ببینید | بن‌بست دزاشیب که یادآور خاطرات جلال آل‌احمد و سیمین دانشور است

خانه موزه‌ای در خیابان دزاشیب تهران قرار دارد که زمانی سیمین دانشور و جلال آل‌احمد در آن سکونت داشتند؛ نویسندگانی که هنوز هم آثارشان تجدید چاپ می‌شود و مخاطبان خاص خود را دارد، اما ماجرای ساخت این خانه چیست؟

خانه موزه جلال آل‌احمد و سیمین دانشور، خانه شخصی این زوج نویسنده بود. جلال آل‌احمد پس از ازدواج، تصمیم گرفت خانه‌ای مسکونی در زمینی که مدت‌ها قبل در اراضی شمیرانات خریده بود، بسازد و همراه همسرش در آنجا زندگی کند. جلال آل‌احمد با بودجه‌ای کمتر از ۵ هزار تومان که ۳ هزار تومان آن را قرض گرفته بود، ساخت خانه را آغاز کرد.

جلال آل‌احمد در نامه به همسرش از درد دستانش به دلیل تراشیدن سنگ‌ها و آسیب‌های جسمی گفته است. تزئینات این خانه هنوز هم مثل زمانی است که جلال آل‌احمد و سیمین دانشور در آن زندگی می‌کردند. شهرداری تهران که می‌خواست خانه جلال آل‌احمد و سیمین دانشور به موزه تبدیل شود، این خانه را خرید.

قرار بود از همان ابتدای تبدیل خانه جلال‌آل احمد و سیمین دانشور به خانه موزه، تزئینات و جایگاه اشیای خانه تغییر نکند و همانطور که از ابتدا بود، در معرض دید بازدیدکنندگان قرار بگیرد. الگوهای معماری خانه علاوه بر ارزش معنوی آن ارزش زیادی دارد.

در زمان ورود به خانه موزه جلال‌آل احمد، پس از گذشتن از حیاط با مجسمه مومی سیمین دانشور روبرو می‌شوید که رو به حیاط و حوض زیبای آن قرار دارد. گویی روی یک صندلی چوبی نشسته و هنوز منتظر است. سیمین دانشور در یکی از آثارش به نام جزیره‌ سرگردانی که پس از درگذشت همسرش به رشته‌ تحریر درآورد، نوشته است «احمد نمرده و هنوز زنده است!» این مجسمه و حالت انتظاری که در چشمانش است همین حس را به بازدیدکنندگان القا می‌کند.

در داخل منزل، در نیم طبقه‌ای که خود جلال آل‌احمد آن را ساخت، مجسمه مومی‌اش قرار دارد. گویی که او هم در حال فکر کردن برای نوشتن و خلق اثری جدید بوده است. البته در واقعیت هم این مکان جایی بود که جلال آل‌احمد به آن پناه می‌برد و آثارش را خلق می‌کرد.

خانه جلال و سیمین در سال ۱۳۸۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. در این موزه، تمامی آثار نوشته شده و ترجمه آن‌ها گرد آوری شده است و در یک جا نگهداری می‌شود که توسط این دو نویسنده به‌نام کشور نوشته و ترجمه شده است.

از جمله مهم‌ترین آثاری که در این موزه نگهداری می‌شوند، می‌توان به «سووشون» از سیمین دانشور، «مائده‌های زمینی» اثر آندره ژید با ترجمه جلال آل‌احمد، «جزیره سرگردانی» سیمین دانشور، «غرب‌زدگی» جلال آل‌احمد، کتاب «ساربان سرگردان» سیمین دانشور و ... اشاره کرد.

در این موزه آثار دیگری هم به نمایش گذاشته شده که متعلق به این ۲ نفر است و ویکتوریا دانشور، خواهر سیمین، بیشتر این آثار را در روز افتتاح موزه یعنی ۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ به این مجموعه اهداکرد. از جمله این وسایل می‌توان به حلقه ازدواج سیمین و جلال، عقدنامه آن‌ها و کارت ملی سیمین دانشور اشاره کرد.

۵۷۵۷