جای خالی کنسرت و برنامه‌های زنده، جولان فناوری‌های نوین

فرزاد مظفری: در دورانی که حفظ فاصله اجتماعی اصلی اجتناب‌ناپذیر است، نمی‌توان در کنسرت‌های شلوغ دل به آهنگ داد و همراه دیگران آنچه بر صحنه می‌گذرد را تجربه کرد.

در دنیای هراسان از ویروس کرونای جدید دیگر خبری از جشنواره‌های شلوغ موسیقی نیست. خواننده‌ها و گروه‌های پرآوازه موسیقی روی صحنه نمی‌روند و استعدادهای نوظهور هم باید از راه دور هنرشان را به نمایش بگذارند. یعنی بخش مهمی از صنعت سودآور موسیقی از حرکت ایستاده است.

زیان‌های چند صد میلیون دلاری و امید به آینده

بحران لغو جشنواره‌ها، کنسرت‌ها و دیگر برنامه‌های زنده، زیان بزرگی برای دنیای موسیقی است. بی‌شک «موسیقی زنده» بخش عمده‌ای از درآمدش را در سال شیوع کووید۱۹ از دست می‌دهد.

بر مبنای تحلیل پی‌دابلیوسی (پرایس‌واترهاوس‌کوپرز) در سال ۲۰۲۰ پولی که از فروش بلیت و اسپانسرشیپ برنامه‌های زنده به دست آمده، با افت ۶۴ درصدی نسبت به سال پیش، بیش از ۱۸ میلیارد دلار کم شده است.

البته درآمد برنامه‌های زنده در سراسر جهان همچنان رقم قابل توجهی است و در سال ۲۰۲۰ که شیوع کرونا همه معادلات را به هم زده، به چیزی فراتر از ۱۰ میلیارد دلار می‌رسد. از این مجموع بیش از ۸ میلیارد با فروش بلیت و حدود ۲ میلیارد از اسپانسرشیب به دست آمده است.

کوچک شدن سهم برنامه‌های زنده از کل بازار موسیقی جهان، سبب شد که برای نخستین بار از سال ۲۰۰۰ به این سو فعالان عرصه موسیقی از فروش محصولات بیش از  برگزاری کنسرت و برنامه‌های زنده پول درآورند.

به گزارش ددلاین، کمپانی بزرگ «لایونیشن» که در آمریکای شمالی برنامه‌های زنده را برنامه‌ریزی، تبلیغ و اجرا می‌کند، پس از شیوع کرونا ۹۸ درصد درآمدش را از دست داده و بیش از نیم میلیارد دلار زیان دیده است. این در حالی است که در مدتی مشابه، یکسال پیش از این نزدیک به ۲۰۰ میلیون دلار سود برده بود.

این زیان عظیم در حالی رقم خورده است که به گفته مدیرعامل کمپانی، بیش از دو سوم خریداران بلیت پس از لغو شدن کنسرت‌ها پولشان را پس نگرفته‌اند به این امید که در برنامه‌های آتی از آن استفاده کنند. البته شرایط این‌طور نخواهد ماند و این شرکت که مالک کمپانی «تیکت‌مستر» است برای برنامه‌های سال ۲۰۲۱ تا کنون بیش از ۱۹ میلیون بلیت فروخته است.

این رویدادها خبری خوشایند برای فناوری‌های نوین موسیقی مثل «استریمینگ» است که از چندین سال پیش کم‌کم جای پای محکمی در صنعت پیدا کرده‌اند. حالا با شیوع کووید۱۹ پیش‌بینی‌ می‌شود که نرخ رشد آن در سال‌های پیش رو تندتر شود.

بازار پررونق و یک رویداد عجیب

موسیقی آرام‌بخش روان است و در دوران همه‌گیری بیماری و اضطراب، مشتری زیاد دارد. با در نظر گرفتن این واقعیت، رشد در بازار فروش آثار موسیقایی در این دوران دور از انتظار نیست. در بزرگترین بازارهای موسیقی‌ جهان فروش هم کلی محصولات موسیقی با رشد روبه‌رو شده است.

بر اساس آمارهای انجمن صنعت ضبط موسیقی ایالات متحده آمریکا، در نیمه نخست سال ۲۰۲۰ علیرغم شیوع کرونا درآمد فروش محصولات ضبط‌شده موسیقی در آمریکای شمالی با رشد ۵ درصدی به بیش از ۵ میلیارد دلار رسیده است.

در این بین امسال برای نخستین بار پس از ۲۰ سال فروش صفحات گرامافون از فروش سی‌دی پیشی گرفت و بخش عمده بازار ۲۳۲ میلیون دلاری نسخه‌های فیزیکی محصولات موسیقی ( بیش از ۶۲ درصد ) را از آن خود کرد. البته باید در نظر داشت که نسخه‌های فیزیکی فقط ۴ درصد بازار فروش محصولات موسیقی را به خود اختصاص داده‌اند.

حالا دیگر حکمفرمای بلامنازع بازار موسیقی سرویس‌های پخش آنلاین (استریمینگ) موسیقی هستند که در سال ۲۰۲۰ بیش از ۸۵ درصد بازار را به خود اختصاص داده‌اند. درآمد این بخش از صنعت موسیقی در آمریکای شمالی بیش از ۴ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار بود. امسال در دوران کرونا تعداد کاربران سرویس‌های پولی استریم موسیقی در آمریکا از ۵۸ میلیون به ۷۲ میلیون کاربر رسیده است. کاربرانی که ترجیج می‌دهند هنگام موسیقی گوش دادن از شر آگهی‌های بازرگانی در امان بمانند.

تاثیر منفی شیوع کرونا در بخش جذب آگهی‌های بازرگانی برای سرویس‌های رایگان پخش موسیقی روی داده و همین باعث کند شدن آهنگ رشد این بخش از بازار شده است. نرخ رشد این بخش از صنعت موسیقی در سال ۲۰۲۰ به ۳ درصد رسیده و در مقایسه با سال قبل نصف شده است.

دانلود دیجیتال هم از بخش‌های مهم درآمدزایی بازار موسیقی‌های ضبط‌شده است. این بخش در نیمه نخست سال ۲۰۲۰ حدود ۶ درصد کل بازار را به خود اختصاص داده است.

امید به آینده

آنچه مشخص است، شیوع کووید۱۹ بر بخش مهمی از صنعت موسیقی (برنامه‌های زنده)، تاثیر مخربی گذاشته است. کمپانی‌های بزرگ فعال در این عرصه با مدیریت‌ هزینه‌ها امیدوار هستند که در سال ۲۰۲۱ به شرایط پیش از کرونا برگردند، امیدی که هنوز تضمینی برای آن وجود ندارد.

البته در صنعت موسیقی هم مثل سینما، فناوری‌های نوین سود زیادی از همه‌گیری برده‌اند. آن‌ها همان چیزی را ارائه می‌کنند که اکنون از ملزومات زندگی اجتماعی است؛ خدمات از راه دور.

اینجا بیشتر بخوانید: وقتی خانه‌ها سینما می‌شوند

۲۴۱۲۴۱