حکم تخریب سینما ایران صادر شد

دیوان عدالت اداری حکم تخریب سینما ایران در لاله‌زار را به میراث فرهنگی ابلاغ کرد. از میراث فرهنگی کاری ساخته نیست جز برگزاری یک جلسه ویژه برای بررسی راهکارهای احتمالی با هدف جلوگیری از تخریب این اثر تاریخی که بخشی از حافظه اجتماعی و فرهنگی تهران در سال‌های قبل از انقلاب به شمار می‌آید.

حکم تخریب قطعی سینما ایران صادر شد

سینما ایران که ابتدا سینما البرز نام داشت در سال ۱۳۰۶ در خیابان لاله‌زار تهران ساخته شده. این سینما نخستین سالن سینما در ایران به شکل نوین بود که اکنون ویرانه‌ای از آن به جای مانده است. این بنا در فهرست آثار ملی به ثبت نرسیده، زمین آن قیمت دارد و به همین سبب هم مالک حکم تخریب آن را گرفته و دیوان عدالت اداری هم آن را تأیید کرده است.

مرتضی ادیب‌زاده، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در گفت‌وگو با ایسنا گفت:

«با ابلاغِ رأی دیوان عدالت اداری به میراث فرهنگی برای حکم تخریب سینما ایران، کارشناسانِ این سازمان، واجد ارزش بودن آن را از سوی میراث فرهنگی به دیوان عدالت اداری اعلام کردند که آن‌ رأی نیز ابطال شد.»

در شهریور ۹۶ شهرداری منطقه ۱۲ تهران سردرها و تابلوهای سینماهای تاریخی خیابان لاله‌زار را جمع‌آوری کرد. لاله‌زار و سینماهایش همچنان ثبت ملی نشده‌اند. طرح‌های شهرداری هم هیچ کدام تاکنون عملی نشده و در این میان خاطرات جمعی شهر از فرهنگی‌ترین خیابان پایتخت در روزگاری نه چندان دور محو و نابود می‌شود.

مرتضی ادیب‌زاده، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی در ادامه مصاحبه با ایسنا گفت:

«چهارشنبه ۲۶ آذر قرار است در جلسه‌ای در وزارتخانه میراث فرهنگی وضعیت سینما ایران و احتمال تخریب آن بررسی شود. این سینما در جداره‌ خیابان لاله‌زار به عنوان یک فضای تاریخی قرار دارد، به همین دلیل حساسیت زیادی نسبت به آن داریم.»

داوود قهردار، عکاس و پژوهشگر سالن‌های سینما در گفت‌وگو با ایسنا درباره تاریخچه سینما ایران گفت:

«سینما ایران را “یاکوبسون”‌ و “الکساندر لوین” در لاله‌زار احداث و اردیبهشت ۱۳۰۶ آن را افتتاح کردند. سینما ایران در آن زمان جزو لوکس‌ترین، بزرگ‌ترین و مطرح‌ترین سالن‌های سینما در تهران و به خصوص در دهه‌ی ۲۰ و ۳۰ بوده است و پس از آن سینماهایی مانند رکس، کریستال و متروپل ساخته شد.»

به گفته قهردار در سال ۱۳۳۵ «راج کاپور» – هنرپیشه معروف هندی در سفر به ایران فیلم «آقای ۴۲۰» را در این سینما افتتاح کرد. در سال ۱۳۳۷ نیز فیلم «طوفان در شهر ما» ساخته ساموئل خاچیکیان در سینما ایران اکران شد.   

وزارت ارشاد اسلامی در ادامه سیاست‌هایش برای زدودن حافظه تاریخی ایرانیان از دوران پهلوی سینما ایران را به حال خود رها کرد تا اینکه سرانجام در سال ۱۳۷۰ به دلیل فرسودگی زیاد بنا فعالیت این سینما را متوقف کرد. در چند سال گذشته در ورودی این سالنِ سینما، دکه‌ای شروع به فعالیت کرد که ساندویچ و آبلیمو می‌فروخت و حتی در سالنِ انتظار آن نیز یک مغازه‌ ساندویچی فعال بود که آن نیز در طول یکی دو سال گذشته تعطیل شد.

بیشتر بخوانید:

لاله‌زار، گورستان سینماهای تهران