وقتی جای خالی «انیمیشن» احساس نمی‌شود/ مصائب «کالای لوکس» بودن!

بهرام عظیمی کارگردان انیمیشن در گفتگو با خبرنگار مهر درباره تولید انیمیشن در ایران گفت: مساله مهمی که در حوزه انیمیشن وجود دارد، این است که این هنر، هیچ گاه در سینما و تلویزیون ایران اولویت نبوده است، سال‌های سال تلویزیون ایران از انیمیشن‌های خارجی استفاده می‌کرده است که مخاطب از دیدن آن لذت می‌برد، البته در کنار نمایش انیمیشن‌های خارجی گاهی انیمیشن‌های ایرانی نیز از تلویزیون پخش می‌شد که اگر از استاندارد لازم برخوردار بود می‌توانست مورد استقبال مخاطب قرار گیرد.

وی درباره موردتوجه قرار گرفتن ساخت انیمیشن‌های بلند در سینمای ایران طی یک دهه گذشته هم بیان کرد: در سینمای ایران هیچ گاه جای خالی انیمیشن احساس نمی‌شود، هرچند هر از گاهی انیمیشن‌های بلند سینمایی توسط کارگردان ایرانی ساخته می‌شد و این انیمیشن‌ها نیز مورد استقبال قرار می‌گیرد، اما این استقبال به این معنا نیست که مدعی باشیم انیمیشن ایران به جایی رسیده است که می‌تواند محصولات خارجی را کنار بگذارد و مخاطب ثابت داشته باشد.

این کارگردان انیمیشن تاکید کرد: درست است که همیشه مدیران هنری از ما خواسته‌اند که انیمیشن‌هایی را تولید کنیم که قدرت کنار زدن انیمیشن‌های خارجی را داشته باشد، اما این امر چندان امکان‌پذیر نیست، چرا که انیمیشن ایران از نظر استاندارد جهانی فاصله زیادی با انیمیشن‌های سینمایی خارجی دارد، در چنین شرایطی باید به گونه‌ای انیمیشن تولید کنیم که حداقل در کنار تولیدات درجه یک جهانی، برای مخاطب نمایش داده شود و آنقدر جذابیت داشته باشد که بتواند از نظر فرهنگی در جامعه تأثیرگذار باشد.

در شرایط فعلی که کرونا سینمای ایران را نیز تحت تأثیر قرار داده است، باز هم اولویت سینما فیلم‌های زنده است و کمتر به تولید و یا اکران مناسب فیلم‌ها انیمیشن توجه می‌شود، البته در این میان سرمایه‌گذاران نیز نقش بسیار مهمی دارند وی ادامه داد: در شرایط فعلی که کرونا سینمای ایران را نیز تحت تأثیر قرار داده است، باز هم اولویت سینما فیلم‌های زنده است و کمتر به تولید و یا اکران مناسب فیلم‌ها انیمیشن توجه می‌شود، البته در این میان سرمایه‌گذاران نیز نقش بسیار مهمی دارند، در واقع وقتی چنین شرایطی برای انیمیشن‌ها به خصوص در هنگام اکران وجود دارد، سرمایه‌گذار علاقه‌ای به این ندارد که سرمایه خود را چند سال صرف پروژه‌ای کنند که معلوم نیست بتواند در اکران موفق عمل کرده و بازگشت سرمایه داشته باشد.

عظیمی در جواب اینکه بیشتر بخش دولتی و یا بخش خصوصی روی انیمیشن‌های بلند سرمایه‌گذاری می‌کنند، گفت: ۲ تیپ سرمایه‌گذار در حوزه انیمیشن وجود دارد که شامل سرمایه‌گذار بخش خصوصی و سرمایه‌گذار دولتی است، سرمایه‌گذار بخش خصوصی که نمی‌تواند صبر کند که بعد از چند سال اگر شرایط خوب پیش رود بازگشت سرمایه داشته باشد، به همین دلیل ترجیح می‌دهد به سمت تولید فیلم سینمایی برود که در بیشترین زمان ممکن تنها ۳ ماه تولید آن طول می‌کشد و بلافاصله شرایط برای اکران آن فراهم می‌شود که این خود به معنای بازگشت سرمایه برای بخش خصوصی است.

وی ادامه داد: سرمایه‌گذار دولتی نیز که داستان دیگری دارد، از نظر سرمایه‌گذار دولتی نیز زمان ۲ تا ۵ سال برای تولید بسیار زیاد است و مدیر دولتی ترجیح می‌دهد که بهره برداری از پروژه‌ای که روی آن سرمایه‌گذاری کرده است، در همان دوران مدیریت خود باشد در غیر این صورت چنین پروژه‌هایی نمی‌تواند بازدهی درستی برای مدیر مورد نظر داشته باشد.

کارگردان مجموعه انیمیشن‌های «سیا ساکتی» بیان کرد: همین مساله سبب شده است که انیمیشن از هر دو نوع سرمایه‌گذار بخش خصوصی و دولتی لطمه بخورد، البته این را باید بگویم که سرمایه‌گذارانی نیز هستند که دغدغه فرهنگی و هنری دارند و با تمام مشکلاتی که وجود دارد، باز هم روی تولید انیمیشن سینمایی سرمایه‌گذاری می‌کنند که البته تعداد این افراد بسیار اندک است. تاکید می‌کنم، هستند مدیرانی که فارغ از دوره مدیریت خود به این فکر می‌کنند که بچه‌های سرزمین ما نیازمند انیمیشن‌های ایرانی هستند تا بتوان روی آن‌ها از طریق سینمای انیمیشن تأثیرگذاری فرهنگی داشته باشد. همین مساله در حوزه بخش خصوصی نیز وجود دارد، اما سرمایه‌گذاران خیلی کمی در بخش خصوصی به فرهنگ توجه داشته و کمتر به بازگشت سرمایه خود فکر می‌کنند.

عظیمی در پایان گفت: در نهایت باز هم تاکید می‌کنم که انیمیشن در سینمای ایران اولویت به شمار نمی‌رود و تبدیل به کالای لوکس شده است که کمتر کسی روی آن سرمایه‌گذاری می‌کند.