نگاهی به نمایشگاه هنری «گسست محسوس»/ اکشن‌های هنرمندان ایرانی و خشم از ترامپ

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، همچنان تب انتخابات در آمریکا تند است و دنیا برشی نوظهور از فرهنگ آمریکایی می‌بیند؛ درست در چنین روزهایی، نمایشگاهی متفاوت در گالری طراحان آزاد به ابتکار تکین آغداشلو با عنوان «گسست محسوس» به نمایش درآمد که تاثیر هنر آمریکایی پس از جنگ جهانی دوم را بر هنرمندان ایرانی روایت کرد.

آثاری از ۱۳ هنرمند از سه نسل در این نمایشگاه به نمایش درآمده بود. اگر امثال یکتایی و شیشه‌گران در دهه ۵۰ خورشیدی تلاش کردند فرم‌های آن ور آبی را از جان مایه خویش عبور دهند، هنرمندانی مانند هدی زرباف یا امیر کمند و رضا آرامش در دهه ۸۰ و ۹۰ خورشیدی به نقدهای تند و تیزی رسیده‌اند؛ البته این میان از ستایش هنرمندان پیشروی آمریکایی نیز غافل نبودند و خوبی‌های آن فرهنگ را هم دیدند یکی مثل اندی وارهول یا سنت‌های زیبای عکس خانوادگی.

روزهای میانی آبان، پای که به گالری طراحان آزاد می‌گذاشتی در نقطه مرکزی و کانونی، مجسمه‌ای چوبی، نگاه‌ها را به خود جلب می‌کرد که خشم جامعه جهانی از دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا را به خوبی بارتاب می‌داد؛ ترامپ توسط حیوانی که نقشه کره زمین روی تن آن تصویر شده در حال گاز گرفته شدن و حتی بلعیدن است و پاهای خون‌آلود او از یک خشم افسار گسیخته روایت می‌کند. این اثر امیر کمند در کنار مجسمه دیگرش، یک بوکسور مو مشکی قرار دارد که گر چه پای چشم راست او ضربه‌ای مهلک خورده اما او آماده و روپا ، مشتی دیگر پرتاب کرده و مقاومت ادامه دارد.

این دو مجسمه روی یک پایه کنار هم قرار دارند، گویا یک جور داستان در حال روایت است، رنگ‌های تند، سوژه‌های پاپ شرقی و غربی و زاویه نگاهی طنزگونه، گاه طنز تلخ و گزنده که آثار این هنرمند را مورد توجه قرار می‌دهد.

با توصیف همین یک اثر شاید دیگری نیازی نباشد درباره عنوان نمایشگاه چندان توضیحی داد؛ «گسست محسوس». هر چند که همه آثار نمایشگاه این قدر تند اعتراضی نیستند و تکین آغداشلو سعی کرده با توجه به هنجارهای اجتماعی، نگاهی جستجوگرانه و پژوهش محور به تاثیر هنر آمریکایی بر هنر ایرانی انجام دهد.

در این نمایشگاه، آثاری از رضا آرامش، سینا چوپانی، قاسم حاجی‌زاده، خسرو حسن‌زاده، هدی زرباف، کوروش شیشه‌گران، طلا مدنی، امیر کمند، هومن مرتضوی، فرهاد مشیری، شیرین علی‌آبادی، محمدرضا میرزایی، نیکزاد نجومی و منوچهر یکتایی به نمایش درآمده بود. مرور نام هنرمندان حاضر در این نمایشگاه کافی است تا تنوع نگاه‌ها در این نمایشگاه به وضوح به رخ کشیده شود و همچنین ارائه آثار در مدیوم‌های مختلف هنری در زمره جذابیت‌های آن بود.

تکین آغداشلو که خود هنرمند و طراح متولد تهران، فارغ‌التحصیل کارشناسی هنرهای تجسمی از دانشگاه رایرسون تورنتو و برنده جایزه اینتر اکسس و سیمپاتیکو در رشته هنرهای نیو مدیا است، درباره چرایی برپایی چنین نمایشگاهی توضیح داد: «گذشته از روابط حساس و چالش‌برانگیز ایران و آمریکا در یک قرن گذشته و به ویژه بعد از انقلاب، شاید گفتن این اغراق نباشد که انتخابات ریاست جمهوری امسال آمریکا برای ایران به اندازه خود آمریکا اهمیت داشت. برای من هم جالب بود تا در این آبان تاریخی و حساس نگاهی داشته باشم به روابط این دو کشور از دریچه هنر. همزمانی سالگرد اشغال سفارت آمریکا و انتخابات این کشور برای من بسیار نمادین و جالب بود. حتی ابتدا امکان برگزاری این نمایشگاه در مکانی نزدیک سفارت سابق آمریکا در تهران را بررسی کردم. اتفاقا یکی از گالری‌های مهم تهران پشت این سفارت واقع شده اما در نهایت گالری طراحان آزاد این امکان را فراهم کرد.»

در میان آثار نمایشگاه، سه اثر از هنرمندان معاصر توجهات بسیار گرفت؛ کار «پلنگ صورتی» هدا زرباف که نقدی است به صنعت سرگرمی‌سازی و هالیوودیسم که در آن، دو کاراکتر مشهور روبه‌روی هم نشسته و اعضای درونی مانند محتویات شکم خود را بیرون ریخته‌اند که مشمئز کننده است؛ یا کلاژ عکس رضا آرامش از مجموعه «اکشن‌ها» که هنرمند نگاهی دارد به بدرفتاری نظامیان اشغالگر آمریکایی با اسیران عراقی، این عکس به طور خاص به واقعه‌ای در سال ۲۰۰۳ می‌پردازد که سربازان آمریکایی چند اسیر عراقی را برای تحقیر به طور عریان در خیابان‌های بغداد می‌گردانند. واقعه‌ای که به طور اتفاقی توسط خبرنگاران نروژی حاضر در عراق ثبت و مستند شد. کار سوم در این زمینه، اثر مشترک فرهاد مشیری و همسر درگذشته‌اش شیرین علی‌آبادی که ۱۵ سال پیش خلق شده است و با کنار هم چیدن چند شوینده رنگ و وارنگ خارجی تلاش دارد فرهنگ مصرف‌گرایی و سرمایه‌داری در ینگه دنیا را به سخره گیرد.

۵۷۵۷