پایش ماهواره ای ۱۳ دریاچه و تالاب اصلی کشور

مصطفی منصورپور مدیرکل سنجش از دور سازمان فضایی ایران در گفتگو با خبرنگار مهر، آخرین وضعیت پایش دریاچه‌های اصلی کشور بر مبنای داده‌های ماهواره‌ای را تشریح کرد و گفت: دریاچه‌ها و تالاب‌های طبیعی از مهم‌ترین زیست بوم‌ها روی کره زمین هستند که نقش پر اهمیتی در بقای گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری ایفا می‌کنند. با توجه به این موضوع اداره کل سنجش از دور سازمان فضایی ایران به صورت دوره‌ای و منظم برخی از تالاب‌ها و دریاچه‌های مهم کشو را مورد پایش قرار می‌دهد.

وی افزود: این پایش ماهواره‌ای که مربوط به مهرماه سال ۱۳۹۹ از ۱۳ دریاچه و تالاب سطح کشور می‌شود شامل تالاب‌های آلاگل، آجی گل، آلماگل و گمیشان در استان گلستان، تالاب چغاخور در استان چهارمحال و بختیاری، دریاچه‌های پریشان، ارژن، طشک، بختگان و مهارلو در استان فارس، تالاب غوری گل در آذربایجان شرق، دریاچه ارومیه در استان‌های آذربایجان شرقی و غربی و هامون‌های سیستان (پوزک، صابری و هیرمند) در استان سیستان و بلوچستان است.

منصورپور گفت: براین اساس پایش ها نشان می‌دهد که دریاچه‌ها و تالاب‌هایی همچون تالاب آجی گل و آلماگل در گلستان، چغاخور در چهار محال و بختیاری، طشک و مهارلو در استان فارس و دریاچه ارومیه در مهر ۹۹ نسبت به زمان مشابه در مهر ۹۸، کاهش مساحت سطح آب داشته‌اند. همچنین برخی از تالاب‌ها به دلیل توقف بارندگی‌ها از اواخر بهار و تابستان سال جاری به طور کامل خشک شدند.

مدیرکل سنجش از دور سازمان فضایی ایران اضافه کرد: پایش ماهواره‌ای این تالاب‌ها در مهر ماه سال جاری نشان می‌دهد، بیشترین کاهش سطح آب، مربوط به تالاب چغاخور در استان چهار محال و بختیاری است.

وی افزود: همچنین با توجه به پایش ماهواره‌ای سه ماهه اخیر، در مهر ماه تالاب بختگان و دریاچه‌های پریشان و ارژن در استان فارس، کاملاً خشک شده و تالاب‌های آجی گل و آلماگل در استان گلستان رو به خشکی می‌روند. برخلاف دریاچه‌های فوق سطح آب دریاچه‌های آلاگل و گمیشان (استان گلستان) و دریاچه غوری گل در استان آذربایجان شرقی در مهر ماه ۹۹، نسبت به مهر سال ۹۸، افزایش یافته است.

وضعیت دریاچه پریشان و ارژن ۱۵ مهر ۱۳۹۹ تصویر ماهواره‌ای Sentinel-۲، مساحت به ترتیب حدود: ۰،۰ و ۶.۵ کیلومترمربع

دریاچه‌های طشک و بختگان ۱۷ مهر ۱۳۹۹، تصویر ماهواره‌ای Sentinel ۲. مساحت به ترتیب حدود: ۸.۵ و ۰ کیلومترمربع

تالاب غوری گل ۹ مهر ۱۳۹۹ تصویر ماهواره sentinel ۲. مساحت حدود ۰.۲۱ کیلومترمربع

منصورپور تاکید کرد: به طور کل پایش ماهواره‌ای از تالاب‌ها و دریاچه‌های کشور حاکی از آن است که برخی تالاب‌ها و دریاچه در مهر سال ۱۳۹۹ کامل خشک شده است. برمبنای تغییرات سطح آب ۱۲ تالاب و دریاچه، دریاچه پریشان، ارژن، بختگان در استان فارس، خشک شده‌اند. همچنین دریاچه‌ها و تالاب‌هایی همچون تالاب آجی گل و آلماگل در گلستان، چغاخور در چهار محال و بختیاری، طشک و مهارلو در استان فارس کاهش سطح آب را نشان داده و درحال خشک شدن هستند.

به گفته وی، برای پایش سطح آب این دریاچه‌ها (به استثنای دریاچه ارومیه) از تصاویر ماهواره Sentinel-۲ در ماه مهر ۹۹ و مهر ۹۸ استفاده شده است. تا حد امکان نیز تصاویر در روزهای مشابه انتخاب شده است؛ با توجه به توان تفکیک مکانی تصاویر سنتیل ۲(۱۰ * ۱۰ متر)، دقت مساحت‌های محاسبه شده در مقیاس ۱:۱۰۰۰۰۰ در نظر گرفته می‌شود.

وی درباره آخرین وضعیت دریاچه ارومیه بر مبنای پایش ماهواره‌ای نیز گفت: پایش ماهواره‌ای تصاویر لندست از دریاچه ارومیه در تاریخ ۱۷ مهرماه ۹۹ نشان می‌دهد که مساحت سطح آب این دریاچه حدود ۳۰۶۰ کیلومترمربع بوده است. مقایسه مساحت سطح آب دریاچه در زمان مشابه در سال ۱۳۹۸ (مساحت سطح آب دریاچه حدود ۳۱۲۰ کیلومترمربع در ۱۴ مهر ۹۸) کاهش سطح آب دریاچه را در حدود ۲ درصد نشان می‌دهد.

مساحت سطح آب دریاچه در تاریخ ۱۷/‏۰۷/‏۱۳۹۹‬ حدود ۳۰۶۰ کیلومتر مربع

وی درباره آخرین تغییرات سطح آب این دریاچه از نظر حجم آب و وسعت خاطرنشان کرد: پایش ماهواره‌ای مساحت سطح آب دریاچه ارومیه (بر مبنای استفاده از تصاویر ماهواره‌ای لندست با توان تفکیک مکانی ۳۰ *‌۳۰ متر) از ابتدای سال ۹۹ تا اواسط مهر ۱۳۹۹ نشان می‌دهد که مساحت دریاچه تغییرات محسوس داشته است. به نحوی که سطح آب دریاچه در اواخر اردیبهشت ماه، بیشترین مقدار خود (حدود ۳۵۰۰ کیلومتر مربع) را از ابتدای سال داشته و با کاهش و توقف بارندگی‌ها در طول تابستان در مهر ماه ۱۳۹۹ این مقدار به حدود ۳۰۶۰ کیلومترمربع رسید.

منصورپور ادامه داد: همچنین با توجه به متوسط مساحت سطح آب دریاچه طی ۶ ماه گذشته (اردیبهشت تا مهر ماه ۱۳۹۹) در مقایسه با زمان مشابه سال ۱۳۹۸ به ترتیب ۳۳۵۰ کیلومترمربع و ۳۴۹۰ کیلومتر مربع بوده است که اختلافی در حدود ۱۴۰ کیلومترمربع کاهش مساحت سطح آب دیده می‌شود.

تغییرات مساحت سطح آب دریاچه ارومیه برحسب کلیومتر مربع از فروردین ماه تا ۱۷ مهر ۱۳۹۹

مدیرکل سنجش از دور سازمان فضایی ایران گفت: با توجه به پردازش داده‌های ارتفاع سنجی ماهواره ای، متوسط تراز آبی دریاچه ارومیه طی ۶ ماه گذشته (اردیبهشت ماه تا مهرماه ۱۳۹۹) حدود ۱۲۷۱.۶۳ متر بوده است که نسبت به تراز متوسط مدت مشابه سال ۱۳۹۸ که حدود ۱۲۷۱.۷۰ متر بوده، ۷ سانتیمتر کاهش داشته است.