لیگ برتر فوتبال انگلیس؛ چرا تغییرات بزرگ در راهند؟

لیگ برتر فوتبال انگلیس؛ چرا تغییرات بزرگ در راهند؟
بی بی سی فارسی
لیگ برتر فوتبال انگلیس؛ چرا تغییرات بزرگ در راهند؟
  • سایمون استون
  • بی‌بی‌سی
۴ ساعت پیش

منبع تصویر، Getty Images

توضیح تصویر،

تغییر و افزایش تیم‌ها در مرحله گروهی لیگ قهرمانان اروپا احتمالاً تقویم و ساختار فوتبال انگلیس را تحت تأثیر قرار خواهد داد

با وجود مخالفت‌ها با "پروژه تصویر بزرگ"، ریچارد مسترز مدیر اجرایی لیگ برتر فوتبال انگلیس تقریبا یک ماه پیش در جلسه استماع پارلمان راه حلی ارائه داد که ممکن است در نهایت بر سر آن توافق شود.

تغییر در راه است؟

مسترز با اشاره به وضعیت فوتبال اروپا و مذاکره پیرامون گسترش مسابقات باشگاهی یوفا گفت: "اگر شش باشگاه‌ بزرگ انگلیس بخواهند طرح پیشنهادی خود را اجرا کنند، تغییرات حتی بسیار فراتر از اروپا خواهند بود."

طبق طرحی که با نام "پروژه تصویر بزرگ" در اوایل اکتبر (تقریبا دو ماه پیش) و زودتر از موعد مقرر در روزنامه تلگراف فاش شد، لیگ برتر هجده تیمی می‌شود و شیوه صعود تیم‌ها تغییر می‌کند. همچنین جام‌های اتحادیه و خیریه و بازی‌های مجدد جام حذفی نیز حذف می‌شوند. مفاد دیگری نیز در این طرح آمده است که بسیار بحث‌برانگیز بوده‌اند.

  • جوانی که مسی را تحت تاثیر قرار داده؛ منجی بعدی بارسلونا است؟
  • یوخن رینت: راننده‌ای که پس از مرگ قهرمان فرمول یک شد
  • میرشا لوچسکیو؛ نشستن روی نیمکت تیمی که از او 'متنفر' بود
  • داستان لوئیس همیلتون: پسر بچه‌ای که از باخت متنفر بود و بهترین راننده جهان شد

گرگ کلارک رئیس پیشین فدراسیون فوتبال، دقایقی پیش از صحبت‌های جنجال‌برانگیزش در باره تبعیض نژادی که منجر به استعفایش شد، به کمیته دیجیتال، فرهنگ، رسانه و ورزش مجلس بریتانیا گفته بود: "همه گزینه‌ها همچنان روی میزند و هیچ کدام کنار گذاشته نشده‌اند."

اشاره کلارک به مفادی است که برای کاهش شکاف عمیق بودجه لیگ برتر و بقیه فوتبال انگلیس ارائه شده و از همه آنها جنجالی‌تر، حق رأی انحصاری برای تیم‌های بزرگ است.

افشای این طرح انتقادهای گسترده‌ای را در پی داشت که به نظر برخی ناظران آن را باید خاتمه یافته دانست اما همانطور که خواهیم دید، اینگونه نیست و ماجرا هنوز تمام نشده است.

این وضعیت نشانه آشفتگی‌ تیم‌های بزرگ انگلیسی است که در بحران مالی کنونی، اتحاد و سازش چندانی با خود و سایر تیم‌ها ندارند.

اما برای درک اینکه چگونه به این جا رسیده‌ایم و به کجا می‌رویم، باید به سال ۲۰۱۹ برگردیم و به جنوب مدیترانه.

۴۸ کشور عضو اتحادیه باشگاه‌های اروپا ژوئن ۲۰۱۹ برای بحث در مورد ساختار رقابت‌های قاره در مالت دور هم جمع شدند و به این نتیجه رسیدند که وضعیت کنونی نمی‌تواند ادامه داشته باشد.

پیشنهاد اصلی، افزایش مسابقات برای درآمد بیشتر تیم‌های لیگ قهرمانان بود که با اکثریت قاطع تصویب شد.

نمایندگان شش تیم بزرگ انگلیسی تاتنهام، چلسی، منچسترسیتی، منچستریونایتد، آرسنال و لیورپول نیز در این نشست شرکت داشتند. آن‌ها روز قبل از تصمیم‌گیری در بیانیه‌ای نظر خود را مطرح و با بازی‌های بیشتر اروپایی مخالفت کرده بودند چون آن را به ضرر لیگ‌های داخلی می‌دانستند.

با این وجود، تیم‌های انگلیسی همانطور که پانزده ماه بعد مسترز نیز تأیید کرد، به این نتیجه رسیدند که این تغییرها اجنتاب ناپذیرند و به جای مخالفت، باید تلاش کنند خود را با آن‌ها وفق دهند.

ایده‌های مختلفی در مورد افزایش مسابقات طرح شده است؛ مانند چهار گروه هشت تیمی یا شش گروه شش تیمی و یا یک مرحله گروهی ۳۶ تیمی که هر تیم با ده حریف مختلف بازی کند. پیشنهادهای دیگری هم مطرح شده‌اند؛ تکرار مسابقات حذفی فصل گذشته بین هشت تیم نهایی لیگ قهرمانان و لیگ اروپا و حتی رقابت‌های جدید یوفا که در ژوئن سال ۲۰۲۱ و با نام لیگ کنفرانس اروپا راه‌اندازی شوند.

هدف این تغییرها افزایش درآمد پخش تلویزیونی است و برطرف کردن نگرانی‌ برخی تیم‌های بزرگ و باسابقه اروپا که به دلیل بازی نکردن در پنج لیگ ثروتمند قاره عقب افتاده‌اند.

نمایندگان لیورپول و منچستر یونایتد در گزارش‌شان از این نشست، به مدیران خود اطلاع دادند که با شروع رقابت‌های باشگاه‌های یوفا در سال ۲۰۲۴ و با شیوه جدید، آنها باید در مسابقات بیشتری شرکت کنند. امری که قطعاً با تقویم متراکم انگلیس در تضاد خواهد بود.

جان هنری مالک لیورپول که انتظار بروز این مشکلات را داشت، ساختار رأی‌گیری لیگ برتر را مانع راه‌حل خود برای این مشکلات می‌دید. زیرا در ساختار فعلی تصویب هر طرحی نیازمند دو سوم آراء است و چهارده باشگاه کوچکتر لیگ برتر قطعاً مقابل شش تیم بزرگ خواهند ایستاد.

منبع تصویر، Getty Images

توضیح تصویر،

حمایت هواداران منچستریونایتد در دیدار تدارکاتی با تاتنهام در شانگهای چین - سال ۲۰۱۹

شش تیم آرسنال، چلسی، لیورپول، منچسترسیتی، منچستر یونایتد و تاتنهام ثروتمندترین و شناخته‌شده‌ترین باشگاه‌های انگلیس هستند و بهترین بازیکنان لیگ برتر و بیشترین مشترک تلویزیونی را در دنیا دارند.

این شش تیم ساختار رأی گیری فعلی و افق‌های تجاری کوتاه‌مدت تیم‌های کوچکتر را مانعی برای افزایش درآمد و رقابت با رسانه‌های در حال گسترش دیجیتال مانند نت‌فلیکس می‌دانند.

حتی برخی تهدید به جدایی و انتقال دسته جمعی از لیگ برتر به مسابقات لیگ قهرمانی (دسته دوم فوتبال انگلیس) کرده‌اند که البته به جایی نرسیده است.

بسیاری از بزرگترین باشگاه‌های اروپا نیز در تلاش برای رسیدن به اهدافشان چنین تهدیدهایی کرده‌اند، حتی ژوسپ ماریا بارتومئو نیز در ماه اکتبر و در سخنرانی خداحافظی‌اش به عنوان رئیس بارسلونا فاش کرد چنین ایده‌ای داشته است.

  • آتالانتا: تیم کوچکی که تسلیم 'بمب بیولوژیک' هم نشد
  • سارق مسلحی که در زندان سه رکورد جهان را شکست
  • پروژه مرد یخی؛ از اولین مرد آهنین قطب جنوب چه می‌دانیم؟
  • لن جانسون: بوکسوری که ۹۳ پیروزی داشت اما قهرمانی انگلیس از او دریغ شد

واضح است که فعالیت خارج از چتر فیفا باعث می‌شود بازیکنان این باشگاه‌ها به تیم‌های ملی خود دسترسی نداشته باشند.

به عبارت دیگر، با داشتن پول کافی امکان دارد تمامی موانع برطرف شوند و شاید حتی فیفا به حاشیه برود و اگر ساختارهای جایگزین سودآورتر باشند، شاید بهترین فوتبالیست‌های جهان دیگر در مسابقاتی مانند جام جهانی بازی نکنند. کریکت نیز در اواخر دهه ۱۹۷۰ شاهد چنین تغییری بود.

برای دستیابی به راه‌حلی همه جانبه، کلارک رئیس سابق فدراسیون فوتبال انگلستان، پیشنهاد کرده بود مذاکرات با حضور دیگر باشگاه‌های لیگ برتر و فدراسیون فوتبال برگزار شود اما هیچ نماینده‌ای غیر از شش تیم بزرگ لیگ برتر در مذاکرات حضور نداشت.

منبع تصویر، Getty Images

توضیح تصویر،

جشن پیروزی فولام در دیدار نهایی پلی‌آف مسابقات قهرمانی برابر برنتفورد در ومبلی در ماه آگوست

شیوع کرونا نیز قدرت این شش تیم بزرگ را افزایش داد زیرا آن‌ها برگ برنده‌ای داشتند که سایر تیم‌ها محتاجش بودند، پول.

گواه این مطلب، برآورد ریک پری رئیس فدراسیون فوتبال از کسری ۲۰۰ میلیون پوندی بودجه باشگاه‌های عضو است. اما چالش بزرگتر، کاهش فاصله بودجه بین لیگ برتر و دسته پایین‌تر یعنی مسابقات قهرمانی است. زیرا با این فاصله بسیار زیاد، کل آینده باشگاه‌ها می‌تواند تحت تأثیر یک تصمیم بد یا اشتباه قرار گیرد.

از نظر پری، این طرح که با پیشنهاد کلارک نامش از "احیای مجدد" به پروژه تصویر بزرگ تغییر یافت، راه حل بسیاری از مشکلات بود و او مشتاقانه آن را پیگیری کرد.

پیش از توقف مذاکرات در ۱۹ ماه مه، ۱۸ جلسه تشکیل و تقریباً همه بر سر بخش‌هایی از طرح به توافق رسیده بودند. با تأخیر در بازگشت هواداران به ورزشگاه‌ها و ضرر ۱۰۰ میلیون پوندی لیگ برتر در آن ماه، مذاکرات از سر گرفته شدند.

  • رایان گیگز؛ اسطوره منچستریونایتد چگونه هدایت تیم ملی فوتبال ولز را به دست گرفت؟
  • مارچلو بیلسا؛ افسانه و واقعیت در مورد یکی از جذاب‌ترین مربیان فوتبال دنیا
  • رونالدینیو: ستاره برزیلی که از پادشاهی در بارسلونا به زندانی در پاراگوئه رسید
  • نیویورک کاسموس: باشگاهی افسانه‌ای که بازیکنانش مثل ستاره‌های راک زندگی می‌کردند

در ۸ اکتبر، جلسه شش تیم بزرگ تشکیل شد و تنها سه روز بعد، مفاد طرح پیشنهادی آن‌ها در روزنامه تلگراف فاش شد که برخی از آنها عبارت بودند از:

  • پرداخت ۲۵ درصد از درآمد سالانه لیگ برتر به لیگ‌های فوتبال انگلیس، از جمله ۲۵۰ میلیون پوند به عنوان پیش پرداخت
  • ۱۰۰ میلیون پوند هدیه به فدراسیون فوتبال انگلیس
  • حذف جام خیریه
  • حذف جام اتحادیه یا برگزاری آن بدون تیم‌های حاضر در اروپا
  • کاهش تیم‌های لیگ برتر به ۱۸ تیم
  • لغو سیستم هر باشگاه یک رأی در لیگ برتر
  • رأی انحصاری برای ۹ تیم باسابقه لیگ برتر شامل شش تیم بزرگ بعلاوه اورتون، وستهم و ساوتهمپتون
  • صعود خودکار دو تیم از دسته دوم و برگزاری پلی‌آف برای تعیین تیم سوم صعود کننده بین تیم شانزدهم لیگ برتر و تیم‌های سوم، چهارم و پنجم لیگ قهرمانی (چمپیونشیپ).
  • امکان فروش هشت بازی در فصل به خارج از انگلیس و در بسترهای دیجیتال دلخواه برای باشگاه‌های لیگ برتر.

پری مأموریت یافت تا در باره این پروژه و پیشنهادهای آن صحبت کند اما تلاش او را مخالفان بسرعت بی‌ثمر کردند. حتی کلارک هم ادعا کرد با بخش‌های قابل توجهی از آن مخالف است. بسیاری از هواداران فوتبال، حتی آن‌هایی هم که هوادار تیم‌های طراح این پروژه بودند مخالف بودند.

بدیهی است در این میان، نظر چهارده باشگاه دیگر لیگ برتر حیاتی بود. حتی وستهم، یکی از تیم‌هایی که طراحان فکر می‌کردند می‌توانند نظر مساعدش را جلب کنند، بسرعت مخالفت کرد.

با این پیش زمینه، مسترز در ۱۳ اکتبر دیداری یک ساعته با نمایندگان شش تیم بزرگ داشت و روز بعد، آن‌ها با چهارده باشگاه دیگر لیگ در جوی سرشار از تنش و بی‌اعتمادی دیدار کردند.

تئوری‌های توطئه گوناگونی هم در خصوص دلایل افشای طرح شکل گرفته‌اند؛ به گمان برخی هدف، تخریب طرح بوده و برخی آن را وسیله‌ای برای پیشبرد اهداف طرح می‌دانند. وضعیت وخیم‌تر هم شد وقتی که مشخص شد اطلاعات کامل درباره برنامه‌های لیگ برتر به چهارده تیم دیگر داده نشده است.

در ابتدا گفته شد هنوز هیچ چیز روشن نیست اما در حقیقت ماه‌ها بود که مسترز از جهت کلی گفتگوها آگاهی داشت. حتی گری هافمن نیز که در ۲۴ آوریل به ریاست لیگ برتر منصوب شد، پیش‌تر نسخه چاپی طرح را از بروس باک رئیس چلسی دریافت کرده بود.

نتیجه این نشست منتفی شدن پروژه تصویر بزرگ و در عوض، تعهد کلیه باشگاه‌ها به "بازبینی استراتژیک" بود که در بهار گذشته در مورد آن صحبت شده اما با شیوع کرونا کنار گذاشته شده بود تا باشگاه‌ها بتوانند با عوارض مالی این همه‌گیری ‌مقابله کنند.

این بار متمرکزتر و در بازه زمانی دقیق‌تری، تا مارس ۲۰۲۱، از باشگاه‌ها خواسته شد ساختارهای رقابتی و لیگ، تقویم، توزیع درآمد و استراتژی پخش را بررسی کنند.

البته تیم‌های دیگر می‌دانند که تغییرات اروپایی در راهند و به نظر می‌رسد آنها هم مایل به پذیرش هستند اما به شرطی که به قیمت حذف مسابقات آن‌ها در آخر هفته تمام نشود. به عبارت دیگر، جام اتحادیه حذف نشود و بدون شش تیم بزرگ یا حداقل با حضور تیم‌های زیر ۲۳ سال آنها برگزار شود.

همچنین به اعتقاد آنها، نباید تغییری در سیستم رأی‌گیری رخ دهد زیرا که نگران افزایش قدرت شش تیم بزرگ در تصمیم گیری‌ها هستند.

منبع تصویر، Getty Images

توضیح تصویر،

آیا افزایش قدرت شش تیم بزرگ لیگ برتر باعث فاصله باشگاه‌های کوچکتر از موفقیت می‌شود؟

به گفته یکی از نمایندگان این تیم‌ها، پرداخت ۲۵ درصد درآمد به فدراسیون ممکن است معنی چندانی نداشته باشد. زیرا اگر باشگاه‌های بزرگ تصمیم بگیرند خود بازی‌هایشان را بفروشند، درآمد پخش تلویزیونی خیلی زود کاهش یافته و ۲۵ درصد هیچِ هیچ خواهد بود.

برخی نیز می‌گویند تیم‌های بزرگ باید با تیم‌های کوچک‌تر بازی کنند زیرا تمام جذابیت لیگ برتر به نتایج غیرمنتظره آن است. برای مثال، موفقیت لستر در سال ۲۰۱۶ شگفت‌انگیزترین رویدادی بوده که فوتبال انگلیس تجربه کرده است.

این که آیا شش تیم بزرگ موافق این نظر باشند، محل بحث است اما نکته‌ مهم این است که بزودی حتی هواداران این باشگاه‌ها از برد تیمشان در یک لیگ نابرابر خسته خواهند شد. آنها بارها گفته‌اند که مخالف تمرکز قدرت در دست شش مالک میلیاردر هستند.

بهرحال کنار هم نگه داشتن تیم‌هایی با این فاصله در فضای بی‌اعتمادی چندان ساده به نظر نمی‌رسد. شاید به همین دلیل است که ریچارد اسکودامور مدیر عامل سابق لیگ برتر، به دلیل شیوه‌ای که باشگاه‌ها را در طول ۱۵ سال ریاستش تا زمان کناره‌گیری در نوامبر ۲۰۱۸ در کنار هم نگه داشت، مورد تحسین همگان است.

تاریخ نشان خواهد داد که بزرگترین تصمیم او، کناره‌گیری در زمان مناسب بود.

منبع خبر: بی بی سی فارسی

اخبار مرتبط: لیگ برتر فوتبال انگلیس؛ چرا تغییرات بزرگ در راهند؟