کتاب جدید قزوه تحلیل جامعه شناسانه سفر اربعین است

به گزارش خبرگزاری مهر، مراسم رونمایی از کتاب «پیاده تا خورشید» اثر علیرضا قزوه، با حضور محسن مؤمنی شریف نویسنده و رئیس سابق حوزه هنری، جواد سمنانی معاون آموزشی حوزه هنری، مهدی رمضانی معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد و محمدهادی ناصری مدیرکل کتابخانه های عمومی استان تهران برگزار شد. در این مراسم علیرضا قزوه نویسنده اثر، محمدعلی ربانی رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در دهلی نو، احسان الله شکرالهی رئیس مرکز مطالعات زبان فارسی در دهلی نو، سید سلمان صفوی رئیس مرکز مطالعات ایرانی-اسلامی لندن و مصطفی محدثی خراسانی عضو شورای محافل ادبی نهاد کابخانه های کشور از طریق سامانه وب‌کنفراس در این برنامه حضور پیدا کردند.

پیاده تا خورشید نگاهی واقعی به اربعین دارد

مؤمنی شریف، رئیس سابق حوزه هنری هم در این نشست گفت: من از همه هنرمندانی همچون قزوه که خاطرات خودشان را از راه پیمایی اربعین درقالب کتاب، شعر و عکس ثبت کردند تا لحظاتی از رستاخیز را جاودانه کنند تشکر می‌کنم.

وی خاطر افزود: در ۴ تا ۵ سفر همراه قزوه بودم و معتقدم جایگاه ایشان در ادبیات انقلاب اسلامی و ادبیات معاصر کشورمان جایگاه ویژه ای است این درحالی است که ایشان در گونه‌های مختلف شعر و غزل بی نظیر هستند و به طور کلی باید گفت که ایشان در هر زمینه‌ای که ورود می‌کنند، مانند رمان «برادر انگلستان» که اثر برجسته ای است، در سطح و طراز بسیار بالا هستند.

مؤمنی شریف ادامه داد: این سفرنامه را قزوه با نگاه طنز روایت کردند که نگاه طنز ایشان هم دلایلی دارد و آن این است که ایشان شخصیتی هستند که طنز در کلام و حرکاتشان سازی و جاری است. در واقع طنز، مفری برای ایشان به عنوان یک هنرمند است که روحیه حساسی دارند و با دیدن ناملایمات بیشتر از دیگران اذیت می‌شوند. این لطف خدا به آقای قزوه بوده که روحیه طنز را به وجود ایشان هدیه کرده و بار سنگین روزگار با این روحیه طنز کاهش می‌یابد.

وی گفت: قزوه دانش، ذوق و پختگی بالایی در ادبیات کشور دارند و اما در قیاس با سایر سفرنامه‌هایی که نوشته شده است، پیاده تا خورشید سفرنامه ای متفاوت است.

این نویسنده و عضو شورای برنامه ریزی حوزه هنری با اشاره به کتاب پیاده تا خورشید گفت: نویسنده در این اثر فرصتی یافته است تا با نگاه جامعه شناسی، به کسانی بپردازند که در کربلا حضور داشتند؛ چرا که با نگاه رثایی و مرثیه‌ای صرفاً شاهد زیبایی‌های اربعین خواهید بود که نگاه دقیقی نیست. اما مخاطب این اثر هم زیبایی و هم مردم شناسی را در این سفرنامه تجربه می‌کند. از سوی دیگر، معتقدم سفر اربعین یک سفر شور انگیز است که در عین اینکه کاملاً معنوی است اما سفری عاشقانه نیز هست.

وی افزود: مساله بعدی نگاه طنز در این کتاب است که به رندی آقای قزوه برمی گردد. لذا هنگامی که کسی سفرنامه می‌نویسد باید از خلوت گاه خودش هم چیزی بنویسد که معمولاً هنرمندان سعی می‌کنند به کسی اجازه ورود به خلوتگاه خودشان را ندهند بویژه در جاهایی که شما باید همه ی خودت را به نمایش بگذارید مثل حضور درحرم سیدالشهدا و آقای قزوه این کار را کرده است. حضور آقای ناصر فیض در این سفر هم از جمله عواملی است که باعث وجود طنز در این اثر شده چرا که ایشان سرشار از طنز و طنازی هستند.

به اعتقاد مؤمنی شریف، علیرضا قزوه با هوشمندی، نگاه طنزی را برای بیان خاطرات این کتاب انتخاب کرده است که این کار می‌تواند دست گرمی برای ایشان به جهت نگارش یک کار بزرگ برای راهپیمایی اربعین باشد.

توجه به بعد انسانی و فراملیتی و طنز از نقاط مثبت اثر است

در بخش دیگری از این مراسم ربانی رایزن فرهنگی ایران در دهلی نو هم که از طریق وب کنفرانس از هندوستان در این نشست حضور داشت، با بیان اینکه آشنایی بنده با قزوه به دلیل اشتهار او به شعر بود افزود: تیز بینی وگستره نگاهی که ایشان به پدیده‌های اجتماعی داشت نشان از قابلیت‌ها و هوش فرهنگی ایشان بود.

وی ادامه داد: پرداختن به موضوع اربعین که امروز یکی از بزرگترین پدیده‌ها و اجتماعات اثر گذار شیعه محسوب می‌شود، اهمیت بسیاری دارد. هرچند که آثاری تاکنون در این زمینه منتشر شده است اما با این نگاه که به عنوان یک پدیده مهم و از منظر اجتماعی و ادبی به آن پرداخته بشود موضوعی است که نویسنده توانسته به آن بپردازد و یک نگاه پدیدار شناسی و تحلیلی داشته باشد که این موضوع به همراه نگاه طنزی که ایشان دارند، این کتاب را برجسته‌تر کرده است.

رایزن فرهنگی ایران در دهلی نو ادامه داد: این کتاب مثل آثار و رمان‌های قزوه به دلیل برخورداری از ادبیات غنی، لطیف و روان، برای مخاطب مفید است و در عین اینکه دلبستگی و تعلق به اصل آئین اربعین را دارد اما به زوایای مغفول و حاشیه‌هایی پرداخته که از چشم رسانه‌ها پنهان مانده است. نویسنده در این کتاب، سعی کرده مسائل را فقط از جنبه‌های فردی و معنوی نگاه نکند بلکه کارکردهای اجتماعی پیاده روی و بحث جامعه شناختی را هم مورد بررسی قرار دهد. لذا توجه به بعد انسانی و فراملیتی و طنز این کتاب جزو نکات مثبت این اثر به شمار می‌رود.

ربانی گفت: می‌توان این کتاب را منبع مناسبی از صنف مردم شناسی عنوان کرد که با روایت‌ها و تجربیات نویسنده، این کتاب خواندنی‌تر شده است. هرچند که ساختار شکنی آقای قزوه؛ هم در اشعار و هم در این کتاب به خوبی دیده می‌شود. از این رو کتاب پیاده تا خورشید کتاب جذابی است.

شاعر ترکیب‌بندهای حماسی و جدی، سفرنامه ای طنزگونه نوشته است

احسان الله شکرالهی رئیس مرکز مطالعات زبان فارسی در هندوستان در این نشست گفت: آشنایی من با نثر قزوه با مطالعه یکی از این سفرنامه‌ها همراه بود و من قبل از اینکه ایشان به عنوان یک مسئول وارد هند شوند، کتاب قطارمهاراجه را مطالعه کرده بودم و فکر نمی‌کردم طنز در آثار استاد قزوه اینقدر مهم باشد. ایشان همان طور که در ادبیات منظوم و ادبیات آئینی و دفاع مقدس ما جایگاه رفیعی دارد در حوزه نثر و حوزه سفرنامه نویسی هم از موقعیت ممتازی برخوردار است. من به عنوان کسی که شاهد ویرایش نهایی این اثر بودم معتقدم ایشان در این کتاب ابتکار عملی به خرج دادند و یافته‌های چند سفر را با هم ترکیب کردند که این کار، کار راحتی نیست. ایشان با دقت وسواس‌گونه، کار ویرایش را انجام می‌دادند و آن را برای افراد مختلفی می‌فرستادند تا نظرشان را جویا شوند و دائماً به فکر پیرایش کار خودشان بودند و شاید یکی از رموز موفقیت ایشان در کارهایشان، همین مورد بوده است.

رئیس مرکز تحقیقات زبان فارسی در هندوستان تصریح کرد: توجه استاد قزوه به مقوله طنز یک چرایی را در اذهان شکل می‌دهد که چرا کسی که در ترکیب بندهای حماسی و قصیده‌های خودش جدی است، اینقدر توجه به طنز دارد و این امر هم از جوهره و ذات استادی ایشان خبر می‌دهد.

این کتاب باقیات و صالحات برای قزوه خواهد بود

رمضانی معاون توسعه کتابخانه ها و کتابخوانی نهاد کتابخانه ها ضمن ابراز خشنودی از رونمایی این کتاب در نهاد کتابخانه‌ها، گفت: امیدواریم این کتاب در آینده در قفسه کتابخانه ها قرار بگیرد تا کسانی که توفیق سفر اربعین که یک سفر آرمانی برای ما شیعیان محسوب می‌شود را نداشتند، با مطالعه این کتاب راهی این سفر شوند. نقطه ثقل ما شیعیان، حضرت اباعبدالله (ع) است و ما این نقطه و مرکز اتحاد را یکبار دیگر در این کتاب چه از بُعد محتوا وچه از بُعد عنوان تجربه می‌کنیم. لذا بعد از هر اشکی، خنده‌ای در پی خواندن این کتاب بر لبان خواننده جاری خواهد شد و حتماً این کتاب باقیات و صالحات برای آقای قزوه خواهد بود. امیدوارم نگارش این قبیل کارها که کتاب‌های خوش خوانی با موضوع دین هستند، بیش از پیش گسترش یابند.

در این نشست مصطفی محدثی خراسانی کتاب پیاده تا خورشید را اثری مستند، موزون و خوش خوانی است که حکایت از سیر و سلوکی دارد که نوید رفتن به سمت خورشید و روشنایی دارد، توصیف کرده

مچنین سیدسلمان صفوی رئیس مرکز مطالعات ایرانی-اسلامی لندن این کتاب را یک منبع جدید برای محقق و دانشجوی فلسفه و کسانی که می‌خواهند تجربه دینی داشته‌باشند، معرفی کرد.

سمنانی معاون آموزشی حوزه هنری نیز این سفرنامه را در عین دارا بودن نکات آموزنده، دارای رگه‌هایی طنزآمیز دانست که خواننده را برای مطالعه تشویق می‌کند.

در این مراسم علیرضا قزوه که حضور دیپلماتیک در هندوستان دارند و از طریق وب‌کنفرانس در برنامه شرکت کردند، با بیان اینکه کتاب «پیاده تا خورشید» شامل ۸ سفرنامه است که ۵ سفرنامه آن مربوط به اربعین می‌باشد، گفت: آقایان مؤمنی شریف و سمنانی در برخی از این سفرها همراه من بودند و این سفرها هم هر ساله و پشت سرهم صورت گرفت و با وجودی که من سفرنامه‌هایی همچون سفرنامه مکه، سفرنامه شام، سفرنامه قطار مهاراجه، سفرنامه کرمان به نام پلاک ۱۴ دارم اما به دلیل اینکه ژانر سفرنامه نویسی برای من جدی است، همچنان قصد دارم در این زمینه دست به قلم باشم.