آموزش و راه‌اندازی پلیس ویژه راهکار مقابله با کودک‌آزاری در جامعه

به گزارش ایرنا، کودک آزاری رفتاری از طرف بزرگسالان (والدین، سرپرستان، معلمان و ...) نسبت به کودکان است که به سلامت جسمی و روانی آنها آسیب می‌زند که این معضل روز به روز در حال گسترش است به طوری که انتشار برخی از این چالشها در شبکه های اجتماعی روح و جان جامعه می آزارد.

کودک آزاری شامل انواع جسمی، عاطفی، روانی، غفلت، سوء استفاده در اشکال مختلف (جنسی، بهره کشی اقتصادی و... ) است اما برخی از انواع کودک آزاری پیامدهای جدی‌تری دارد و به جنبه خاصی از رشد کودک محدود نمی‌شود، بلکه اثرات آن تا بزرگسالی ادامه می‌یابد و در بسیاری از مواقع به ادامه یافتن چرخه کودک آزاری می‌انجامد به طوریکه کودک قربانی در بزرگسالی تبدیل به فردی آزارگر می‌شود.

زمانی که کودک آزاری به شکل ساختاری اتفاق می‌افتد کودک توسط فرد یا افراد مورد آزار قرار نمی‌گیرد، بلکه آسیبی که به کودک وارد می‌شود از ساختارهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی جامعه ناشی می‌شود.

نمونه دیگر کودک آزاری، کودکان بازمانده از تحصیل هستند که گاهی در سنین پایین نیز مجبور به ازدواج می‌شوند. هر دو این موارد به سلامت جسمی و فکری کودک آسیب وارد می‌کند. تبعیض جنسی بین کودکان دختر و پسر نیز از جمله موارد کودک آزاری است که در اغلب خانواده ها این مورد را می توان مشاهده کرد.

در حوزه آموزش نیز رفتارهایی از جمله رقابت، آموزش مبتنی بر حافظه، نمره گرایی، فضاهای نامناسب آموزشی، کمبود مدرسه، تعداد زیاد دانش‌آموزان، تکالیف زیاد درسی که مانع استراحت و خواب کافی آنها باشد نیز از مصادیق کودک آزاری محسوب می‌شود.

مشارکت سازمان‌های دولتی و غیردولتی، مراکز علمی و پژوهشی، خانواده‌ها و خود کودکان نقش مهمی در کاهش کودک آزاری دارند.

در کشور ما نیز قوانین حمایتی در این خصوص پیش بینی شده است. براساس این قوانین در صورتی که افراد شاهد کودک آزاری باشند اما نسبت به گزارش این موارد به نهادهای قانونی خودداری کنند نیز مرتکب جرم شده‌اند.

در همین رابطه عضو هیات‌ علمی گروه حقوق دانشگاه اصفهان فعالیت پلیس ویژه کودک را یکی از راه‌های مقابله با کودک‌آزاری دانست و گفت: کودکان باید آموزش ببینند که خشونت علیه خود را گزارش دهند.

قدرت‌اله خسروشاهی در حاشیه  این همایش مجازی با عنوان "محوریت ارزیابی قانون حمایت از کودکان و نوجوانان" که در کتابخانه مرکزی  اصفهان برگزار شد به ایرنا گفت: برای بررسی یک آسیب اجتماعی باید تمام مراحل آن از قبل از وقوع تا پس از آن را بررسی کرد.

وی بیان کرد: امروزه پیشگیری از جرم به صورت علم و تخصص درآمده و باید سیاست جنایی پیشگیرانه را دنبال کنیم.

این حقوقدان با بیان اینکه در بخش پیشگیری آن‌طور که باید و شاید خوب عمل نکرده‌ایم، افزود: آموزش و فرهنگ‌سازی مرحله نخست پیشگیری از خشونت خانگی و کودک‌آزاری است و متاسفانه بسیاری از والدین نمی‌دانند کاری که انجام می‌دهند خشونت علیه کودک و نوجوان محسوب می‌شود بلکه گمان می‌کنند کودک را تربیت می‌کنند و برخی قوانین ما این امر را تشدید می‌کند.

وی ادامه داد: شناسایی خانواده‌هایی که احتمال کودک‌آزاری و خشونت خانگی در آن‌ها وجود دارد دومین گام پیشگیری از کودک‌آزاری است و در مرحله سوم که مربوط به پس از وقوع خشونت علیه کودک است نباید به سراغ قانون و مجازات برویم و باید به رفع مشکلات خانواده بپردازیم.

خسروشاهی با بیان اینکه کودکان باید آموزش ببینند که خشونت علیه خود را گزارش دهند، گفت: باید مانند بسیاری از کشورهای دنیا پلیسی ویژه کودک داشته باشیم که در این زمینه بسیار ضعیف عمل کرده‌ایم.

برخورد با آسیب‌های اجتماعی منفعلانه است

خسروشاهی با اشاره به اینکه در برخورد با آسیب‌های اجتماعی انفعالی برخورد می‌شود، تصریح کرد: در کشور ما علم جرم‌شناسی هنوز جایگاه خود را پیدا نکرده است.

عضو هیات‌ علمی گروه حقوق دانشگاه اصفهان افزود: براساس جرم‌شناسی بالینی، مجرم باید توسط تیمی متخصص مورد مطالعه شخصیتی قرار بگیرد و پرونده شخصیت برای او تشکیل شده و حتی مجازات او بر اساس این پرونده تعیین شود اما متاسفانه اکنون با اینکه تشکیل پرونده شخصیت در قانون مجازات اسلامی پیش‌بینی شده اما در دادگاه‌ها کوچک‌ترین توجهی به آن نمی‌شود.

در همین پیوند یک فعال اجتماعی در حوزه خانواده و مدیر سازمان مردم‌نهاد مهر سپهر گفت: در برخی موارد نهادهای متولی اجرای قوانین و کارشناسان شرح وظایف خود را به درستی نمی‌دانند و از قوانین حمایتی بی‌اطلاع هستند.

لیلا شمایلی در گفت و گو با ایرنا تاکید کرد: مردم به دلیل کاهش اعتماد اجتماعی از حضور در برنامه‌های آموزشی خودداری می‌کنند و نمی‌توانیم اعتماد اجتماعی را به سوی آموزش و آگاه‌سازی جلب کنیم.

وی اضافه کرد: جامعه‌ای که در آن زن و مرد را به جای جنس مکمل، جنس مخالف می‌خوانیم شاهد آزار کودکان و نوجوانان نیز خواهیم بود.

این فعال اجتماعی خاطرنشان کرد: اگر پدر رومینا در قتل فرزندش مقصر بود تقصیر مادر نیز کمتر نبود چون سال‌ها خشونت مرد علیه خود را تحمل کرد که در نهایت به قتل دخترش منجر شد.

وی با بیان اینکه پیش از اینکه به آموزش افراد جامعه بپردازیم باید مدیران و متولیان را آموزش دهیم ادامه داد: بدون قانون نمی‌توان وضعیت فعلی را اصلاح کرد اما بدون باور مردم نیز کاری از پیش نمی‌بریم و اگر صدها قانون تصویب شود مردم به دلیل باور نداشتن به آن‌ها، قوانین را دور می‌زنند.

یک جامعه‌شناس و استاد دانشگاه نیز با بیان اینکه کودک کار یک مسئله و کودک‌آزاری یک آسیب است که هر دو معلول شرایط اجتماعی هستند اظهار داشت: در حوزه آزار جنسی کودکان برخی قوانین فعلی باید اصلاح و بازنگری شود.

مرتضی پدریان با بیان اینکه در کنار حقوق کودکان باید وظیفه کودکان نیز در نظر گرفته شود افزود: تمرکز بیش ازحد بر حقوق کودکان، هم کارکرد مثبت و هم کارکرد منفی دارد که فرار از منزل، گرایش به آسیب‌های اجتماعی، تقابل میان والدین و فرزندان و تمایل به استقلال از خانواده از جمله پیامدهای منفی آن است.

وی بیان کرد: علت کودک‌آزاری اعم از کلامی، رفتاری و جسمی بی‌عدالتی‌های اجتماعی است و ساختارهای اجتماعی، جامعه ما را به سوی شکل‌گیری پدیده کودک‌آزاری، آزار جنسی و کودکان کار هدایت می‌کند.

قانون جدید حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان ضمانت اجرایی ندارد

این جامعه شناس با بیان اینکه قانون جدید حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان ضمانت اجرایی ندارد، خاطرنشان کرد: شاید این قوانین در جوامعی که از رفاه برخوردارند جواب دهد اما در کشور ما این قانون سیستم حاکمیت را فربه‌تر می‌کند تا جایی که اصل موضوع گم می‌شود. تا وقتی علت کودک‌آزاری و کودکان کار حذف نشده و ساختارهای اجتماعی اصلاح نشود، این معلول همچنان وجود خواهد داشت و جامعه بازتولیدکننده کودک‌آزاری و کودکان کار خواهد بود.

عضو هیات ‌علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با بیان اینکه همان‌طور که پشت هر زن موفق یک مرد قرار دارد، پشت هر زن آسیب‌دیده نیز یک مرد قرار دارد اظهارداشت: مردان به جای نقش حمایت‌گری باید در کنار زنان قرار گیرند و اگر خانواده‌ها به خودباوری و توانمندسازی دختران کمک کنند، زنان موفق‌تری خواهیم داشت.

زهرا برومند با بیان اینکه مسوولیت تربیت کودکان را نباید به دست والدینی که بیشتر از هیچ نمی‌دانند بسپاریم افزود: به لزوم افزایش باورپذیری مردم معتقدم اما بدون وجود قانون نمی‌توان باورپذیری مردم را اصلاح کرد بنابراین باید برای محافظت از کودکان قوانینی داشته باشیم و مجری این قوانین باید دولت و سازمان‌های مربوطه باشد.

نشست‌ تخصصی بررسی مسائل اجتماعی ایران با موضوع بررسی ابعاد حقوقی و اجتماعی پدیده کودک‌آزاری و خشونت خانگی با همکاری کمیسیون اجتماعی و محیط زیست شورای اسلامی شهر اصفهان و معاونت اجتماعی سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری برگزار شد.

کودک آزاری در اصفهان ۲۳ درصد افزایش داشت

معاون امور اجتماعی اداره کل بهزیستی استان اصفهان نیز درباره کودک آزاری در این استان گفت: در شش ماهه نخست سال‌جاری  ۲ هزار و ۲۰۰ مورد کودک آزاری در اورژانس اجتماعی ثبت شده است که کارشناسان برحسب موقعیت به این موارد ورود کرده اند.

مجتبی ناجی افزود: میزان کودک آزاری از ابتدای سال جاری تاکنون نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۳ درصد افزایش داشته است.

وی اضافه کرد: شهروندان و کودکان می‌توانند هرگونه کودک آزاری و خشونت علیه آنان را با شماره ۱۲۳ اورژانس اجتماعی اطلاع دهند.

معاون امور اجتماعی اداره کل بهزیستی استان اصفهان کودک آزاری را در انواع مختلف دانست و تصریح کرد: بیشترین مورد کودک آزاری از ابتدای امسال در استان مربوط به غفلت و بی‌توجهی بوده است و سوء رفتار و بدرفتاری عاطفی، آزار جسمی و آزار جنسی نیز در رده های بعدی قرار دارد. 

استان افزون بر پنج میلیون نفری اصفهان ۲۴ شهرستان دارد.

"کودک آزاری" عبارت است از هرگونه فعل یا ترک فعلی که باعث آزار روحی و جسمی و ایجاد آثار ماندگار در وجود یک کودک شود.
بر اساس پیمان‌نامه حقوق کودک، هر فرد زیر ۱۸ سال، کودک(یا نوجوان) محسوب می‌شود.