عربستان و مصر؛ نخستین قربانیان سیاست خارجی جدید آمریکا

به گزارش چهارشنبه ایرنا، روی کار آمدن «جو بایدن» در آمریکا بیش از هر کشوری برای دوستداران «دونالد ترامپ» در خاورمیانه پیامد خواهد داشت. کشورهایی مانند عربستان و مصر که سیاست های چند سال اخیر خود را بر مبنای تداوم حضور وی در کاخ سفید برنامه ریزی کرده بودند، اکنون با اتفاقی غیرمنتظره روبرو شده اند و از رویکرد متفاوت بایدن به خود نگران هستند.

نشریه آلمانی فرانکفورتر روندشاو امروز در گزارشی به دلایل این نگرانی پرداخت و نوشت: خانواده سلطنتی سعودی در ابتدا ساکت بودند. در حالی که پیام های تبریک از سراسر جهان به واشنگتن می رسید، تبریک ریاض برای جو بایدن و معاون رئیس جمهوری ایالات متحده کاملا هریس بیش از ۲۴ ساعت به طول انجامید. شاید وضعیت کنونی عربستان در قبال آمریکا را نتوان بهتر از توییتی که به تازگی از سوی یکی از کاربران عربستانی منتشر شد توصیف کرد: "تنها چیزی که از کووید-۱۹ برای ریاض بدتر خواهد بود بایدن -۲۰ است". عصر یکشنبه، خبرگزاری دولتی عربستان سرانجام اعلام کرد: پادشاه سلمان از روابط عالی، تاریخی و نزدیک بین دو کشور دوست تعریف کرد و گفت که ریاض می خواهد آن را در همه سطوح تقویت کرده و توسعه دهد".

این پیام پادشاه ۸۴ ساله سعودی به رهبر آینده کاخ سفید بود. اما بی تردید سران ریاض می دانند که اوضاع به همین شکل باقی نخواهد ماند. به خصوص ولیعهد محمد بن سلمان، باید بزودی وزش باد جدید را از آن سوی اقیانوس اطلس احساس کند. پیش از این در جریان مبارزات انتخاباتی ، بایدن به وارث تاج و تخت عربستان گفت که دیگر از "جنگ فاجعه بار" در یمن حمایت نخواهد کرد و به کمک تسلیحاتی ایالات متحده پایان می دهد. جنگ پنج ساله حاکم سعودی همسایه جنوبی شبه جزیره عربستان را به بدبختی فرو برد، ۱۲۵ هزار نفر جان خود را از دست دادند، نیمی از بیمارستان ها تخریب شد، ۸۰ درصد از ۲۸ میلیون یمنی دیگر غذای کافی ندارند و سازمان ملل از "بزرگترین فاجعه انسانی عصر حاضر" صحبت می کند.

جو بایدن می خواهد رابطه با عربستان را "ارزیابی مجدد" کند

اما این همه ماجرا نیست؛ بایدن اعلام کرده که می خواهد "رابطه با عربستان را دوباره ارزیابی کند". وی گفته که ارزشهای آمریکا را فدای فروش اسلحه یا خرید نفت نخواهد کرد و در یک مناظره تلویزیونی حتی تهدید کرد که پادشاهی سعودی را دوباره به دولتی منزوی تبدیل خواهد کرد. در این راستا کنگره آمریکا نیز که در آن وارث تاج و تخت سعودی طی دو سال گذشته اعتبار زیادی را از دست داده، احتمالاً این تغییر را تصویب خواهد کرد. بر خلاف دونالد ترامپ که در سال ۲۰۱۷ در اولین سفر خارجی خود به عنوان رئیس جمهور آمریکا به ریاض رفت و هرگز حتی یک کلمه از خاندان سلطنتی انتقاد نکرد ، بایدن بار دیگر بر احترام به حقوق بشر و پایان سرکوب مخالفان داخلی تاکید خواهد کرد.

از سوی دیگر سرنوشت وحشیانه ترین قتل دولتی در مورد روزنامه نگار سعودی جمال خاشقجی که اکتبر ۲۰۱۸ در کنسولگری عربستان در استانبول رخ داد، هنوز برای بایدن روشن نشده است. وی اطمینان حاصل خواهد کرد که چه کسانی مسئول این جنایت هستند. وی پیشتر نوشته است "مرگ جمال بیهوده نبود." به ویژه این که «اگنس کالامارد» گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد اعدامهای غیرقضایی از وجود "شواهد معتبری" برای دخالت مستقیم ولیعهد سعودی در این جنایت خبر داده است و سرویس مخفی آمریکا CIA این گزارش را با "احتمال صحت متوسط ​​تا زیاد" ارزیابی کرده است.

آیا بایدن به استبداد در مصر پایان می دهد؟

با روی کار آمدن بایدن، برای عبدالفتاح السیسی حاکم مصر نیز که زمانی ترامپ از او به عنوان "دیکتاتور مورد علاقه" خود یاد می کرد ، دوران استبداد آشفته به پایان می رسد. ژنرال سابق ارتش مصر در اواسط ماه اکتبر از طریق نامه ای سرگشاده از سوی ۵۶ نماینده دموکرات که خواستار بازنگری در سیاست های وی بودند ، اولین هشدار دوره پساترامپ را دریافت کرد. نمایندگان کنگره آمریکا از السیسی خواستند که همه زندانیان سیاسی را آزاد کند، زیرا آنها کاری جز مطالبه "حقوق اساسی خود" انجام نداده بودند.

در این نامه آمده است که چنین نقض های فاحش حقوق بشری باعث کاهش مشارکت در همکاری دوجانبه می شود. خود بایدن نیز با توجه به کمک مالی سالانه ۱.۳ میلیارد دلاری آمریکا گفت مصر در آینده دیگر چک های سفید دریافت نمی کند. «دنیس راس» واسطه دیرینه در خاورمیانه ، اخیراً در خصوص کشورهای این منطقه گفته است: "خط مشی جدیدی درباره موضوعاتی مانند معاملات اسلحه و حقوق بشر وجود خواهد داشت."

طی چند ماه گذشته، رئیس جمهوری منتخب ایالات متحده در توییت های خود از سرکوب آشکار منتقدان دولت مصر و خانواده های آنها انتقاد کرده است. وی نوشته است: "ما ملت هایی را که حقوق بشر شهروندان خود را نقض می کنند، پاسخگو خواهیم دانست." السیسی تحت تاثیر این پیام ها اخیراً اعلام کرده که قوه قضائیه وی ۴۶۰ زندانی سیاسی از جمله وبلاگ نویسان و روزنامه نگاران را آزاد خواهد کرد یعنی بزرگترین عفو ​​از زمان کودتای ارتش در ژوئیه ۲۰۱۳. با این وجود ۶۰ هزار زندانی سیاسی سالها بدون تفهیم اتهام و محاکمه همچنان در پشت میله های زندان باقی مانده اند. دیده بان حقوق بشر وضعیت مصر را "بدترین بحران حقوق بشر در دهه های گذشته" خوانده است.

به گزارش ایرنا، در ساعات پایانی یک روز پس از اعلام پیروزی بایدن، «سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه و «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان طی پیام‌های جداگانه، این پیروزی را به وی تبریک گفتند. این اقدام البته از دید رسانه های جهان دور نماند به طوری که در میان تمام کشورهای جهان واکنش و برخورد رژیم صهیونیستی و متحد جدیدش یعنی عربستان به پیروزی بایدن بیش از سایر کشورها جلب توجه کرد. این دو متحد واشنگتن که شکست ترامپ را باور نداشتند، تا یکشنبه شب درشوک بسر می بردند و سرانجام بن سلمان و پدرش واقعیت شکست رویاهایشان را پذیرفته و پیامی به مقصد ویلمینگتون ارسال کردند.