ایران، حلقه اتصال کریدورهای منطقه‌ای

«سید حمزه صفوی» روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا افزود: یکی از زیرساخت‌های کشورها اقتصاد است. تنوع بخشیدن در اقتصادها می‌تواند یکی از نقاط قوت و قدرت کشورها باشد.

مدیرعامل مؤسسه آینده پژوهی جهان اسلام افزود: قرن ۲۰ میلادی که نفت کشف شد، در منطقه خاورمیانه تأثیرات مهمی گذاشت که یکی از مهمترین آنها شکل‌گیری اقتصاد مبتنی بر نفت بود که درآمد بسیار زیادی را نصیب دولت‌ها می‌کرد و سبب شد نوع خاصی از اقتصادها در منطقه شکل گیرد.

صفوی گفت: به فراخور هوشیاری و تدبیر که برخی از کشورها داشتند، کوشیدند تا از اقتصاد متکی به یک محصول فرار کنند و تنوع بخشی را در محصولات خود بوجود آورند.

وی خاطر نشان کرد: یکی از بهترین راه‌ها در جهت جغرافیای سیاسی در ایران، تنوع بخشیدن به درآمدهای نفتی، رهایی از اقتصاد و درآمد نفتی و استفاده از ظرفیت‌های کریدور شمال- جنوب است.

این کارشناس بین المللی گفت: از دیگر سو تنیدگی اقتصاد کشورها با یکدیگر ضامن امنیت پایدار در منطقه اوراسیاست که کریدور شمال به جنوب از مسیر ایران این مهم را برآورده می‌کند.

صفوی افزود: ایران سه مزیت در این مسیر دارد که اولین و مهترین آنها کاهش زمان ترانزیت، دیگری امنیت مسیر و سومین مساله کاهش هزینه ترانزیت است.

وی با بیان اینکه تاکنون در بعد داخلی و خارجی اقداماتی جهت تقویت این کریدور در کشور انجام شده است، افزود: در بعد داخلی، ایران تلاش‌هایی را برای تقویت زیرساخت‌ها از جمله زیرساخت‌های حمل‌ونقل انجام داده است.

مدیرعامل مؤسسه آینده پژوهی جهان اسلام ادامه داد: ایران حتی در زمان تحریم‌ها و فشارهای اقتصادی، اجرای پروژه‌های مواصلاتی را متوقف نکرد و در جهت تکمیل آن برآمد.

صفوی تصریح کرد: ایران همچنین به توسعه زیرساخت بندری و اسکله‌های پهلوگیری در چابهار و مناطق دیگر اقدام کرد.

وی اضافه کرد: در بعد خارجی نیز ایران کوشید با رایزنی سیاسی با دولت‌های مختلف، بستری از تعامل اعتمادسازی را فراهم آورد و قراردادهایی را منعقد کند که راه‌گشای شکل‌گیری این کریدور است.

این کارشناس بین المللی یکی از مهمترین موانع در این کریدور را ناشناخته بودن ابعاد و منافع آن برای دولت‌ها و همچنین بخش خصوصی برشمرد.

عضو هیأت علمی دانشگاه تهران افزود: تغییر مداوم قوانین گمرکی و عدم ثبات در این بخش یکی دیگر از موانع در این کریدور به شمار می‌آید.

صفوی گفت: با توجه به فشارهای بی‌سابقه بین‌المللی، ضروری است ایران با چابک‌سازی و بهینه سازی سیستم‌های اداری، گمرکی و ایجاد مزیت‌های رقابتی از نظر کاهش هزینه برای بخش خصوصی و تجار بین المللی برای استفاده از پهنه ایران برای تزانزیت کالاها به مقابله با تحریم‌ها بپردازد.

وی خاطر نشان کرد: پیروزی و موفقیت ایران در زیربار فشارهای بین المللی در گرو موفقیت در کارامد بودن و ثبات در قوانین گمرکی و کاهش هزینه‌ها، زیرساخت‌های چابک و کارامد است.

مدیرعامل مؤسسه آینده پژوهی جهان اسلام با تاکید بر نقش مناطق آزاد در این خصوص تاکید کرد: مناطق آزاد نوک پیکان و شکل‌گیری این حرکت عظیم است و فعالیت کریدور وابسته به میزان کارآمدی مناطق آزاد است.

وی خاطر نشان کرد: به رغم همه گیری کرونا در جهان و منطقه، حجم مبادلات تجاری اتحادیه اوراسیا با ایران رو به افزایش است.

به گزارش ایرنا، کریدور شمال - جنوب مهمترین حلقه تجارت بین آسیا و اروپا است که در مقایسه با مسیرهای سنتی از نظر مسافت و زمان تا ۴۰ درصد کوتاه‌تر و از نظر هزینه تا ۳۰ درصد ارزان‌تر است. وافقتنامه کریدور حمل ونقل بین‌المللی شمال - جنوب در شهریور ماه ۱۳۷۹ در سن پترزبورگ به امضای وزرای حمل و نقل سه کشور ایران، هند و روسیه رسید.

کمیسیون اقتصادی اوراسیا گزارش داد که تجارت این اتحادیه با ایران طی ۸ ماه سال ۲۰۲۰ با ۲ درصد افزایش به ۲ میلیارد دلار رسید.

سهم ایران از افزایش مبادلات تجاری مربوط به افزایش ۲۳۰ میلیاردی واردات ایران از کشورهای حوزه اورآسیا است.

بر پایه این گزارش، مواد خام محصولات کشاورزی و خوراکی با ۹۳۹ میلیون دلار تا ۸۰ درصد صادرات کشورهای اورآسیا به ایران را در بر می‌گیرد. در مقابل، واردات این کشورها از ایران نیز تا ۵۷۵ میلیون دلار یا ۶۸ درصد مجموع تجارت است که عمدتاً شامل میوه جات و خشکبار می‌شود.

اتحادیه اقتصادی اوراسیا یک سازمان بین‌المللی برای ادغام اقتصادی منطقه‌ای است. این اتحادیه، حرکت آزاد کالاها، خدمات، سرمایه و نیروی کار را فراهم و سیاست‌های هماهنگی بین واحدها را در بخش‌های تعیین‌شده توسط توافق‌های بین‌المللی در اتحادیه دنبال می‌کند.

قرارداد تشکیل اولیه اتحادیه اقتصادی اوراسیا در ۲۹ مه ۲۰۱۴ میلادی میان کشورهای روسیه، بلاروس و قزاقستان منعقد و جایگزین اتحادیه گمرکی اوراسیا شد و سپس کشورهای ارمنستان و قرقیزستان نیز به عضویت آن درآمدند.

این اتحادیه کار خود را به طور رسمی از اول ژانویه ۲۰۱۵ آغاز کرد. کشورهای عضو اتحادیه اکنون ۲۰ میلیون کیلومترمربع مساحت و بیش از ۱۸۳ میلیون نفر جمعیت دارند که ۵.۲ درصد جمعیت جهان است. تولید ناخالص داخلی اسمی اتحادیه حدود ۱.۹ تریلیارد دلار، حجم تجارت با جهان ۹۰۰ میلیارد دلار و تجارت درون اتحادیه رقم ۳۸ میلیارد دلار می‌باشد.