آیینی که در طول ۱۲۰۰ سال شکل گرفت

آیین معنوی «زیارت رضوی» که در طول ۱۲۰۰ سال گذشته تا امروز به واسطه ادای احترام و تعظیم و زیارت حرم امام رضا (ع) در حالت تشرف به این حرم و حتی از راه دور، شکل گرفته است، دی ماه سال گذشته در فهرست آثار ناملموس (معنوی) کشور به ثبت رسید.

به گزارش ایسنا، بعد از گذشت حدود ۱۲۰۰ سال از شهادت امام رضا (ع)،  زیارت حرمِ امام هشتم، که با عنوان«زیارت رضوی» از جنبه‌های مختلف مورد توجه بوده، در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.

آیینی که آداب و رسوم و باورهای مختلفی را در طول سال‌های گذشته در خود جای داده و به همین واسطه نیز به عنوان «میراث‌فرهنگی ناملموس مذهبی» کشور مدنظر قرار گرفته است.

«چاووش خوانی در مبدأ»، «توقف در تپه سلام‌های متعدد قبل از مشهد»، «سلام دادن به آن حضرت در داخل شهرمشهد»، «تشرف بارگاه ملکوتی حضرت (ع)»، «خواندن زیارت‌نامه» و «ادای احترام و تعظیم و زیارت از راه دور» و «نسبت دادن عنوان "مشهدی" به زیارت کنندگان پس از بازگشت از سفر زیارتی» جزو این آیین و رسوم‌ها درآمده‌اند، آدابی که در بین تمام ادیان اسلامی وحتی در بین سایر مذاهب نیز به عنوان یک سنت پسندیده متداول است.

ثبت این اثر معنوی با گستره‌ی ملی ایران، مقدمه‌ای بر انجام پژوهش‌های مرتبط با آداب و رسوم، باورها، سنت‌ها و اعتقادات اقوام ایرانی و زمینه‌ای برای بازشناسی، حفظ وترویج آن‌ها در همه‌ی کشور است.

غنای موضوع «زیارت رضوی» با گستره‌ی ملی و جهانی، به عنوان مفهومی جهان‌شمول که در بین ادیان مختلف مشترک است، مدنظر قرار دارد و در مکان‌های مقدس به قصد تکریم و تعظیم و انس گرفتن با تشرف باطنی و یا حضور معنا شده‌اند.

ابوالفضل مکرمی‌فر - مدیر کل میراث فرهنگی خراسان رضوی - بعد از ثبت ملی این آیین جهان‌شمول تاکید کرده بود: «در دین اسلام به ویژه در آیات قرآن کریم به موضوع زیارت اشاره شده و روایات متعددی بر فضیلت زیارت خاندان نبوت و امامت تأکید دارد و اهداف و آثار فراوانی برای آن شمرده شده که در فرهنگ اسلامی برای اعمال عبادی ازجمله زیارت، آداب و دستورهای ویژه‌ای وجود دارد.  پس از هجرت تاریخی-سیاسی حضرت رضا (ع) از مدینه به مرو، به استناد منابع موثق، ارادتمندان آن امام در طول مسیر و در شهرها و روستاهای ایران به زیارتش می‌شتافتند، اما پس از شهادت ایشان در سال ۲۰۳ قمری، محل خاکسپاری امام هشتم (ع)، به نام «مَشهدِ طوس» مطاف زائران‌اش از اطراف شد و نخستی بارقه‌های زیارت رضوی درخشیدن گرفت و به تدریج ابعاد این موضوع گسترش یافت.»

مکرمی فر می گفت: برخی از این آداب شامل غسل زیارت قبل از تشرف به حرم، پوشیدن لباس پاک، کوتاه برداشتن گام‌ها هنگام حرکت به سمت روضه مقدس و با آرامی و وقار حرکت کردن، پا برهنه بودن هنگام تشرف به روضه منوّر، خوش بو کردن، توجه و حضور قلب داشتن در وقت رفتن به حرم مطهّر، توقف در آستانه حرم شریف و اجازه ورود خواستن، بوسیدن آستانه مبارک، سجده کردن برای خدا به شکرانه توفیق زیارت، داخل شدن به حرم با پای راست و خارج شدن از آن با پای چپ، نزدیک شدن به ضریح از پیش روی، ایستاده بودن هنگام زیارت، گفتن تکبیر، خواستن حاجت برای خود و برادران دینی است.

آیین معنوی «زیارت رضوی» با پیشنهاد اداره کل میراث فرهنگی خراسان رضوی و با همکاری آستان قدس رضوی، نهم دی ماه ۱۳۹۸ به شماره ۲۰۱۵ در فهرست میراث معنوی کشور به ثبت رسید.

انتهای پیام