آمریکا، عربستان و «اقلیم سنی» در عراق

به گزارش ایرنا، دو ماه پیش بود که انتشار خبرهایی مبنی بر برگزاری یک سری کنفرانس ها در اقلیم کردستان عراق با حضور برخی شیوخ استان الانبار در غرب عراق زیر نظر آمریکا برای تبلیغ پروژه قدیمی ایجاد اقلیم سنی حساسیت محافل سیاسی و شماری از شیوخ عراقی را برانگیخت و گروهی از سیاستمداران و نمایندگان پارلمان عراق مطرح کردن موضوع ایجاد اقلیم سنی را رقابت و بازی سیاسی و تلاش برای جلب حمایت حامیان چنین موضوعی دانسته و تاکید کردندکه مطرح کردن آن باعث بروز منازعات بزرگی در این کشور خواهد شد.

سیاستمداران عراقی تاکید دارند که استان «صلاح الدین» با آمیختگی جمعیتی و مناطقی از طوایف و عشایر مختلف روبه رو است و مجموعه ای محاسبات اقتصادی وجود دارد که بر اساس آنها، نمی توان یک اقلیم سنی ایجاد کرد.

برخی شیوخ استان نینوا نیز به نوبه خود می گویند که عشایر، پروژه اقلیم سنی را که برخی از احزاب و شخصیت‌های سیاسی خواهان آن هستند، رد کرده و نمی‌پذیرند زیرا هدف از آن تضعیف و تقسیم عراق براساس نقشه‌های بین‌المللی است.
اما در چند روز اخیر خبری در رسانه های عراقی منتشر شد که نشان می دهد طیفی از سیاستمداران عراقی اهل سنت بدنبال پیگیری این پروژه هستند و جلسه ای هم در این ارتباط برگزار کرده اند.

برخی منابع عراقی فاش کرده اند که نشستی پشت درهای بسته اخیرا بین «محمد الحلبوسی» رئیس پارلمان عراق و رهبر طیف موسوم به «اتحاد قوا» عراق با برخی دست‌اندرکاران حزبی در استان های نینوا در شمال و الانبار در غرب این کشور با هدف انتخاباتی و تحکیم پایه های پروژه اقلیم سنی برگزار شده است.

به گفته این منابع عراقی، الحلبوسی این نشست را در مقر کل حزب «تقدم» در شهر الرمادی مرکز استان الانبار برگزار کرده و در آن اعضای دولت محلی استان الانبار، تعدادی از شیوخ و مدیران دفاتر حزب تقدم و تعدادی از نمایندگان این استان در پارلمان در آن حضور داشته اند.

به عقیده تحلیلگران عراقی، تحرکات الحلبوسی در خارج از حوزه نفوذ خود (استان الانبار) و گسترش آن به استان های صلاح الدین و نینوا با هدف جذب آرای آنها در انتخابات، صدای اعتراض رقبای او یعنی «اسامه النجیفی» (نینوا) و «عبدالله الجبوری» (صلاح الدین) را به همراه داشته است.

نکته مهم اینجا است که به عقیده ناظران سیاسی عراق، طیف سیاسی اسامه النجیفی موسوم به «جبهه نجات و توسعه» با گرایش ترکیه ای و طیف الحلبوسی موسوم به «اتحاد قوا» با گرایش اماراتی شهرت یافته اند و حال با تلاش عربستان برای نزدیک شدن هرچه بیشتر و حضور پررنگتر در عراق پیش بینی می شود که جناح الحلبوسی به ویژه در سایه اختلاف بین دو قطب سنی اخوان المسلمین (ترکیه و قطر) و سلفی ها (عربستان سعودی و امارات) بیشتر تقویت شود و با کمک آمریکا و تشکیل یک مثلث سیاسی، پروژه اقلیم سنی در مناطق غربی استان الانبار با قدرت بیشتری جلو برود؛ بویژه که اخیرا مشخص شده است که استان الانبار از منابع گسترده نفت و گاز برخوردار است و اکتشاف در آنجا آغاز شده است و مهمترین و بزرگترین پایگاه نظامی آمریکا به نام «عین الاسد» نیز در این استان قرار دارد. 

هم مرز بودن این استان با عربستان و سوریه از یک سو و داشتن مرز اداری با شش استان عراق موقعیت ویژه ای به این استان می دهد و تبدیل شدن آن به یک اقلیم با حضور مالی عربستان و حضور نظامی آمریکا با خود پیامدهای دیگری را برای عراق و منطقه به همراه می آورد؛ بویژه که برخی صاحب نظران، از استان الانبار به عنوان کریدور انرژی یاد کرده و آن را در قالب اجرای طرح سازش موسوم به معامله قرن با انتقال انرژی از استان الانبار و تبدیل شدن آن به ترانزیت نفت اقلیم کردستان عراق به سواحل دریای سرخ و رژیم اسرائیل و مهمتر از آن اسکان دادن دانمی پناهندگان فلسطینی در این استان کم جمعیت و لغو مسئله بازگشت پناهندگان فلسطینی به سرزمین اصلی خویش تلقی می کنند.

نکته دیگری که بر حساسیت این موضوع در برهه اخیر افزوده است، نگرانی برخی از عراقی ها از آمدن جو بایدن به کاخ سفید است که از او به ایده پرداز پروژه اقالیم در عراق یاد می شود و بیم آن دارند که با توجه به آمدن او و تصمیم عربستان برای حضور پررنگ در عراق در جنبه های مختلف اقتصادی و سیاسی و نظامی آنهم به گفته دستیار وزیر خارجه آمریکا در خاور نزدیک، به دستور واشنگتن، دنبال شدن این ایده قدیمی جدید دوباره به طور جدی کلید بخورد.

از همین رو است که با وجود اینکه به عقیده برخی ناظران و کارشناسان حوزه عراق، اجرای چنین پروژه ای با توجه به ماهیت جغرافیایی، جمعیتی، بافت و ساختار قومی و دینی استان های مشمول پروژه اقلیم سنی بسیار دشوار می نمایند اما با این حال، عضو کمیسیون امنیت و دفاع پارلمان عراق در آخرین موضعگیری درباره کلید خوردن دوباره چنین پروژه ای با نقشه مشترک آمریکا و برخی کشورهای عرب حوزه خلیج فارس برای بازگرداندن طائفه گیری به عراق هشدار داده و گفته است که آمریکا در تلاش برای احیای نقشه تقسیم عراق است و تحرکات و دعوت های محرمانه ای در سطح داخلی و خارجی برای احیای ایده اقالیم با هدف تسهیل امکان بازگشت طائفه گری و تروریسم و تقسیم این کشور به دولت های کوچک وجود دارد.