یکسالگی ویروس کرونا و اثرات جهانی آن

«تدروس آدهانوم»مدیرکل سازمان جهانی بهداشت نیز روز چهارشنبه ۲۱ اسفندماه  همان سال در کنفرانسی تاکید کرد که اگر چه واژه «همه‌گیری» (pandemic) به دلیل حساسیتی که دارد نباید بدون دقت مورد استفاده قرار گیرد اما ارزیابی‌های این سازمان ویروس کرونا را «همه‌ گیر جهانی» شناسایی و اعلام می‌کند.

اگر چه حدود یکسال از آغاز همه گیری این ویروس می گذرد و در روزهای اخیر شرکت های داروسازی فایزر و  مادرنا آمریکا، دانشگاه آکسفورد انگلیس و همچنین مراکز تحقیقاتی در چین و روسیه اعلام کرده اند که واکسن این ویروس را کشف کرده و حتی واکسیناسیون نیز در روسیه، انگلیس و آمریکا هم شروع شده است، اما این ویروس همه گیر اثرات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی زیادی بر جای گذاشته  که این اثرات برای سال ها و شاید برای همیشه در ابعاد اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در جهان تاثیرش بر جای خواهد ماند.

کرونا و اثرات ویرانگر اقتصادی آن
همه گیری کرونا به غیر از تلفات سنگین انسانی که به بار آورده و تاکنون بنابر آمارهای رسمی بالغ بر ۷۲میلیون نفر را مبتلا کرده و یک میلیون و یکصد و شصت هزار نفر را به کام مرگ کشیده، بیشترین ضربه و آسیب را به اقتصاد جهان وارد کرده است.
افزایش تعداد بیکاران، تعطیلی کارخانه ها و شرکت های بزرگ تولیدی، آسیب شدید بخش گردشگری و هوانوردی، کاهش قیمت نفت و سایر عوامل از جمله اثرات اقتصادی این ویروس کشنده بوده است.
کرونا تاکنون در آمریکا موجب کاهش ۳۲ درصدی تولید ناخالص داخلی این کشور شده که بیشترین کاهش از سال ۱۹۴۷ تاکنون است . در هفته های منتهی به تیرماه گذشته بالغ بر ۳۰ میلیون نفر در این کشور بیمه بیکاری دریافت کرده اند.

اما یکی از بخش هایی که بیشتر ضربه اقتصادی را از  کرونا دیده، بخش گردشگری است. تارنمای کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل در گزارشی در زمینه تاثیر کرونا بر صنعت گردشگری جهان نوشت: کرونا دست کم ۱.۲ تریلیون دلار بر صنعت گردشگری جهان خسارت وارد کرده است.
گردشگری پایه و اساس اقتصاد بسیاری از کشورها را تشکیل می دهد و نقش حیاتی در زندگی میلیون ها نفر در جهان دارد . ارزش این صنعت در ۲۰ سال گذشته از ۴۹۰ میلیارد دلار به ۱.۶ تریلیون دلار رسیده است. اما کووید -۱۹ این صنعت را متوقف و تبعات اقتصادی شدیدی را بر آن وارد کرده است.
این در حالی است که آسیب دیدن کشورها به سبب ویروس کووید ۱۹ حداقل در سال آینده نیز کاملا محسوس باشد.درآمد حاصل از گردشگری، رقم قابل توجهی در بودجه برخی کشورها است . چینی ها، تعداد قابل توجهی از گردشگران در جهان را تشکیل می‌دهند و قرنطینه و بسته شدن مرزها در این کشور و کشورهای دیگر مانند فرانسه، اسپانیا، ایالات متحده آمریکا، ایتالیا، ترکیه، مکزیک، آلمان، تایلند و بریتانیا که از مقاصد اصلی گردشگری در جهان هستند، بر بودجه این کشورها، فشار مضاعفی وارد خواهد کرد.

کشورهای در حال توسعه ممکن است بیشترین و عمیق ترین کاهش تولید ناخالص داخلی را داشته باشند برخی از مقاصد گردشگری از جمله کنیا، مصر و مالزی ممکن است بیش از ۳ درصد از تولید ناخالص داخلی خود را از دست بدهند.

اما بخش گردشگری در بسیاری از کشورهای ثروتمند نیز تحت فشار است.

کاهش پروازهای بین المللی در کنار محدودشدن سفرهای داخلی به دلیل قرنطینه و محدودیت های اجتماعی ترددها را کاهش داده و به لغو بسیاری از پروازها منجر شده که این امر تاثیر بسزایی بر کل صنعت هوانوردی در جهان گذاشته است.

گزارش‌ها نشان می‌دهد غول‌ های حمل و نقل هوایی جهان از جمله ایرباس و لوفت هانزا بیش از سایر شرکت‌های فعال در این حوزه با بحران مالی شدید روبرو شده‌اند و به منظور جبران خسارت‌های خود تصمیم دارند منابع انسانی خود را کاهش دهند.

کرونا همچنین بر بازار بورس جهان تاثیر داشته است. با افزایش شمار مبتلایان به کووید ۱۹، همه بازارهای شاخص بورس در جهان، شاهد افت شدید بوده اند.

کرونا شمار بیکاران را هم افزایش داد. طبق اعلام صندوق بین المللی پول، در آمریکا درصد بیکاران به بیش از ۴ درصد رسیده است.

بعضی از کارشناسان هشدار داده اند که ممکن است سال ها طول بکشد تا وضعیت استخدام نیروی کار به حالت قبل از همه گیری بازگردد.این کارشناسان با استناد به گزارش صندوق بین المللی پول اعلام کرده اند که اقتصاد جهان در سال جاری میلادی سه درصد کوچکتر شده و رکود فعلی از زمان رکود بزرگ سال ۱۹۳۰ تاکنون، بدترین است.

از سوی دیگر تحقیقات نشان می دهد که مصرف کنندگان هنوز هم نسبت به بازگشت به فروشگاه ها نگران هستند. روزنامه نیویورک تایمز درگزارش جدید خود به نقل از بانک مرکزی اروپا هشدار داد به رغم چشم انداز تولید واکسن و محرک های اقتصادی منطقه یورو انتظار می رود که بحران اقتصادی ناشی از کرونا در اتحادیه اروپا همچنان تا سال ۲۰۲۲ ادامه یابد.

دانشگاه کمبریج در تحقیقی اعلام کرد اقتصاد جهان در بدترین سناریو، به دلیل شیوع کرونا ممکن است حدود ۸۲ تریلیون دلار خسارت داشته باشد.

این تحقیقات نشان داد در صورتی که بهبود اقتصادی جهان با سرعت بیشتری پیش برود «زیان اقتصادی» در حالتی خوشبینانه احتمالاً ۳.۳ تریلیون دلار خواهد بود.

اثرات اجتماعی ویروس کرونا 

در پایان بحران ویروس کرونا و هنگامی که زندگی به روال عادی خود بر گردد، اغلب افراد به دلایل مختلف دچار نوعی سرگردانی خواهند شد. خیلی ها به دلیل استفاده گسترده از مواد ضد عفونی و تمیزکننده های شیمیایی، نیازمند پوست درمانی و مراجعه به متخصصان بیماری های پوست خواهند بود و بسیاری دیگر نیز برای بازگشت به زندگی عادی و خانوادگی و ارتباطات در تردید بسر خواهند برد.
بسیاری از کارشناسان اجتماعی بدین باورند که تداوم نیازمندی به رعایت بیش از حد بهداشت، تأثیر شگرفی در شیوه زندگی بشر خواهد داشت و تا هنگام برطرف شدن تهدید ویروس کرونا، مردم آن چنان به مسائل بهداشتی عادت خواهند کرد که دیگر توان کاهش استفاده از مواد بهداشتی را نخواهند داشت.

از سوی دیگر، خودداری از دست دادن، بوسیدن و حضور در تجمّعات و محافل که در حال حاضر به منظور پیشگیری از آلودگی به ویروس کرونا صورت می گیرد می تواند با گذر زمان افراد جامعه را وادار به تجدید نظر در مورد بسیاری از آداب و رسوم اجتماعی کند و مردم از حضور در اماکن شلوغ، اجتماعات، مهمانی ها و عروسی ها تا مدت ها در آینده نیز خودداری کنند.

تعطیلی مدارس، دانشگاه ها و سایر نهادها برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا باعث شده تا مردم اوقات زیادی را در خانه سپری کنند، این تحول می تواند مردم را به کسب مهارت ها و سرگرمی های همچون مطالعه، نقاشی، موسیقی، دوزندگی، پخت و پز و غیره سرگرم کند و در نتیجه، استعدادهای نهفته بسیاری کشف شود.

در همین راستا، ماندن در خانه می تواند تغییری در روش زندگی افراد ایجاد کند و مردم برای مدتی از هیاهوی زندگی بیرون از خانه دور شوند و به امور دیگری از جمله مطالعه، سرگرمی های مفید و آموزنده و حفظ سلامتی بپردازند. البته هنگام ماندن در خانه، مردم می توانند با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات، افزون بر قراری روابط خانوادگی و دوستی، با مراکز علمی و فرهنگی در ارتباط باشند و به کسب دانش و معرفت بپردازند، بدون این که با خارج شدن از منزل، سلامتی خود و دیگران را به خطر اندازند.  

تردیدی نیست که قرنطینه  و دوری از اجتماع، می تواند تأثیرات منفی زیادی در پی داشته باشد و عدم حضور در مدرسه برای مدت طولانی، قدرت آموزش و یادگیری دانش آموزان را و سطح علمی مراکز دانشگاهی را کاهش می دهد.

اعلام وضعیت اضطراری به دلیل شیوع بیماری کرونا، اغلب فعالیت های ورزشی، فرهنگی، برنامه های سینمایی و تئاتر را به تعویق انداخته است. افزون بر آن، نشر شمار زیادی از کتاب ها و برگزاری برنامه های علمی و فرهنگی، به علت محدودیت های عبور و مرور و قرنطینگی به آینده موکول شده است.

نقش کرونا در گسترش فناوری‌های جدید

انتظار می رود که تجربه مردم از نشستن در خانه در دوران کرونا و تکیه بر فناوری های جدید موجب رشد بیشتر این تکنولوژی ها و استفاده از آنها در آینده شود . گسترش استفاده از تکنولوژی‌های نوین، باعث رشد و گسترش بانکداری الکترونیکی، تجارت الکترونیکی، پست الکترونیکی، آموزش الکترونیکی و سایر خدمات الکترونیکی شده و امکان انجام بسیاری از امور را به صورت الکترونیکی و بدون مراجعه فیزیکی فراهم نموده و هم باعث شده است که امکان انجام کارهای متنوع به صورت دورکاری فراهم شود تا کارها متوقف نشوند.

طبیعتا، دورکاری و همچنین عدم نیاز به مراجعه فیزیکی برای دریافت خدماتی که از طریق الکترونیکی نیز قابل دریافت است، باعث کاهش گسترش بیماری نیز شده است، مواردی که در اپیدمی‌هایی که بشر در قرون گذشته به خود دیده، سابقه نداشته است.

فناوری های قدرتمندی که در دوران کرونا گسترش زیادی یافتند:

خرید و سفارش آنلاین

پرداخت اعتباری به صورت آنلاین

دورکاری آنلاین

تحصیل از راه دور 

استفاده از پهپادها و ربات‌ها

فناوری ۵G

سرگرمی‌های آنلاین

هوش منصونی
**