تالاب بین‌المللی "کانی‌برازان" مهاباد میزبان مهاجران پاییزی

به گزارش ایرنا، این روزهای پاییزی که هوا در مناطق شمالی رو به سردی می‌رود، تالاب بین‌المللی "کانی‌برازان" مامن پرندگان مهاجری شده که از سیبری و مناطق شمالی کوچ خود را به مناطق جنوبی آغاز کردند و مدتی را در این تالاب به استراحت و تغذیه می‌پردازند.

سر و صدای پرندگان مهاجر که در این پهنه آبی در حال صید آبزیان هستند، از دور شنیده می‌شود و کلنی‌های چند صد قطعه‌ای از انواع مرغابی‌ها، خوتکاها و چنگرها که در آنها پرندگان پیر و جوان حضور دارد، بسیار تماشایی است.

برخی از پرندگان، نیزارها و بیشه‌زارهای حاشیه تالاب و برخی دیگر آب‌های کم‌عمق را برای استراحت برگزیده اند و منتظر فرارسیدن زمان مناسب برای ادامه کوچ خود به مناطق جنوبی و گرمتر هستند. 

دست طبیعت نیز زمینه را برای این مهمانان زیبای تالاب فراهم کرده و با وجود اینکه هنوز بارش چشمگیری در این منطقه ثبت نشده اما آب تالاب افزایش پیداکرده و زهکش‌های منتهی به تالاب دوباره احیا شده و ورودی آب افزایش پیدا کرده است.

پهنه آبی تالاب "کانی‌برازان" مهاباد ۱۱۰ هکتار افزایش یافت

رییس اداره حفاظت محیط زیست مهاباد گفت: همزمان با شروع فصل پاییز و کاهش میزان استفاده کشاورزان از آب، پهنه آبی تالاب بین‌المللی "کانی‌برازان" این شهرستان ۱۱۰ هکتار افزایش یافت.

فاروق سخنور اظهار داشت: در مردادماه که آب تالاب کاهش پیدا می‌کند پهنه آبی تالاب کانی‌برازان به ۲۹۰ هکتار کاهش پیدا کرده بود که هم اینک مساحت آن به ۴۰۰ هکتار افزایش یافته است.

وی با اشاره به افزایش حجم آب تالاب اضافه کرد: حجم کنونی آب این تالاب به حدود ۲ میلیون متر مکعب رسیده و عمق آب در برخی مناطق به بیش از ۸۵ سانتی‌متر رسیده است.

رییس اداره حفاظت محیط زیست مهاباد گفت: از اواخر شهریور هر سال با توجه کاهش استفاده کشاورزان از آب رودخانه‌ها و چاه‌های آب، زهکش‌ها و چشمه‌های منتهی به تالاب کانی‌برازان دواره احیا شده و پهنه آبی این تالاب گسترده‌تر می‌شود.

وی افزود: در فروردین ماه امسال که تالاب بین‌المللی "کانی‌برازان" سرریز کرد حجم آب ذخیره شده در این تالاب به بیش از هفت میلیون متر مکعب و پهنه آبی آن به ۸۶۶ هکتار رسیده بود.

کانی‌برازان مهاباد میزبان ۹ هزار قطعه پرنده مهاجر شد

رییس اداره حفاظت محیط زیست مهاباد گفت: تالاب بین‌المللی "کانی‌برازان" این شهرستان میزبان بیش از ۹ هزار قطعه پرنده مهاجر آبزی و کنارآبزی شد.

فاروق سخنور اظهار داشت: با شروع فصل پاییز و سردشدن نسبی هوا در مناطق شمالی، هزاران قطعه پرنده مهاجر شامل انواع خوتکا، اردک سرسبز و اردک نوک‌پهن وارد بین‌المللی "کانی‌برازان" شدند.

وی اضافه کرد: هم اکنون بیشترین جمعیت پرندگان مهاجر در این تالاب مربوط به خوتکاها در حدود هشت هزار قطعه، اردک سرسبز ۶۰۰ قطعه، ارک نوک‌پهن ۴۰۰ قطعه و لک‌لک ۱۰۰ قطعه است که با مهیا شدن شرایط مطلوب اسکان، وارد این تالاب بین‌المللی شده اند.

رییس اداره حفاظت محیط زیست مهاباد گفت: این پرندگان مهاجر در ادامه مسیر کوچ خود از شمال به جنوب، مدتی را در این تالاب به استراحت و تغذیه پرداخته و با کاهش دما در این منطقه، کوچ خود را به مناطق گرمتر ادامه می‌دهند.

وی اضافه کرد: تالاب بین‌المللی "کانی‌برازان" به دلیل تنوع غذایی و وضعیت و امنیت مناسب، به یکی از استراحتگاه‌ها و زیستگاه‌های مهم پرندگان در شمال غرب کشور تبدیل شده است که همه‌ساله پذیرای شمار زیادی از انواع پرندگان مهاجری آبزی و کنارآبزی است که در مسیر پرواز خود وارد این تالاب می‌شوند.

"سخنور" گفت: مدت حضور پرندگان مهاجر در تالاب "کانی‌برازان" متفاوت است و برخی از گونه‌های پرندگان زودتر و برخی دیگر دیرتر این تالاب را ترک کرده و بعضی نیز زمستان خود را در دیگر تالاب‌های منطقه سپری می‌کنند.

رییس اداره حفاظت محیط زیست مهاباد گفت: هم‌اکنون هزاران قطعه پرنده آبزی و کنارآبزی از جمله چنگر، اردک بلوطی، حواصیل خاکستری، پرستوی دریایی، اردک مرمری، باکلان کوچک، پلیکان سفید، چوب‌پا، کشم بزرگ و عروس غاز در این تالاب زیست می‌کنند.

ایجاد ۲ لاگن طبیعی در کانی‌برازان 

رییس اداره حفاظت محیط زیست مهاباد گفت: ۲ لاگن طبیعی و مصنوعی (تالاب‌ها یا دریاچه‌ها دست ساز کوچک) به مساحت یک هکتار و به عمق یک متر به منظور بهبود کیفیت آب و کاهش آلاینده‌ها در تالاب بین‌المللی‌ کانی‌برازان ایجاد شد.

فاروق سخنور افزود: این لاگن‌ها ترکیبات ازته و فسفاته و فلزات سنگین را از آب می‌گیرد و موجب تصفیه آب تالاب می‌شود و از رشد بی‌رویه نی‌های تالاب و جلبک‌های مازاد جلوگیری می‌کند تا امکان زندگی به سایر گونه‌های جانوری و گیاهی میسر شود.

وی با بیان اینکه با دیار شدن این ۲ لاگن کفیت آب تالاب بهتر شده است اضافه کرد: لاگن‌ها کاهنده مواد آلی با استفاده از پوشش گیاهی لویی و نی است که به طور طبیعی کیفیت آب برای آبزیان و گیاهان را بهبود می‌دهد.

 وی با اشاره به راه‌اندازی ایستگاه پاییش آنلاین در تالاب کانی برازان اظهار داشت: با راه‌اندازی این ایستگاه از سال گذشته پایش آنلاین در این تالاب مولفه‌های عمق آب، میزان اکسیژن، دما، فشار و رطوبت تالاب رصد شده و به صورت آنلاین به دفتر تالاب‌های ایران ارسال می‌شود.

دستگیری شکارچیان و صیادان متخلف

در این فصل که تالاب بین‌المللی "کانی‌برازان" میزبان پرندگان مهاجر و بومی است، تعدادی از افراد سوجو، شبانه از فرصت استفاده کرده و به منظور شکار و صید ماهی به این تالاب بین‌المللی می‌روند و در نیمه نخست امسال محیطبانان اداره حفاظت محیط زیست مهاباد پنج شکارچی متخلف را در این تالاب دستگیر و ۸۰۰ مترمربع تور ماهی‌گیری صیادان متخلف را جمع‌آوری کردند.

فرمانده یگان حفاظت اداره حفاظت محیط زیست مهاباد با اشاره به حضور مستمر محیطبانان در تالاب کانی‌برازان گفت: از ابتدای امسال تاکنون محیطبانان در پایش‌های خود از این تالاب پنج شکارچی متخاف را دستگیر کرده و با تشکیل پرونده به مراجع قضایی تحویل دادند.

ابراهیم تمرین اقدم افزود: محیطبانان یگان حفاظت این اداره در پایش‌های خود در پهنه آبی این تالاب در ۲ عملیات در مجموع ۸۰۰ مترمربع تور ماهی‌گیری را جمع‌آوری کردند.

وی اضافه کرد: صیادان متخلف شبانه این تورهای ماهی‌گیری را به منظور صید ماهی و شکار پرندگان پهن می‌کنند و با دیدن محیطبانان با استفاده از تاریکی شب از محل متواری می‌شوند.

وی از اهالی روستاهای اطراف این تالاب بین‌المللی خواست برای حفاظت بیشتر از این مهمانان پاییزی تالاب، هر گونه ورود شکارچیان و افراد متفرقه را به نزدیکی تالاب را به محیطبانان مستقر در سایت پرنده‌نگری  "کانی‌برازان" گزارش دهند.

تالاب بین‌المللی "کانی‌برازان" مهاباد با وسعتی افزون بر ۹۱۰ هکتار یکی از مهمترین تالاب‌های اقماری جنوب دریاچه ارومیه و با ارزش‌ترین زیستگاه‌های انواع پرندگان آبزی و کنار آبزی مهاجر و بومی درشمال غرب کشور به شمار می‌رود.
این تالاب که به دلیل موقعیت ویژه و شرایط زیستی منحصر بفرد خود در سال ۱۳۸۵ به عنوان منطقه شکار ممنوع معرفی شد، به نخستین پناهگاه حیات وحش آذربایجان‌غربی تبدیل و به این ترتیب به عنوان یکی از مناطق چهارگانه کشور با جایگاه قانونی معرفی شده است.

براساس آخرین بررسی‌ها تعداد ۷۵ گونه پرنده آبزی و کنارآبزی متعلق به ۱۱ خانواده در این تالاب شناسایی شده است که در صورت اضافه کردن گونه‌های خشکی‌زی، این تعداد به بیش از ۱۸۰ گونه خواهد رسید که همین امر اهمیت تالاب را بیش از پیش آشکار می‌سازد.

از گونه‌های مهم پرندگان این تالاب می‌توان به فلامینگو، چنگر، اردک بلوطی، اردک سرسفید، حواصیل خاکستری، پرستوی دریایی، اردک مرمری، باکلان کوچک، پلیکان سفید، چوب پا، کشم بزرگ و عروس غاز اشاره کرد.
در میان این پرندگان انواع نادری چون خروس کولی دم‌سفید، اردک سرسفید، اردک مرمری نیز که در فهرست پرندگان در خطر انقراض هستند نیز دیده می‌شود که تاکنون در کمتر تالابی از کشور مشاهده شده است.

در کانی‌برازان تاکنون ۴۵ گونه گیاهی از ۳۵ جنس و ۱۷ خانواده شناسایی شده است که این گیاهان ۲۱ جامعه گیاهی را تشکیل می‌دهد و بیشتر گونه‌های شناسایی شده از خانواده اسفناج Chenopodiaceae و گندمیان Graminae بوده و گونه‌های شناسایی شده در داخل تالاب نیز شامل نی، بوریا، جگن و گز است.

در شهرستان مهاباد علاوه بر تالاب بین‌المللی "کانی‌برازان"، تالاب‌های دایمی "حسن‌خان" و "قوپی‌باباعلی" و تالاب‌های فصلی دیگری از جمله "گروس"، "داشخانه" و "قره‌قشلاق" نیز وجود دارد.

مهاباد در جنوب آذربایجان‌غربی واقع شده است.