دزدها حتی به کاشی‌های این سقاخانه قدیمی رحم نکردند

جدیدترین مورد از سرقت‌ میراث فرهنگی مربوط به دزدیدن 5 ردیف از کاشی‌های سقاخانه واقع در چهارراه نقاشی اصفهان است که در چند روز گذشته اتفاق افتاد و اعتراض بسیاری از دوستداران میراث فرهنگی را از نحوه حفاظت از این آثار برانگیخت. در همین رابطه معاون میراث فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع  دستی و گردشگری استان اصفهان اظهار داشت: کاشی‌های به سرقت رفته متعلق به سقاخانه‌ای است که در کنار یک خانه قرار گرفته و به دلیل در دسترس بودن و عدم وجود حفاظ، به راحتی قابل سرقت بودند.

ناصر طاهری ادامه داد: البته این خانه و کاشی‌های آن متعلق به دوران پهلوی دوم است و قدمتی در حدود 50 تا 60 سال دارد. به لحاظ اینکه سقاخانه در پیاده‌رو قرار گرفته، امکان دسترسی برای هر فردی وجود دارد و حتی اگر نرده‌های فلزی هم برای حفاظت به کار رود، امکان سرقت همچنان وجود دارد.

وی با تاکید بر اینکه سرقت این کاشی‌ها پیشتر پیش‌بینی شده بود، گفت: برای حفاظت بیشتر از این کاشی‌ها، یکبار لبه‌های کاشی‌ها را با گچ و مصالح دیگر محکم کردیم که امکان کندن کاشی‌ها کاهش یابد؛ اما به هر حال این نوع از کاشی‌ها با استفاده از قلم و چکش کنده می‌شود.

معاون میراث فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان با بیان اینکه سارقین سریعا شناسایی و دستگیر شدند گفت: در حدود ساعت 24 شب سرقت، سارقین توسط نیروهای انتظامی پاسگاه خیابان سید علیخان در حین ارتکاب جرم شناسایی و دستگیر شدند. سارقین این کاشی‌ها دو تن بودند اما هر دو اعتراف کردند که به دستور شخصی دیگر و در ازای دریافت پول اقدام به سرقت کردند.

وی افزود: کاشی‌ها هم‌اکنون در اختیار میراث فرهنگی قرار دارد و در هر موقعی می‌توانیم آن‌ها را به جای خود بازگردانیم؛ اما ابتدا باید از وضعیت حفاظت و امنیت آن اطمینان حاصل کنیم. پیشنهاداتی مبنی بر نصب شیشه سکوریت به شهرداری دادیم که البته این حداقل کاریست که می‌توانیم برای جلوگیری از سرقت دوباره این کاشی‌ها انجام دهیم.

طاهری با بیان اینکه فرسودگی کاشی‌ها ارتباطی با سهولت در سرقت نداشته است، گفت: کاشی‌های سنتی مانند امروز با مصالحی مانند سیمان نصب نمی‌شدند و عمدتا با استفاده از گچ اقدام به نصب آن‌ها می‌شد، بنابراین به طور کلی سرقت این نوع از کاشی‌ها راحت‌تر و بدون آسیب است. اکنون این کاشی‌ها بدون شکستگی و یا آسیب‌دیدگی در اختیار ما قرار دارد.

البته باید توجه داشت که سرقت از میراث فرهنگی تنها به اشیاء کشف شده و یا موجود در مراکز فرهنگی و تاریخی محدود نمی‌شود. بسیاری از افراد با سودای دست‌یابی به گنج اقدام به حفر غیرقانونی زمین‌ها و سایت‌های باستان‌شناسی می‌کنند که علاوه بر آسیب رساندن به فرهنگ و تاریخ جوامع، به تخریب محیط زیست نیز می‌انجامد.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان اظهار داشت: در برابر فعالیت‌های غیرقانونی سارقان و حفاران غیرمجاز به شدت سختگیر هستیم و در این راه، نیروی انتظامی نیز همواره همراه با ما بوده است. هرگونه حفاری باستان‌شناسی انحصارا تحت نظارت پژوهشگاه میراث فرهنگی کشور رقم می‌خورد و طبیعی است که هر گونه حفاری بدون مجوز این نهاد غیرقانونی محسوب شده و مجازات به همراه خواهد داشت.

فریدون اللهیاری افزود: فرایند اکتشاف و کاوش بخش مهمی از مطالعات علمی ما را شکل می‌دهد و هرگونه فعالیت غیرقانونی فرصت‌ انجام مطالعات علمی و فرهنگی را از بین می‌برد. بسیاری از حفاری‌های غیرقانونی و سرقت‌ها با نگاه سودجویی و سوداگری انجام می‌شود که البته اکثر این فعالیت‌ها جز آسیب به تاریخ و فرهنگ این سرزمین، دستاورد دیگری ندارد. بسیاری از این حفاران غیرمجاز و سارقان با گزارش‌های مردمی شناسایی و دستگیر می‌شوند و اشیاء کشف شده یا به سرقت رفته نیز در اختیار میراث فرهنگی قرار می‌گیرد.

وی ادامه داد: بدون شک حضور مردم و اطلاع‌رسانی‌های آنان کمک بسیار بزرگی برای شناسایی و دستگیری سارقان می‌کند. قطعا بدون کمک‌های آن‌ها بسیاری از این سرقت‌ها و حفاری‌های غیرقانونی، بی‌آنکه کسی بویی از ماجرا ببرد، انجام می‌گرفت و لطمات زیادی بر فرهنگ و تاریخ این مرز و بوم وارد می‌ساخت.

47231