سوء تفاهم بین بخش مذهبی جامعه و کتاب درسی

قسمت اول رابا خاطره ای در مورد مرحوم مهندس جعفر علاقمندان در دوران ریاست سازمان پژوهش و برنامه ریزی کتب درسی آغاز میکنم. در سال 78  یک روز ناهار را میهمان یکی از مسئولین روزنامه ای اصولگرا بودم.
روزنامه ای که خیلی برعلیه مهندس علاقمندان مطلب می نوشت. گله کردم که چرا به ایشان چنین برخوردی می کنید؟ فکرمی کنید پاسخ چه بود؟ این دوست عزیز که زمانی همکار هم بودیم گفت شنیده ایم ایشان متعبد و ملتزم نیست و نماز نمی خواند!
اتفاقا از قبل با مهندس علاقمندان چند سالی همکار بودم و در ماموریتها و جلسات و سمینارها در کنار هم بودیم هرچند که دران سالها چندان همدل هم نبودیم وفقط اشتراک کاری ما را به هم نزدیک کرده بود . به عینه درتمام موارد هم او را متعبد و اهل نماز دیده بودم و هم متهجد و متعهد وتعجب کرده بودم کدام شیرپاک خورده ای چنین اطلاعات غلطی به دوستان مطبوعاتی داده؟
هرچه از مرحوم مهندس علاقمندان میدانستم گفتم و عاقبت لبخند شنونده راتشخیص ندادم که نشانگر قانع شدن است یا میخواهد بگوی برو پسر جان شما نمی فهمی! به هرحال بعدها ایشان شخصا پوسترهای کاندیداتوری احمدی تژاد را اطراف پل مدیریت پخش کردو به منصبی هم رسید و بعد جداشد.

حدود 4 یا5 سال بعد  ناهار میهمان مهندس علاقمندان بودم وکاربه یک دردودل سه ساعته کشید.می گفت دوستان به دنبال اسلامی کردن کتب هستند و این همان ایده ماهم هست ولی دوست دارند افراد غیر متخصصی را از خارج از سازمان به ما تحمیل کنند تا آنها متون کتب درسی راتدوین کنند.
تعریف کرد که فلان فرد مشهوری یک روز برای مذاکره در همین مورد به دفتر ما آمد و مدتی صحبت کردیم دقت کردم دیدم مرتب قرانی که روی میزاست را باز می کند و می بندد بعد متوجه شدم برای هربحثی  استخاره میگیرد و بعد اظهار نظر می کند. قران را از کنار دستش برداشتم و گفتم برادر بیا بر مبنای دانسته های شرعی و علمی و عقلی بحث کنیم و تدوین کتب درسی که با استخاره ممکن نیست خلاصه حرف او این بود که افرادی حوزوی بیایند و کتاب تالیف  یا برنوشتن ان نظارت کنند.

از مجموع صحبتهای مرحوم مهندس علاقمندان برداشتی قریب به این مضمون داشتم که دوستان به دنبال طرح مستقیم و تکرار مباحث مذهبی وحذف بخشی از رویدادهای تاریخی و برجسته ترکردن بیش از حد بخشهای دیگری از مسائل اجتماعی و تاریخی در کتب هستند!
آن چه در بالا مطرح گردم شمه ای ازدیدگاه بخشی از متدینین جامعه نسبت به تدوین کتب درسی و بینش آن هاست. آنها فکر می کنند مولفین ما یا انگیزه مذهبی ندارند یا سواد لازم و احیانا ممکن است شدیدا غربزده هم باشند.
به یقین میگویم کارشناسان و مولفین کتب درسی غالبا افرادی متدین و با سواد هستند و به دلیل دانش و آگاهی درزمینه درک وفهم و روان کودکان و نوجوانان در طرح مطالب مختلف در کتب درسی مواردی رارعایت می کنند که قشریون جامعه ازعلم به ان بی بهره اند و علاقمند هستند با طرح مباحث مستقیم و تکراری ازدانش آموزان شیخ مفید و مقدس اردبیلی بسازند و حال آن که در عصر حاضر برای رسیدن به نقطه مطلوب با تفکرات و شیوه های قدیمی و سانسور و تکرار زیاد به نتیجه مطلوب نمی رسند.

بگذریم حاصل عمل این شد که چندسالی یک روحانی مطرحی رئیس سازمان شدو تقریبا همان روش پیشینیان را ادامه داد تا این که ازچندسال قبل یکی از طرفداران رئیس جمهورسابق دردوره ریاست جمهوری فعلی به عنوان رئیس سازمان منصوب کردند و شنیده شده است دراین دوران فردی باحدود70 سال سن و بازنشسته و احتمالا مواردی دیگر ...... به دلیل ارتباط بابعضی بیوت علما عملا به عنوان مداخله گر درتدو ین کتب انتخاب شده و گویا متن کتب را به دفتر بعضی از علما عرضه و عوامل دفتر ایشان کتاب درسی ها را ویرایش و اصلاح می فرمودند. بایدپذیرفت که هرکاری تخصص خود را لازم دارد و به صرف خواندن علوم دینی کسی الزاما توانایی شناخت مخاطبین نوجوان وکودک مدرسه ای رانخواهد داشت و به نظر می رسد با نظارت و دخالت روانشناسان و مولفین و متخصصین. لازم است کتب درسی  مورد بازنگری جدی قرار بگیرد.
علاوه براین همه می دانند که آموزش و پرورش نقش نیروسازی درهمه ادوار داشته و در نظام جمهوری اسلامی از رئیس جمهور گرفته تا نخست وزیر ورئیس مجلس و بسیاری از نمایندگان و وزرا و... در بعضی آزادوار معلمین جامعه بوده اند.
چه می شودکه جوانی برای ریاست سازمان پژوهش و برنامه ریزی کتابهای درسی پیدا نمی شود و رئیس  سازمان باید فردی حدود70 ساله باشد که سالها از آموزش و پرورش دور بوده و معاونش از یک دانشگاه نظامی انتخاب می شود یعنی جمعیت یک میلیون و چند صد معلمی ما افراد جوان و متخصصی برای تصدی این سمتها ندارد؟ انشاالله وزارت آموزش و پرورش یا پاسخ قانع کننده ای دارد یا این که تغییر رویه خواهد داد.
موضوع تالیف کتب درسی از دیدگاه دیگری. طی نوشتار بعدی تقدیم دوستان خواهد شد.