نگرانی برخی سران عرب از پس‌لرزه‌های شکست ترامپ

به گزارش روز شنبه ایرنا، بسیاری از رهبران کشورهای عربی پیروزی «جوبایدن» در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را به وی تبریک گفتند. برخی دیگر از رهبران کشورهای عربی به ویژه در یمن و فلسطین در واکنش به پیروزی بایدن با گله از سیاست‌های دوران ترامپ خواستار اصلاح این سیاست‌ها شدند. این درخواست‌ها در حالی است که بایدن در دوران تبلیغات انتخاباتی خود با موضع‌گیری‌های خود علیه سردمداران برخی کشورها نگرانی‌هایی را برای آنان به بار آورده است و آنان که در آرزوی پیروزی ترامپ بودند اکنون بیم دارند که بایدن با بازنگری در سیاست‌های جنجالی ترامپ، چتر حمایتی خود را از آنان بردارد. این موضوعی است که تحلیلگران رسانه‌های عربی هم از آن غافل نماندند و در این زمینه مطالبی را منتشر کرده‌اند.

 پیام‌های تبریک به بایدن

«عبدالفتاح السیسی» رئیس جمهوری مصر نخستین کسی که بود که در میان رهبران عرب با صدور بیانیه‌ای پیروزی بایدن در انتخابات ریاست جمهوری را تبریک گفت. وی در این بیانیه بر همکاری و اقدام مشترک با هدف تقویت روابط راهبردی دوجانبه که منافع ۲ کشور و ملت دوست را به دنبال داشته باشد، تاکید کرد.

«محمد بن زاید» ولیعهد امارات هم در صفحه توییتر خود به بایدن و هریس معاون وی تبریک گفت. او در این پیام توییتری آورد: به طور صادقانه امیدوارم که آنان بتوانند پیشرفت بیشتری را برای مردم آمریکا رقم زنند. امارات و آمریکا دارای روابط تاریخی و ائتلاف راهبردی قوی هستند و در مرحله آینده هم این روابط را ادامه خواهیم داد.

«محمد بن راشد» نخست وزیر امارات هم در صفحه توییتر خود به بایدن و هریس تبریک گفت و نوشت: روابط ما طی ۵ دهه گذشته پایدار و راهبردی بوده است و امیدواریم که این روابط با رئیس جمهوری جدید منتخب تقویت شود.

شیخ «تمیم بن حمد» امیر قطر هم در صفحه توییتر نوشت: با بهترین آرزوها برای مردم آمریکا به بایدن رئیس جمهوری منتخب و هریس معاون او تبریک می‌گویم. من منتظر همکاری برای ادامه دوستی دو کشور هستم.

برپایه گزارش خبرگزاری رسمی عربستان سعودی (واس)، «سلمان بن عبدالعزیز» پادشاه عربستان و «محمد بن سلمان» ولیعهد او نیز طی تلگرافی پیروزی بایدن و هریس به عنوان معاون وی در انتخابات را به آنان تبریک گفتند.

گزارش خبرگزاری رسمی بحرین «بنا» نشان می‌دهد، «حمد بن عیسی آل خلیفه» پادشاه بحرین هم در پیام تبریکی به بایدن و هریس، ابزار امیدواری کرد روابط تاریخی بحرین و آمریکا ادامه یابد. او تمایل خود برای ادامه همکاری و تقویت روابط سازنده با آمریکا در همه عرصه‌ها را اعلام کرد.

برپایه گزارش خبرگزاری رسمی عمان «اُنا»، «هیثم بن طارق» پادشاه عمان نیز پیام تبریکی را به بایدن ارسال کرد و در این پیام ابراز امیدواری کرد که او در رهبری مردم آمریکا موفق شود. وی همچنین ابراز امیدواری کرد روابط دوستانه و همکاری میان دو کشور و مردم آنها شاهد پیشرفت باشد.

«مصطفی الکاظمی» نخست وزیر عراق نیز در صفحه توییتر خود به بایدن رئیس جمهوری و هریس معاون وی تبریک گفت.

وی آورد: ما به تقویت روابط راهبردی میان دو کشور، آینده‌ای برپایه احترام متقابل و ارزش‌های همکاری مشترک با هدف گذر از چالش‌ها و حمایت از صلح و امنیت و تحقق ثبات و شکوفایی امیدواریم.

«برهم صالح» رئیس جمهوری عراق هم در صفحه توییتر خود نوشت: به بایدن رئیس جمهوری منتخب، دوست و شریک قابل اعتماد در زمینه ساختن عراقی بهتر، صمیمانه‌ترین تبریک‌ها را تقدیم می‌کنم و به تلاش برای تحقق هدف‌های مشترک و تقویت صلح و ثبات در سراسر خاورمیانه چشم دوخته‌ایم.

به گزارش خبرگزاری رسمی کویت «کونا»، شیخ «نواف الاحمد الجابر الصباح» امیر و شیخ «مشعل الأحمد الجابر الصباح» ولیعهد کویت هم با ارسال پیامی پیروزی بایدن را تبریک گفتند.

«میشل عون» رئیس جمهوری لبنان نیز در صفحه توییتر خود پیروزی بایدن در انتخابات را تبریک گفت. وی ابراز امیدورای کرد که در دوره ریاست جمهوری بایدن، تعادل در روابط لبنان و آمریکا برقرار شود.

«عبدالله دوم» پادشاه اردن در صفحه توییتر خود ضمن تبریک به بایدن و هریس افزود: امیدوارم که بتوانیم با شما همکاری تاریخی استوار اردن و آمریکا را در راستای اهداف مشترک در برقراری صلح، ثبات و رفاه تقویت کنیم.

شکست ترامپ و درخواست برای تغییر سیاست

برپایه گزارش تارنمای «المیادین» لبنان، «علی القحوم» عضو دفتر سیاسی جنبش انصارالله یمن نیز درباره پیروزی بایدن گفت: تغییر افراد در دولت آمریکا هرگز سیاست استعمارگرانه آمریکا را تغییر نمی‌دهد. این لابی صهیونیستی است که کنترل سیاست آمریکا را در دست دارد و آن را در راستای اهداف ویرانگر خود در منطقه پیش می‌برد.

  «حنان العشراوی» عضو کمیته اجرایی سازمان آزادیبخش فلسطین (ساف) هم در صفحه توییتر خود نوشت: پس از رهایی واشنگتن از شر ترامپ برای بازیابی تعادل اخلاقی خود نیاز به درمان ترامپیسم دارد. جهان هم باید نفس بکشد. ترامپیسم باید به دقت مورد بررسی و خطاب قرار گیرد تا توازن انسانی، اخلاقی و قانونی در داخل و خارج آمریکا برقرار شود. چنین پدیده‌هایی از خلا بوجود نمی‌آیند. اکنون زمان درمان‌های فراگیر فرا رسیده است.

به نوشته بخش عربی زبان خبرگزاری «آناتولی»، «نبیل شعث» مشاور رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین هم گفت هیچ چیز بدتر از دوران ترامپ نبوده است و هرکس دیگر بهتر از اوست و رهایی از ترامپ یک دستاورد است.

به نوشته المیادین، «اسماعیل هنیه» رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس نیز با صدور بیانیه‌ای از دولت بایدن خواست که از طرح معامله قرن عقب‌نشینی کند و تصمیم ترامپ در انتقال سفارت آمریکا به قدس را که بر خلاف همه مواضع و تصمیمات بین‌المللی است، لغو کند. وی از بایدن سیاست ناعادلانه آمریکا درباره مردم فلسطین را تصحیح کند.

به نوشته روزنامه «القدس العربی» چاپ لندن، «داود شهاب» سخنگوی جنبش جهاد اسلامی فلسطین هم گفت نباید روی انتخابات آمریکا و تغییر سیاست واشنگتن درباره مساله فلسطین حساب باز کرد. وی با اشاره به تجربه‌های تلخ فلسطین با دولت‌های آمریکا گفت آمریکا سابقه دور و درازی در حمایت از رژیم اسرائیل و دشمنی با مردم فلسطین دارد. اگر آمریکا می‌خواهد تاریخ ننگین خود را در روابط با مردم جهان عرب و اسلام و به ویژه ملت فلسطین پاک کند، باید کارهای بسیاری انجام دهد. وی حمایت آمریکا از رژیم اسرائیل را عامل اصلی قتل‌ها، نسل‌کشی و پاک‌سازی نژادی علیه مردم فلسطین دانست و انتقال سفارت آمریکا به قدس و اعلام قدس به عنوان پایتخت رژیم اسرائیل و وادار کردن کشورهای عربی به عقد توافق‌نامه‌های صلح با این رژیم را فراموش نشدنی دانست.

 طبق گزارش شبکه «المیادین» لبنان، «احمد حامد» مدیر دفتر نخست وزیر دولت صنعا که مورد حمایت انصارالله یمن است، گفت: میلیاردها دلار پولی که نظام‌ عربستان و امارات برای شکست بایدن هزینه کرده بودند، به هدر رفت. او به کشورهای عربی سازشکار با رژیم اسرائیل گفت به قدس خیانت کردید و قضیه فلسطین را فروختید و با قضایای امت برای پیروزی ترامپ تجارت کردید. ترامپی که طی دوران حکومتش شما را دوشید و در همه تبلیغات انتخاباتی‌اش به شما اهانت کرد. اکنون نیز آنچه را می‌خواستید محقق نشده است.

 نگرانی محور سعودی از پیروزی بایدن و تغییر سیاست‌های دوران ترامپ

ترامپ رئیس جمهوری آمریکا در دوران حضور خود در کاخ سفید با کشورهای عربستان، امارات، مصر، بحرین و همچنین رژیم صهیونیستی وارد ائتلاف‌سازی شد. این ائتلاف‌سازی از سوی دموکرات‌ها مورد انتقاد قرار گرفت. دولت ترامپ در موارد بسیاری از نادیده گرفتن حقوق بشر در این کشورها چشم‌پوشی کرد. بسیاری از دموکرات‌ها این موضوع را مانعی در مسیر تغییر در کشورهای عربی به شمار آورده‌اند. اکنون بسیاری از محافل سیاسی کشورهای عربی به ویژه در منطقه خلیج فارس نگران آن هستند که بایدن سیاست متفاوتی را در پیش گیرد و برخلاف ترامپ با آنها رفتارکند.

گزارشگر روزنامه «العرب» چاپ لندن نوشت: سطح نگرانی‌ها و انتظارها در خاورمیانه درباره آینده سیاست بایدن افزایش یافته است. این در حالی است که سیاست ترامپ به ویژه در خروج از توافق هسته‌ای مورد پذیریش برخی کشورهای عرب منطقه بود. پیام‌های تبریکی که رهبران کشورهای عربی به رئیس جمهوری آمریکا ارسال کرد همراه با سوال‌ها و تردیدهایی درباره آینده سیاست بایدن درباره پرونده‌های داغ در جهان عرب از جمله پرونده ایران، روابط کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس، عراق، یمن، لبنان، لیبی و فلسطین بود. بایدن طی ۱۸ ماه گذشته در کارزار انتخاباتی خود که به شکست مفتضحانه ترامپ منجر شد یک رویکرد فراگیری درباره پرونده‌های منطقه خاورمیانه مطرح نکرد. می‌توان گفت بسیاری از تسویه حساب‌ها میان کشورهای درگیر در بسیاری از پرونده‌های پر اختلاف خاورمیانه در دوره بایدن صورت خواهد گرفت. رهبران منطقه بر این باورند بایدن سیاست «اوباما» را دنبال خواهد کرد. در شرایطی که عربستان بر روی ادامه دوران ترامپ به مدت ۴ سال دیگر حساب باز کرده بود اکنون پیش‌بینی می‌شود روابط واشنگتن با ریاض با خطراتی همراه باشد. روی کار آمدن دولت دموکرات بار دیگر زخم مشکلات عربستان با آمریکا به ویژه در زمینه حقوق بشر، بهای نفت، سلاح و جنگ یمن تازه خواهد کرد. در این دوره یک موضوع دیگر به نام پرونده «جمال خاشقچی» روزنامه نگار منتقد سعودی که در کنسولگری عربستان در ترکیه به قتل رسید بر این مشکلات افزوده شده است تا آمریکایی‌ها تیر اتهام را به عربستان روانه کنند. دموکرات‌ها نیاز به سامان‌بخشی پروندها برای هدف قرار دادن ریاض با دستان خود ندارند. پیش از این قطر این پرونده‌ها را آماده کرده است و بر روی بن سلمان که روابط دوحه با کشورهای عربی را بر هم زده، تمرکز کرده است. بر پایه اظهارات یک مستشار سیاسی قطری این کشور تلاش می‌کند کویت و عمان را هم با خود همراه سازد و یک ائتلاف علیه امارات و عربستان به وجود آورد. این ائتلاف قطر از حمایت دولت بایدن برخوردار خواهد بود. دولت بایدن فرصت مهمی برای قطر خواهد بود که با عربستان تسویه حساب کند.

به نوشته العرب، «الهام فخرو» یکی از تحلیلگران گروه بحران‌های بین‌المللی گفته است مسوولان عربستان وجود ترامپ در قدرت را ترجیح می‌دادند. در یمن هم جریان‌های اسلام سیاسی و انصارالله خوشخالی خود را از رسیدن بایدن به قدرت پنهان نکردند و آنها بر روی این موضوع که بایدن سیاست اوباما و «کلینتون» در به قدرت رساندن گروه‌های اسلام سیاسی پس از بهار عربی را دنبال خواهد کرد، حساب باز کرده‌اند. انصارالله همچنین امیدوارند آمریکا در دوره بایدن به توافق هسته‌ای ایران برگردد و تحریم‌های ایران را بردارند و موضع خود را درباره حمله ائتلاف کشورهای عربی به یمن تغییر دهد. همچنین انصارالله امیدوارند در نتیجه این تسویه حساب‌ها بتوانند دستاوردهای نظامی و سیاسی خود را تقویت سازند.

«حسین الراشدی» نویسنده و تحلیلگر مراکشی هم به بخش عربی زبان تارنمای «تی ار تی» گفت پس لرزهای انتخابات آمریکا به برخی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس هم رسیده و خواب را از چشمان رهبران آنها ربوده است. ریاض، ابوظبی و منامه به طور واقعی از پیروزی بایدن دموکرات خوشحال نیستند و این موضوع علت‌هایی هم دارد. بایدن طی دوران تبلیغات انتخاباتی خود بارها به طور آشکار از ضرورت بازگشت به ارزش‌های حزب دموکرات و درخواست اصلاحات در زمینه حقوق بشر و آزادی‌ها در کشورهای حاشیه خلیج فارس سخن به میان آورده ست. او به طور آشکار با یادآوری بحران قتل خاشقچی خواستار پایان دادن به فروش سلاح به عربستان و محاکمه قاتلان وی شده است.