دلایل بهم ریختگی بازار روغن چیست؟

خبرگزاری فارس: به نقل از صدا و سیما یزدان سیف در مورد وضعیت ذخایر روغن گفت: در حال حاضر در فروشگاه‌های زنجیره‌ای و مراکز توزیع به میزان لازم روغن داریم و اتفاقی نیفتاده که این محصول کمیاب یا نادر شود بلکه امروز روغن در کشور به وفور وجود دارد.
مدیرعامل شرکت بازرگانی دولتی بیان داشت: با وجودی که مقدار زیادی مواد اولیه تهیه روغن در بنادر و گمرک در انتظار طی شدن مراحل ترخیص هستند، اما ذخایر راهبردی کشور که با تمهیدات دولت در سال ۹۲ رقم زده شد برای همین روز‌های سخت بود. امروز ذخایر راهبردی ما جبرانی برای نوسانات بخش خصوصی کشور است.

* اختلال در شبکه توزیع روغن خام از بندرگاه به کارخانه‌ها

وی از تولید ۸۵۲ هزار تن روغن خام برای واحد‌ها در سال جاری خبر داد و خاطر نشان کرد: بخشی از مشکل موجود روغن در جامعه به ایجاد اختلال در شبکه توزیع روغن خام از بندرگاه‌ها به کارخانه‌ها مربوط می‌شود. این اختلال به همراه افزایش در بخش صنفی سبب ایجاد شوک در یک هفته اخیر بازار روغن شده است.

* سرنخ مشکلات امروز بازار روغن در دست وزارت صمت و بانک مرکزی

محمود شه رضایی عضو هیأت مدیره انجمن صنفی روغن نباتی گفت: سرنخ برخی مشکلات امروز بازار روغن در دست وزارت صمت و بانک مرکزی است.
وی افزود: مشکلات ناشی از تخصیص ارز در زنجیره تأمین روغن مصرفی کشور در مردادماه به ستاد تنظیم بازار هشدار داده شده بود و طی این هشدار‌ها وزیر صنعت اسبق را از کمبود کالا به خصوص روغن آگاه کرده بود.

* هشدار در مورد کمبود روغن به وزیر سابق صمت

شه رضایی بیان داشت: متأسفانه وزیر سابق صمت در پاسخ به هشدار‌های ما در مورد کمبود روغن گفتند که، ما خودمان تنظیم بازار را بلدیم.
عضو هیات مدیره انجمن صنفی روغن نباتی شروع مشکل بازار روغن را تولید انبوه شرکت بازرگانی ایران در مهرماه سال قبل عنوان کرد و افزود: زمانی که شرکت بازرگانی ایران اقدام به تولید انبوه روغن مایع کرد دیگر برای شرکت‌های مصرف کننده، واردات روغن صرفه اقتصادی نداشت، زیرا روغن تولیدی داخل، ارزان‌تر از روغن وارداتی شده بود این موضوع تا سال ۹۹ ادامه یافت و با محدودیت‌های تخصیص ارز از سوی بانک مرکزی و سهمیه بندی شدن شرکت‌های دریافت کننده ارز دولتی مواجه شدیم.

* تخصیص ناعادلانه ارز برای واردات روغن

وی افزود: در فصل بهار وزارت صنعت معدن و تجارت به صورت ناعادلانه اقدام به تخصیص ارز کرد یعنی حدود ۲۵۰ میلیون دلار از میان شرکت‌های روغنی تقسیم شد، اما حتی یک دلار هم به شرکت‌های بزرگ تخصیص نیافت این در حالی بود که ثبت سفارش ما در گمرک حدود ۴۰۰ هزار تن بوده است.
شه رضایی تصریح کرد: در ۶ ماهه نخست امسال بانک مرکزی اقدام به تخصیص ۶۶۱ میلیون یورو میان شرکت‌های روغنی نموده که از این میزان حدود ۲۹۰ میلیون یورو به شرکت بازرگانی دولتی ایران اختصاص یافته و مابقی به سایر شرکت‌ها تخصیص یافته است.

* واردکنندگانی که علیرغم دریافت ارز روغن وارد نکردند

مانی جمشیدی کارشناس کشاورزی در ارتباط زنده تلفنی با این برنامه گفت: اینکه در شرایط تحریمی هستیم و در جا به جایی مشکل داریم و در بحث روغن به میزان ۸۵ درصد وابسته هستیم شکی نیست، اما در بررسی‌های مقدماتی در مورد تخصیص ارز از زمانی که ارز واردات روغن ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی شده بسیاری از واردکنندگان ارز‌هایی گرفتند و با آن روغنی وارد کشور نکردند. این رقم معادل مصرف روغن ۲ ماه کشور ماست که تأمین شد و روغنی خریداری و وارد نشد رقمی معادل ۳۰۰ میلیون یورو که رفت و برنگشت حال این سؤال پیش می‌آید که چرا حس دلسوزی و تدبیرگری امروز از مرداد ماه که سیگنال‌های بحران روغن احساس می‌شد به کار نیفتاد.

سیف مدیر عامل شرکت بازرگانی دولتی ایران در استودیو گفت: مشکل و ایراد ما در بخش روغن، حجم وسیع تقاضای ورودی روغن به بازار به صورت یکجا بود.
وی افزود: زمان میان تقاضا تا تکمیل کالا و ورود به بخش عرضه به اندازه یک T طول می‌کشد و هر قدر این T سریع‌تر باشد بحران موجود هم کمتر خواهد بود. این T برای ما برخورد داشت با حمله سایبری که در هفته آخر مهر ماه امسال پدید آمد. با این حال در تاریخ ۹۹.۷.۲۰ حدود ۳۰ هزار تن روغن حواله تحویل شه رضایی کرده ایم ضمناً ۲۰ هزار تن هم هفته اخیر توزیع صورت گرفته که امید می‌رود بخش زیادی از تقاضای داخل را پاسخگو باشد.
حسن خلخالی مدیرعامل کارخانه تولیدی روغن در دیگر ارتباط تلفنی با این برنامه در خصوص تخصیص ارز دولتی به برخی شرکت‌ها و عدم واردات روغن توسط آن‌ها گفت: نباید باور کرد برخی شرکت‌ها که با ارز تخصیصی، روغنی وارد نکرده اند آن ارز را از کشور خارج کرده اند، زیرا آن ارز، نامرغوب بوده یا به عبارتی به جای دلار و یورو از ریال عمان یا دینار عراق استفاده شده که عملاً در شرایط تحریمی به هیچ دردی نمی‌خورد.

* جزئیات روغن دپو شده در گمرکات

روح الله لطیفی سخنگوی گمرک کشور در دیگر ارتباط تلفنی با این برنامه در خصوص حجم دپو شده دانه‌های روغنی در بنادر کشور گفت: حدود ۱ میلیون و ۱۰۶ هزار تن دانه روغنی تا امروز از بنادر کشور ترخیص شد و میزان ۳۲۰ هزار تن در دپوی بنادر به سر می‌برد و ۷۴ هزار و ۸۰۰ تن روی شناور‌ها وجود دارد که با مشکل اسنادی رو به رو است.
او افزود: تا به امروز حدود ۵۲۵ هزار تن روغن خام ترخیص شده و حدود ۲۶۴ هزار تن روغن خام هم در بندر امام و ۵۴ هزار تن در بندر امیرآباد و حدود ۶۳ هزار تن دیگر هم روی دو شناور در بندرعباس آرام گرفته است.
لطیفی گفت: آن دسته از روغن‌هایی که روی شناور مانده اند اغلب مشکل مالکیتی دارند و مابقی هم با مشکل تخصیص ارز مواجه اند که تأمین آن با بانک مرکزی کشور است.
او در خصوص هک شدن سامانه گمرک بنادر هم افزود: هفته گذشته دو دستگاه از سیستم‌های گمرک کشور مورد حمله سایبری رژیم‌های معاند قرار گرفت که تا این لحظه برخی از اطلاعات موجود در سامانه گمرکی به سختی بازگشت و قابل استفاده است.

شه رضایی در خصوص افزایش حجم مصرف روغن مایع در کشور گفت: جذابیت تفاوت نرخ برابری ارز سبب افزایش صادرات این محصول می‌شود و دیگر اینکه درگاه‌های قاچاق کالا هم به نوعی بر افزایش آمار مصرف روغن مایع مؤثر بوده است از سوی دیگر با توجه به گرانی و تورم در خصوص مواد غذایی، غذا‌هایی که اقشار ضعیف استفاده می‌کنند نیازمند روغن بیشتر می‌باشد پس وقتی مصرف گوشت و انواع کباب در کشور کمتر شود غذا‌های روغن محور بیشتر مورد استقبال قرار می‌گیرد که این امر هم به نوبه خود بر آمار مصرف روغن می‌افزاید.