیم محتشم کاشانی چگونه این شعر را سروده است.

این مستندساز تاکید کرد: روایت‌های مختلفی در چگونگی سرودن این شعر وجود دارد، برخی روایات می‌گوید که بند به بند این شعر به محتشم کاشانی الهام شده است. در آخر این مستند نیز آقای بنی فاطمه یکی از این روایت را می‌خواند تا مخاطب از آن مطلع شود.

وی ادامه داد: با آقای امین فروغی که یکی از پژوهشگران شناخته شده در این حوزه است، صحبت کردیم همچنین با آقای گرمارودی نیز گفتگوهایی داشتیم.

آذین گفت: از دیگر کسانی که در این مستند با ما همکاری داشتند می‌توان به عباس سجادی شاعر و موسیقیدان اشاره کرد، وی درباره این شعر گفته است که «باز این چه شورش است» مانند تابلوی ظهر عاشورای آقای محمود فرشچیان است، در واقع در ایام عاشورا معمولاً این بند و این تابلو در ذهن مردم نقش می‌بندد.

وی توضیح داد: در این مستند با چند نفر از شاعران مختلف صحبت کردیم که تا این شعر را بررسی کنیم، که از آن جمله می‌توان به محمود حبیبی کسبی اشاره کرد که به عنوان شاعر آیینی با وی مصاحبه شده است. عباس سجادی نیز درباره طنین و آهنگ این بند در مستند «ترکیب بند» صحبت کرده است.

این مستندساز با اشاره به سختی ساخت آثار مذهبی در حوزه مستند بیان کرد: ساخت مستند در حوزه مذهبی به خصوص با موضوع عاشورا بسیار سخت است هم از لحاظ ساخت و هم به لحاظ محتوا، زمانی که این مستند را می‌ساختم یک جاهایی از کار نمی‌دانستم چه کار می‌توان کرد، اما در نهایت با تلاش فراوان سعی در به پایان رساندن مستند کردم که خوشبختانه در این زمینه موفق بودم.

وی ادامه داد: این مستند ۲۶ دقیقه‌ای است و ساخت آن نزدیک به ۳ ماه طول کشید، در واقع حدود ۲ ماه تحقیقات روی این بند طول کشید و بعد از آن نزدیک به یک ماه جسته گریخته پلان‌ها را ضبط کردیم و پس از تولید آن نیز یک هفته به طول انجامید.

آذین با اشاره به اینکه موسیقی استفاده شده در این مستند کاملاً موسیقی هیات‌های مذهبی است، در پایان گفت: در حال حاضر با همکاری امین فروغی مشغول پژوهشی در زمینه نوحه هستم که از ابتدای شکل‌گیری نوحه تا به امروز است، این کار قرار است در ۳ قسمت ساخته می‌شود.