رضاخان: حکم می‌کنم، بخش شانزدهم: بازهم جنگ؛ این بار برای برقراری حاکمیت دولت بر ترکمن صحرا، آرمان مستوفی - Gooya News

به مناسبت صدمین سالگرد کودتای ۱۲۹۹

از اواخر تابستان ۱۳۰۳ که شیخ خزعل علناً سر به شورش برداشت، رضا پهلوی از همه ارتباط‌های او با محمدحسن میرزا ولیعهد و با دیگر مخالفانش در تهران، از آیت‌الله سیدحسن مدرس و اقلیت مجلس گرفته تا شکرالله صدری و روزنامه‌نگاران، باخبر بود. فرمانداری نظامی تهران همه فعالیت‌های مخالفان پهلوی را از نزدیک زیر نظر داشت و مرتباً گزارش‌های تلگرافی، به رمز، برای پهلوی می‌فرستاد. پلیس مخفی رضا پهلوی حتی کد رمز مکاتبات محرمانه محمدحسن میرزا را هم به دست آورده بود و همه مکاتبات رمز او با احمدشاه، شیخ خزعل و دیگر مخالفان پهلوی به او گزارش می‌شد. تعدادی از این مکاتبات رمز محمدحسن میرزا را رضا پهلوی در کتاب سفرنامه خوزستان آورده است.

نزدیکان پهلوی، کسانی مانند سرتیپ مرتضی یزدان‌پناه فرماندار نظامی تهران یا سرهنگ محمد درگاهی رئیس شهربانی، منطقاً انتظار داشتند که در بازگشت به تهران رضا پهلوی همه مخالفانش را دستگیر کند و به زندان بیندازد، به‌خصوص که در مورد همدستی آنها با شیخ خزعل به اندازه کافی مدرک هم در دستش بود.

اما پهلوی بار دیگر ثابت کرد که آن قزاق ِساده‌دل و از همه‌جا بی‌خبری نیست که سیدضیاءالدین طباطبائی گمان می‌کرد. او بار دیگر نشان داد که زیرکی سیاسی‌اش کمتر از مدیریت نظامی‌اش نیست.

او به‌جای بازداشت مخالفان، یکی‌یکی به همه آنها نزدیک شد. در ماجرای قتل رابرت ایمبری گفتیم که فیروز فیروز، نماینده فراکسیون اقلیت و از نزدیکان آیت‌الله مدرس، متهم بود که در معجزه‌سازی و تحریک مردم دست داشته است. فیروز به سبب نسب قاجاری‌اش از افراد مورد اعتماد محمدحسن میرزا هم بود.