سوالات توییتری خامنه ای از مکرون؛ تفاوت آزادی بیان و نفرت پراکنی چیست؟

 سوالات توییتری خامنه‌ای از مکرون؛ تفاوت آزادی بیان و نفرت پراکنی چیست؟

حساب‌های «علی خامنه‌ای»، رهبر جمهوری اسلامی در توییتر دو سوال خطاب به «جوانان فرانسه» مطرح کرده و از آن‌ها خواسته است این سوال‌ها را از «امانوئل مکرون»، رییس جمهوری این کشور بپرسند.

رهبر جمهوری اسلامی پرسیده است: «] چرا مکرون [از اهانت به پیامبر خدا حمایت می‌کند و آن را آزادی بیان می‌شمارد؟ آیا معنی آزادی بیان این است: دشنام و اهانت، آن هم به چهره‌های درخشان و مقدس؟ آیا این کار احمقانه، توهین به شعور ملتی نیست که او را به ریاست خود انتخاب کرده است؟ سوال بعدی این است که چرا تردید در هولوکاست جرم است؟ و اگر کسی چیزی در این‌باره نوشت باید به زندان برود، اما اهانت به پیامبر آزاد است.»

سوال اول خامنه‌ای بدون اشاره به بریده شدن سر یک معلم توسط یک مسلمان خشمگین این است که چرا مکرون از اهانت به پیامبر خدا حمایت می‌کند.

واقعیت این است که رییس جمهوری فرانسه از توهین به هیچ‌کدام از پیامبران یا هیچ شخصیت دیگری حمایت نکرده بلکه کفرگویی یا طرح انتقاد به پیامبران را مانند دیگر انسان‌ها، غیرقابل محدود شدن می‌داند و از اصل «آزادی بیان» بدون هیچ محدودیتی حمایت کرده است.

حمایت مکرون از آزادی بیان پس از سربریدن معلمی از سوی یک مسلمان فرانسوی انجام شده که از نشان دادن کاریکاتور پیامبر اسلام در مدرسه به دانش آموزان خشمگین بوده است.

در فرانسه که یک کشور لاییک است، رییس جمهوری به عنوان حافظ «قانون اساسی»، باید ضامن اجرای آن و آزادی بیان برای تک تک شهروندان این کشور باشد که از اصول اساسی جمهوری فرانسه است. شوخی و انتقاد با سایر پیامبران، از جمله «عیسی مسیح» و انتشار کاریکاتور از او، امری رایج در فرانسه است و مسیحیان که جمعیت کثیری از فرانسویان را تشکیل می‌دهند، بابت کشیده شدن کاریکاتور پیامبرشان به کسی تعددی نمی‌کنند.

جالب است که خامنه‌ای در طرح سوال خود، اقدام مکرون را «احمقانه» می‌خواند که قاعدتا بر اساس باورهای وی، توهین کلامی به رییس جمهوری یک کشور و شهروندانی است که به او رای داده‌اند.

سوال دوم خامنه‌ای این است که چرا علی‌رغم آزادی انتقاد و شوخی با شخصیت‌های مذهبی و چهره‌های مقدس، تردید در «هولوکاست» یا قتل عام یهودیان توسط آلمان نازی، جرم محسوب می‌شود؟

بر اساس «قانون گیسوت» (Gayssot Act) مصوب تیر ۱۳۶۹، در فرانسه زیر سوال بردن احکام جنایت علیه بشریت که در دادگاه بین‌المللی محاکمه سران نازی آورده شده است، جرم تلقی می‌شود. این قانون از سوی دادگاه قانون اساسی، هم‌سو با اصول این قانون تشخیص داده شده است.

از دید قانون گیسوت، کشتار گسترده و سازمان یافته یهودیان توسط حکومت نازی در آلمان یا هولوکاست می‌تواند توجیه کننده جنایت علیه بشریت و زمینه‌ساز وقوع مجدد آن باشد. از این رو، تردید در کشتار یهودیان، نوعی نفرت پراکنی است و نفرت پراکنی هم به هر شکلی که باشد، جرم است.

هدف از جرم‌انگاری انکار کشتار یهودیان که هنوز خاطره آن در ذهن شهروندان اروپایی زنده است، جلوگیری از جنایات مشابه بوده است. در صورتی که از دید اصل آزادی بیان، انتقاد یا شوخی با شخصیت‌های مذهبی، عمل مجرمانه‌ای نیست. به بیان دیگر، هیچ شخصیتی، اعم از مذهبی و سیاسی در فرانسه وجود ندارد که از انتقاد یا شوخی معاف باشد چرا که آزادی بیان، عام و بدون استثنا است.

وقتی یک روزنامه ایرانی در انتقاد از مکرون کاریکاتوری از وی به شکل شیطان کشید و «ابلیس پاریس» نامید که از دید گردانندگان آن رسانه، عملی توهین‌آمیز در پاسخ به حمایت مکرون از آزادی بیان بود، این کاریکاتور به شکلی بی سابقه مورد توجه کاربران فرانسه زبان توییتر قرار گرفت و از سوی افکار عمومی فرانسه هم توهین تلقی نشد.

درک تفاوت بین این دو، یعنی آزادی بیان در مورد افراد و جلوگیری از یک جنایت مجدد بشری، برای افرادی که هم‌چون رهبر جمهوری اسلامی فکر می‌کنند، دشوار است اما این واقعیتی در اغلب کشورهای آزاد است. هیچ موضوعی حتی موضوع مقدسی وجود ندارد که نشود به آن نقد وارد یا با آن شوخی کرد جز آن‌جا که مساله صورت نفرت پراکنی پیدا می‌کند.

در چنین وضعیتی، اگر فردی بگوید گروهی از افراد (به طور مثال، مسلمانان) را باید به دلیل دین‌شان هدف قرار داد، مرتکب نفرت پراکنی شده است و مساله دیگر آزادی بیان نیست.

این تفاوت بین آزادی بیان و نفرت پراکنی است که از نتایج رنسانس و انقلاب فکری و اصلاحات مذهبی در اروپا است.
فرامرز داور. / ایران وایر

 
فیلمها و خبرهای بیشتر در کانال تلگرام پیک ایران